Táo bón ở trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến, có thể xảy ra ở cả trẻ bú mẹ và trẻ dùng sữa công thức. Nếu không khắc phục sớm, táo bón kéo dài có thể ảnh hưởng đến phát triển của bé ở những năm tháng đầu đời. Khi mới chớm bị táo bón, những biện pháp can thiệp tại nhà sẽ là lựa chọn an toàn nhất để cải thiện tình tràng này. Dưới đây chia sẻ 10+ mẹo dân gian trị táo bón cho trẻ sơ sinh tại nhà đơn giản nhưng an toàn và mang lại hiệu quả nhanh chóng, mẹ có thể áp dụng ngay.
Mục lục
- 1. Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị táo bón
- 2. Nguyên nhân táo bón ở trẻ sơ sinh
- 3. 10+ MẸO chữa táo bón cho trẻ sơ sinh
- Mẹo 1 – Chữa táo bón cho trẻ sơ sinh bằng mật ong
- Mẹo 2 – Trị táo bón cho trẻ sơ sinh bằng mùng tơi
- Mẹo 3 – Dùng rau diếp cá trị táo bón cho trẻ sơ sinh
- Mẹo 4 – Trị táo bón cho trẻ sơ sinh bằng bồ kết
- Mẹo 5 – Ngâm hậu môn trẻ trong nước ấm chữa táo bón
- Mẹo 6 – Cho trẻ bú đều, bổ sung đủ nước
- Mẹo 7 – Đổi sữa công thức cho trẻ sơ sinh bị táo bón
- Mẹo 8 – Massage bụng kết hợp các bài tập vận động cho trẻ
- Mẹo 9 – Bổ sung chất xơ trong chế độ dinh dưỡng của mẹ
- Mẹo 10 – Bổ sung lợi khuẩn hỗ trợ cải thiện táo bón cho trẻ sơ sinh
- IV. Lưu ý khi chăm sóc trẻ sơ sinh táo bón
1. Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị táo bón
Mẹ có thể nhận biết trẻ sơ sinh bị táo bón khi quan sát thấy trẻ có dấu hiệu bất thường:
- Giảm số lần đi ngoài: Thông thường, trẻ sơ sinh (trẻ dưới 6 tháng) bú mẹ hoặc uống sữa nên tần suất đi ngoài nhiều, hơn 2-3 lần mỗi ngày. Nếu trẻ đi ngoài ít hơn, có thể do bé bị táo bón. Lưu ý, do tần suất đi đại tiện mỗi trẻ là khác nhau nên mẹ chỉ so sánh với tần suất đi ngoài những ngày trước đó của con mà đừng so sánh với tần suất đi ngoài của bé khác nhé.
- Phân khô, cứng hoặc phân dê: Phân khô, cứng, có vết nứt hoặc thành từng cục như phân dê
- Trẻ khó chịu khi đi ngoài: Trẻ quấy khóc, phải gồng mình lên để rặn khi đi ngoài
Tuy nhiên, có những trẻ sơ sinh đi ngoài ít (1-2 ngày mới đi 1 lần), nhưng phân trẻ vẫn mềm, trẻ không khó chịu hay quấy khóc khi đi ngoài thì đó không phải là táo bón mà có thể trẻ đang trong giai đoạn giãn ruột sinh lý. Giãn ruột sinh lý là tình trạng ruột trẻ tăng thể tích (sinh lý) kéo theo giảm số lần đi ngoài, thường xảy ra khi bé 2-3 tháng tuổi. Do đó, nếu trẻ đang trong độ tuổi này mẹ lưu ý nhé.
Ngược lại, có những trường hợp trẻ đi ngoài đều nhưng mỗi lần đều đau đớn, khó chịu, phân ít, khô, cứng hay thành cục thì có thể trẻ đang bị táo bón. Trong trường hợp này, mẹ cần theo dõi trẻ thường xuyên và có biện pháp xử lý sớm để cải thiện.
>>> Xem thêm: Nhận biết táo bón ở trẻ
2. Nguyên nhân táo bón ở trẻ sơ sinh
Với trẻ sơ sinh, hệ tiêu hóa của trẻ còn chưa hoàn thiện, bất cứ 1 yếu tố bất thường nào cũng khiến cho hệ tiêu hóa nhạy cảm của bé “biểu tình” gây nên những rối loạn như tiêu chảy, táo bón.
Các nguyên nhân phổ biến gây nên tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh bao gồm:
- Trẻ bú ít, cơ thể thiếu nước: Ở trẻ sơ sinh, lượng nước chủ yếu đến từ sữa mẹ. Do đó, việc trẻ bú ít là nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu nước, dẫn đến cơ thể tăng tái hấp thu nước tại ruột già khiến phân khô cứng, vón cục hay táo bón. Một số dấu hiệu nhận biết trẻ bị thiếu nước như môi khô, da khô, đi tiểu ít, nước tiểu vàng.
- Một số loại sữa công thức không phù hợp với trẻ: Sữa công thức có các thành phần protein hấp thu chậm (hàm lượng đạm casein cao, đạm whey thấp) nên sẽ dễ gây khó tiêu và táo bón. Ngoài ra lượng chất xơ trong sữa cũng rất ít nên sẽ khiến tình trạng táo bón kéo dài. Mẹ tham khảo thêm tại: Trẻ sơ sinh dùng sữa công thức bị táo bón.
- Chế độ ăn của mẹ chưa hợp lý: Với trẻ sơ sinh, chế độ ăn của mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng táo bón của trẻ. Do đó, chế độ ăn của mẹ chưa hợp lý như ăn nhiều đồ cay nóng, thức ăn khó tiêu… cũng có thể gây táo bón ở trẻ sơ sinh.
- Do bệnh lý: Trẻ sơ sinh bị táo bón có thể là hậu quả của một số bệnh lý bẩm sinh như bất thường đường tiêu hóa, bệnh Hipschsprung, …
- Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột: Hệ miễn dịch trẻ còn non nớt nên dễ bị vi khuẩn có hại tấn công, làm mất cân.bằng “tỷ lệ vàng” 85% lợi khuẩn, 15% hại khuẩn, dẫn đến một số vấn đề tiêu hóa bao gồm táo bón, tiêu chảy… Mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh, nhưng cũng có thể là hậu quả của tình trạng rối loạn tiêu hóa, khiến tình trạng táo bón nặng hơn.
Số lượng vi khuẩn có hại trong đường ruột tăng lên, cạnh tranh.chất dinh dưỡng và vị trí bám với lợi khuẩn, tiêu diệt lợi khuẩn. Ngoài ra chúng còn gây tổn thương niêm mạc ruột, từ đó trẻ sơ sinh sẽ.nhạy cảm hơn với những yếu tố tác động từ bên ngoài. Tần suất mắc những bệnh về đường tiêu hóa trong đó có táo bón ở trẻ sơ sinh sẽ cao hơn.
» Tham khảo: Nguyên nhân gây nên tình trạng táo bón của trẻ.
3. 10+ MẸO chữa táo bón cho trẻ sơ sinh
Táo bón ở trẻ sơ sinh có thể khắc phục nhờ một số mẹo dân gian. Những biện pháp dân gian này an toàn, lành tính mẹ hoàn toàn có thể áp dụng cho bé nhà mình.
Mẹo 1 – Chữa táo bón cho trẻ sơ sinh bằng mật ong
Mật ong có thể chất trơn nhờn, đồng thời có khả năng kích thích co thắt hậu môn, giúp đẩy phân ra ngoài nhanh và dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, trẻ sơ sinh cần tránh uống mật ong (trẻ dưới 12 tháng có thể ngộ độc bởi độc tố có trong mật ong), do đó, mẹ thực hiện như sau:
- Bước 1: Pha mật ong với nước theo tỉ lệ 1-3.
- Bước 2: Thấm ướt tăm bông với dung dịch vừa pha rồi nhẹ nhàng đưa vào hậu môn trẻ.
Lưu ý:
- Chọn mật ong có nguồn gốc rõ ràng.
- Không đưa quá sâu hay quá mạnh, có thể gây tổn thương niêm mạc hậu môn trẻ.
- Không thực hiện nhiều lần do có thể làm mất phản xạ tự nhiên của cơ hậu môn.
Mẹo 2 – Trị táo bón cho trẻ sơ sinh bằng mùng tơi
Mùng tơi có chứa chất nhớt, gây trơn tốt đồng thời kích thích hậu môn, giúp đẩy phân dễ dàng.
Cách thực hiện cũng vô cùng đơn giản:
- Bước 1: Chuẩn bị 1-2 cọng mùng tơi non, sau đó rửa sạch và tước bỏ vỏ.
- Bước 2: Nhẹ nhàng đưa cọng mùng tơi vào hậu môn bé và ngoáy nhẹ khoảng 3-5 lần.
Với trẻ ăn dặm, mẹ có thể nấu cháo/bột với mùng tơi cho trẻ cũng có tác dụng cải thiện táo bón nhanh chóng.
>>> Xem thêm: Trẻ bị táo bón lâu ngày và cách xử trí.
Mẹo 3 – Dùng rau diếp cá trị táo bón cho trẻ sơ sinh
Lá diếp cá có tính mát và có tác dụng nhuận tràng hiệu quả nên được sử dụng chữa táo bón cho trẻ sơ sinh.
Cách thực hiện như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị 1 nắm lá diếp cá tươi, rửa sạch.
- Bước 2: Xay nhuyễn với nửa cốc nước.
- Bước 3: Lọc nước cốt, đun sôi, để nguội và cho bé uống từng thìa.
Mẹo 4 – Trị táo bón cho trẻ sơ sinh bằng bồ kết
Mẹo dân gian trị táo bón cho trẻ sơ sinh bằng bồ kết hiệu quả như sau:
- Bước 1: Chuẩn bị 5-7 quả bồ kết.
- Bước 2: Thêm 500ml nước, đun sôi và chờ nước nguội.
- Bước 3: Dùng xilanh, hút 1-2 ml nước bồ kết vào hậu môn trẻ sơ sinh bị táo bón.
Lưu ý: Chỉ áp dụng với trẻ từ 1 tháng tuổi trở lên.
Mẹo 5 – Ngâm hậu môn trẻ trong nước ấm chữa táo bón
Đây là cách trị táo bón cho trẻ sơ sinh tại nhà dễ thực hiện. Nước ấm sẽ giúp phần hậu môn của bé mở rộng, bé được ngâm trong nước ấm cũng cảm thấy thoải mái, dễ chịu đồng thời giảm căng phần cơ hậu môn, hạn chế táo bón.
Việc ngâm nước ấm còn giúp bé giãn cơ bụng, giảm cơn đau do đầy hơi và kích thích nhu động ruột để bé dễ dàng đẩy phân ra ngoài.
Ngoài những cách trên, với trẻ ăn dặm, mẹ có thể chế biến món ăn cho bé từ các thực phẩm có tính nhuận tràng, an toàn với trẻ như khoai lang, vừng đen, nho khô….
Tuy nhiên, những mẹo này chỉ có tác dụng khi tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh còn nhẹ. Nếu áp dụng các mẹo trên 2-3 ngày mà bé chưa đi ngoài được, mẹ nên dừng lại và áp dụng các biện pháp khác.
Để tình trạng táo bón của bé cải thiện dứt điểm, mẹ nên loại bỏ nguyên nhân gây táo bón bằng cách phối hợp các phương pháp. Biện pháp trị táo bón cho trẻ sơ sinh cần đảm bảo an toàn, không gây tác dụng phụ với trẻ, đồng thời có hiệu quả nhanh chóng.
Mẹo 6 – Cho trẻ bú đều, bổ sung đủ nước
Để trẻ sơ sinh cải thiện tình trạng táo bón, trước hết mẹ cần đảm bảo cơ thể trẻ đủ nước bằng cách cho trẻ bú nhiều hơn hay bổ sung đủ nước. Việc cho trẻ bú đều đặn còn giúp đảm bảo lượng chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ. Tuyệt đối không được để trẻ thiếu nước với các biểu hiện như môi khô, da khô, đi tiểu ít, nước tiểu vàng…
Nếu mẹ ít sữa, sữa không đều, không đủ cho con, mẹ tham khảo: 12+ mẹo kích sữa an toàn cho mẹ
Mẹo 7 – Đổi sữa công thức cho trẻ sơ sinh bị táo bón
Nếu nguyên nhân gây táo bón ở trẻ sơ sinh là sữa công thức, mẹ nên giảm lượng sữa, hoặc pha sữa loãng hơn xem tình trạng có cải thiện không. Trong trường hợp táo bón không cải thiện, mẹ cần đổi sang loại sữa công thức khác.
Một số lưu ý khi đổi sữa công thức cho trẻ sơ sinh bị táo bón:
- Lựa chọn sữa có thành phần phù hợp: nên chọn sữa chứa chất xơ GOS hoặc FOS, sữa non… hoặc sữa có bổ sung lợi khuẩn (Probiotics) hỗ trợ tiêu hóa và điều hòa nhu động ruột, cải thiện các vấn đề tiêu hóa của trẻ.
- Chọn sữa có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng: Mẹ ưu tiên lựa chọn sữa công thức từ nhà sản xuất uy tín, có thương hiệu để đảm bảo an toàn cho trẻ.
- Pha sữa theo đúng hướng dẫn: Không pha sữa quá đặc, gây quá tải cho hệ tiêu hóa dẫn đến khó tiêu, táo bón. Mẹ nên pha sữa đúng theo tỉ lệ hướng dẫn, nước dùng pha sữa cho trẻ có nhiệt độ từ 40-70 độ là thích hợp nhất.
- Vệ sinh bình sữa trước và sau khi cho trẻ bú bình: Việc này giúp loại bỏ các tác nhân gây hại trên bình, đảm bảo vệ sinh cho bé, ngăn ngừa táo bón.
>>> Xem thêm: Cách lựa chọn sữa công thức cho trẻ sơ sinh
Mẹo 8 – Massage bụng kết hợp các bài tập vận động cho trẻ
Đây là “First choice” trong các cách trị táo bón cho tré sơ sinh tại nhà.
Massage bụng giúp kích thích nhu động ruột, thức ăn trong ruột non di chuyển theo chiều dài của ruột, bé tiêu hóa dễ dàng hơn. Mẹ nên thực hiện thao tác cho bé sau ăn 1 giờ, tư thế tốt nhất là đặt bé nằm ngửa, hướng về phía mẹ.
Xoa bụng theo vòng tròn
- Bước 1: Mẹ đặt 2 ngón trỏ và ngón giữa gần rốn, ấn nhẹ xuống và xoa vòng tròn theo chiều kim đồng hồ. Trong 2-3 vòng đầu, mẹ nên xoa chậm để con tập thích ứng.
- Bước 2: Mẹ tăng tốc độ.xoa bụng lên, mở rộng vòng tròn ra cho đến khi ngón tay chạm hông bên phải của bé. mẹ thực hiện xoa 30 vòng.
- Bước 3: Mẹ đổi tay, thực hiện tương tự với chiều ngược lại.
- Bước 4: Lặp lại động tác này cho đến khi bé cảm thấy thoải mái.
Mẹ có thể kết hợp giữa massage với một số bài tập tập vận động như đạp xe để trị táo bón cho trẻ sơ sinh tốt hơn.
Bài tập đạp xe
- Bước 1: Đặt bé nằm ngửa trên đệm
- Bước 2: Nhẹ nhàng nắm lấy cổ chân rồi di chuyển hai chân bé nhịp nhàng theo một vòng tròn tương tự như động tác đạp xe. Duy trì trong vòng 10 phút.
Bài tập này giúp kích thích nhu động ruột và giúp trẻ đi đại tiện dễ dàng hơn. Mỗi ngày chỉ cần dành ra 10 phút thôi là đã có thể làm giảm chứng táo bón hiệu quả cho bé yêu rồi.
Để tham khảo các bài tập khác cho trẻ táo bón, mẹ xem tại: 5 bài tập tại nhà giảm ngay tình trạng táo bón hoài ở trẻ.
Mẹo 9 – Bổ sung chất xơ trong chế độ dinh dưỡng của mẹ
Đối với những mẹ đang cho con bú, chủ động điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày cũng giúp cải thiện táo bón cho trẻ sơ sinh tại nhà. Mẹ nên bổ sung các loại rau xanh chứa hàm lượng cao các vitamin cùng chất xơ như: Súp lơ xanh, rau đay, rau mồng tơi, rau cải, rau dền, đu đủ xanh…
Bên cạnh đó, mẹ cũng cần duy trí thói quen ăn uống, sinh hoạt lành mạnh như: Không ăn đồ ăn cay nóng, không sử dụng đồ uống chứa cồn như rượu bia,… tránh căng thẳng stress.
Mẹo 10 – Bổ sung lợi khuẩn hỗ trợ cải thiện táo bón cho trẻ sơ sinh
Rối loạn hệ vi sinh đường ruột vừa là nguyên nhân vừa là hậu quả của tình trạng táo bón của trẻ sơ sinh. Vì vậy nếu không có biện pháp giúp tái cân bằng hệ vi.khuẩn đường ruột, tình trạng.táo bón của bé sẽ tái.đi tái lại, táo bón kéo dài làm bé khó chịu, quấy khóc, cha mẹ lo lắng.
Vì vậy, sử dụng men vi sinh bổ sung lợi khuẩn, tái thiết lập cân bằng hệ vi sinh đường ruột được các chuyên gia khuyên dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, không phải bổ sung lợi khuẩn nào cũng cho hiệu quả cao. Mẹ cần bổ sung lợi khuẩn ưu thế tại đại tràng để mang lại hiệu quả tốt nhất. Trong đó, Bifidobacterium là chi lợi khuẩn chiếm đến 90% lợi khuẩn ở đường tiêu hóa, gắn đích chủ yếu tại đại tràng và được nghiên cứu lâm sàng chứng minh cải thiện 100% táo bón ở trẻ.
Chi tiết nghiên cứu: Cải thiện 100% táo bón sau 4 tuần nhờ bổ sung men vi sinh
>>> Xem bài viết: Những lợi ích không ngờ của lợi khuẩn đường ruột
IV. Lưu ý khi chăm sóc trẻ sơ sinh táo bón
Táo bón ở trẻ sơ sinh hoàn toàn có thể cải thiện nếu mẹ áp dụng các mẹo khắc phục táo bón cho trẻ tại nhà. Tuy nhiên, khi chăm sóc trẻ sơ sinh táo bón, mẹ cần lưu ý một số điều sau:
- Đi bác sĩ khi táo bón không cải thiện hay có biểu hiện nặng: Nếu trẻ không có dấu hiệu cải thiện hay có biểu hiện nặng như sốt, mệt mỏi, có máu trong phân, bé cáu kỉnh khó chịu không chịu ăn, không ngủ, mẹ cần đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và xử lý sớm nhất.
- Không tự ý sử dụng thuốc cho trẻ: Thuốc có thể gây tác dụng phụ, ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Vì vậy, mẹ chỉ được sử dụng thuốc trị táo bón cho bé khi có chỉ dẫn của bác sĩ.
Xem thêm:
Tham khảo sản phẩm lợi khuẩn Imiale từ Đan Mạch. Imiale chứa chủng lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12, được ứng dụng công nghệ bao kép độc quyền Cryoprotectant giữ lợi khuẩn sống, bền vững khi qua môi trường dạ dày để đến bám dính tại đại tràng. Imiale đã được nhiều bác sĩ tin dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Lợi khuẩn Bifidobacterium cải thiện tình trạng táo bón của trẻ sơ sinh như thế nào?
- Điều tiết tái hấp thu nước, giúp phân mềm, xốp hơn.
- Tiết enzym tiêu hóa, giúp tăng hấp thu, tiêu hóa các chất dinh dưỡng.
- Điều hòa nhu động đại tràng, kích thích đẩy phân ra ngoài
- Tiết chất nhầy, tạo màng sinh học, bảo vệ niêm mạc đại tràng
- Cạnh tranh, ức chế sự tấn công của hại khuẩn, loại bỏ độc tố
- Kích thích tăng sinh kháng thể cho hệ tiêu hóa, giúp tăng sức đề kháng.
Nếu mẹ có bất cứ thắc mắc gì, mẹ có thể liên hệ qua hotline: 1900 9482 để được dược sĩ tư vấn tận tình.
Nguồn tham khảo