Với những trẻ không được bú sữa mẹ đầy đủ thì sữa công thức là một giải pháp thay thế hữu hiệu. Sữa công thức có thể được làm từ các nguyên liệu khác nhau và dành cho các độ tuổi khác nhau. Và việc lựa chọn sữa công thức phù hợp với nhu cầu của trẻ là rất quan trọng và nên tuân theo một số nguyên tắc nhất định.
Mục lục
1. Thế nào là sữa công thức?
Sữa công thức (sữa bột) là một chất thay thế sữa mẹ được làm từ sữa bò, các loại vitamin và khoáng chất.
Sữa công thức có 2 dạng:
- Dạng bột khô pha với nước.
- Dạng bột pha sẵn (dạng lỏng) .
Sữa công thức dạng lỏng pha sẵn tiện lợi hơn vì người lớn không cần mất thời gian pha cho trẻ nhưng thường đắt hơn dạng bột khô và khi đã mở nắp, cần sử dụng nhanh hơn.
Các chất dinh dưỡng trong sữa công thức có thể hỗ trợ cho sự phát triển của trẻ trong 6 tháng đầu tiên. Đến khi được 6 tháng, trẻ có thể bắt đầu ăn thức ăn đặc, nhưng trẻ không nên uống sữa bò thông thường cho đến khi được ít nhất 12 tháng tuổi.
Nguồn protein chính trong sữa công thức thường lấy từ sữa bò, tuy nhiên cũng có thể được lấy từ đậu nành, gạo,…Các loại sữa công thức cho trẻ sơ sinh đã được thay đổi để dễ tiêu hóa hơn hoặc phù hợp với những trẻ không thể dung nạp được protein hoặc bất dung nạp lactose trong sữa.
2. Sữa mẹ và sữa công thức khác nhau như thế nào?
Sữa công thức làm loại thức ăn hoàn chỉnh về mặt dinh dưỡng cho trẻ sơ sinh. Ngoài ra trong sữa công thức còn chứa các thành phần phụ để điều chỉnh sao cho sữa công thức giống với sữa mẹ hơn.
Tuy nhiên một điểm khác biệt lớn nhất giữa 2 loại sữa này là trong sữa mẹ có chứa một lượng lớn kháng thể, đặc biệt là sữa non cho trẻ sơ sinh. Các kháng thể sẽ giúp bảo vệ bé khỏi các tác nhân gây bệnh từ môi trường bên ngoài. Hơn nữa, các thành phần dinh dưỡng trong sữa mẹ thay đổi theo thời gian để thích ứng với sự phát triển của trẻ, còn trong sữa công thức hàm lượng dinh dưỡng luôn giữ nguyên.
Sữa mẹ cũng có ít protein hơn sữa công thức. Do đó bố mẹ nên chọn một số loại sữa công thức có ít protein hơn sẽ làm giảm nguy cơ bị thừa cân, béo phì của bé khi lớn lên.
Tóm lại, sự khác biệt đáng chú ý giữa sữa công thức và sữa mẹ là trong sữa công thức không chứa kháng thể giống như sữa mẹ.
Trên thị trường hiện nay đang có nhiều loại sữa cho trẻ sơ sinh. Vậy chúng có nguồn gốc, đặc điểm như thế nào và sữa nào tốt cho trẻ sơ sinh luôn là thắc mắc lớn cho các bà mẹ.
>> Xem thêm: Nuôi con bằng sữa mẹ – Tổng kết những lợi ích tuyệt vời nhất
3. Các loại sữa bột cho trẻ sơ sinh
Sữa dành cho trẻ sơ sinh cần tuân thủ theo những quy định nghiêm ngặt về dinh dưỡng và vệ sinh. Và dưới đây là một số loại sữa bột phổ biến trên thị trường hiện nay:
3.1. Sữa công thức làm từ sữa bò
Trong loại sữa này có bổ sung thêm dầu thực vật, sắt, vitamin, khoáng chất và có thể dùng được ngay từ khi trẻ vừa mới sinh ra. Sữa bò trong sữa công thức có chứa 2 loại protein và whey và casein. Sữa công thức đầu tiên dành cho trẻ sơ sinh có chứa protein whey được cho là dễ tiêu hoá hơn các loại sữa công thức khác. Tuy nhiên cần phải lưu ý là một số trẻ có thể dị ứng với protein whey và casein.
3.2. Sữa công thức làm từ đậu nành
Sữa từ đậu nành thích hợp với trẻ từ 6 tháng tuổi trở đi và phù hợp với những trẻ sơ sinh bị dị ứng đạm bò.
Tuy nhiên trong đậu nành chứa phytoestrogen có cấu trúc hoá học tương tự như nội tiết tố nữ estrogen. Do đó, chúng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển sinh sản của trẻ, đặc biệt là ở những trẻ chỉ uống sữa công thức làm từ đậu nành.
Ngoài ra trong sữa đậu nành còn chứa glucose có khả năng gây hại cho răng của trẻ.
Vì vậy chỉ nên sử dụng sữa đậu nành nếu được các bác sĩ khuyến cáo.
3.3. Các loại sữa có công thức đặc biệt
Các loại sữa này được làm từ sữa bò đã được thuỷ phân, loại bỏ hoặc làm giảm lượng protein. Hầu hết chúng được thiết kế để dùng cho trẻ không dung nạp sữa hoặc bị dị ứng với sữa bò. Ngoài ra sữa công thức cũng là một lựa chọn tốt cho trẻ bị dị ứng với protein thực phẩm hoặc có vấn đề về đường tiêu hoá.
3.4. Sữa công thức không chứa lactose
Loại sữa này có thể dùng cho trẻ không dung nạp lactose ngay từ khi mới sinh. Điều này có thể hiểu là trẻ không thể hấp thụ được lactose – một loại đường tự nhiên có trong sữa và các sản phẩm từ sữa.
Hiện tượng không dung nạp lactose rất hiếm khi xảy ra với trẻ sơ sinh. Triệu chứng của hiện tượng này thường là tiêu chảy, đau bụng và chướng bụng.
3.5. Sữa công thức chống trào ngược
Đây là loại sữa được thêm những chất làm đặc với mục đích là giữ sữa trong dạ dày của trẻ và ngăn ngừa tình trạng trào ngược.
3.6. Sữa công thức có thêm một số chất phụ
Một số nhà sản xuất có thêm các chất phụ vào trong thành phần của sữa công thức để giống sữa mẹ hơn. Tuy nhiên điều này không có nghĩa là em bé sẽ tiêu hoá và hấp thu các chất tương tự như sữa mẹ. Prebiotics, probiotics và chất chống oxy hóa và các axit không bão hoà đa chuỗi dài có thể được thêm vào sữa cho bé sơ sinh.
Tóm lại, sữa công thức có thể có nguồn gốc từ sữa bò, sữa đậu nành,… mỗi loại thì phù hợp với trẻ ở từng độ tuổi cụ thể và phù hợp với trẻ mắc một số bệnh lý như không dung nạp lactose, dị ứng sữa bò,…
Lựa chọn sữa công thức phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của từng trẻ là vô cùng quan trọng và có một số nguyên tắc cho sự chọn lựa này.
4. Nguyên tắc chọn sữa cho trẻ sơ sinh
Việc chọn sữa cho trẻ sơ sinh nên tuân theo một số nguyên tắc dưới đây:
4.1. Dựa vào thành phần dinh dưỡng trong sữa
Một sữa tốt cho trẻ sơ sinh là sữa phải đảm bảo được tất cả các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ.
Theo khuyến cáo của Bộ y tế thì hàm lượng của các thành phần có trong sữa như sau:
- Năng lượng: 60-85 kcal/100ml
- Hàm lượng protein: 3,0-5,5g/100kcal
- Hàm lượng lipid: 3,0-6,0 g/100kcal
- Vitamin A: 250-750g/100kcal,…
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại sữa công thức khác nhau do đó mẹ nên lưu ý đến bảng thành phần của sữa để có thể lựa chọn được loại sữa phù hợp với nhu cầu của con mình.
4.2. Dựa vào độ tuổi của trẻ
Tuỳ theo độ tuổi mà mẹ có thể chọn cho con các loại sữa công thức khác nhau.
Ví dụ:
- Trẻ mới được sinh ra có thể sử dụng sữa công thức từ sữa bò, sữa chống trào ngược,…
- Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể uống sữa đậu nành,…
- Trẻ từ 1 tuổi trở lên có thể dùng sữa tăng trưởng,…
Mỗi độ tuổi cần hàm lượng các chất dinh dưỡng khác nhau, vì vậy mẹ nên căn cứ vào độ tuổi của con để có thể đưa ra những lựa chọn tốt nhất.
4.3. Dựa vào các tình trạng bệnh lý của trẻ
Mỗi trẻ sẽ có cơ địa khác nhau, do đó chúng phù hợp với những loại sữa công thức khác nhau. Những trẻ không dung nạp được lactose thì mẹ cần chọn sữa không chứa lactose, hoặc một số trẻ bị dị ứng với sữa bò thì mẹ có thể cho bé dùng sữa đậu nành,… Tùy theo cơ địa của từng trẻ mà các mẹ chọn lựa các loại sữa khác nhau.
4.4. Dựa vào tình trạng dinh dưỡng của trẻ
Với trẻ sinh non, chưa đủ cân nặng thì mẹ nên dùng sữa tăng cân cho trẻ sơ sinh để con nhanh chóng đạt được cân nặng tiêu chuẩn như là sữa nguyên kem, sữa cao năng lượng,…
Với trẻ đang trong tình trạng thừa cân thì nên dùng các loại sữa ít chất béo như sữa tách béo, sữa không béo,…
Hiện nay sữa công thức cũng rất đa dạng về chủng loại và thành phần do đó mẹ cần xem xét tình trạng dinh dưỡng của con mình để đưa ra những lựa chọn phù hợp.
4.5. Dựa vào giá thành của sữa công thức
Trên thị trường có nhiều loại sữa công thức với nhiều mức giá khác nhau, nhưng thông thường sữa bột sẽ có giá thấp nhất và sữa pha sẵn có giá cao nhất. Vì vậy mẹ cần cân nhắc tình hình tài chính của mình để chọn được loại sữa vừa tốt cho con, vừa đảm bảo tài chính cho mẹ.
4.6. Dựa vào thương hiệu của sản phẩm
Sản phẩm của các hãng uy tín sẽ tạo được sự yên tâm trong quá trình sử dụng sữa cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên điều mẹ cần lưu ý nhất vẫn là loại sữa đó phải phù hợp với nhu cầu của con. Và một số thương hiệu nổi tiếng mà các mẹ có thể tham khảo như Abbott, Friso, Nestle,…
>> Xem thêm: Cách lựa chọn sữa công thức cho trẻ sơ sinh hấp thu tốt
5. Tổng kết
Không phải bất kỳ bà mẹ nào cũng có sẵn sữa để cho con bú và trong những trường hợp đó sữa công thức là một giải pháp thay thế hiệu quả. Ngày nay, có rất nhiều công thức sữa phù hợp với nhiều lứa tuổi và nhiều thể trạng khác nhau của trẻ từ trẻ khoẻ mạnh đến những trẻ mắc một số bệnh lý. Tuy nhiên thì mẹ nên nắm được một số nguyên tắc cơ bản trong việc lựa chọn sữa công thức để vừa tiết kiệm chi phí vừa mang lại hiệu quả tốt nhất cho sự phát triển của trẻ.
Mọi chi tiết thắc mắc xin liên hệ HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.
