Hướng dẫn bổ sung vitamin D3 cho trẻ đúng cách

Trẻ còi xương, chậm phát triển, hay bị sâu răng đó là các dấu hiệu khi trẻ thiếu vitamin D3. Chính vì vậy, mẹ nên bổ sung vitamin D3 cho trẻ. Vậy bổ sung liều như thế nào? Nguồn thực phẩm nào chứa nhiều vitamin này và những lưu ý về độc tính cho trẻ khi dùng quá liều. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp đầy đủ băn khoăn của mẹ khi bổ sung vitamin D3 cho trẻ đúng cách.

1. Vitamin D3 là gì?

Có 2 nguồn chính để tổng hợp vitamin D3 như:

• Tổng hợp qua da nhờ ánh sáng mặt trời. Khi ánh sáng chiếu vào làn da, bức xạ tia cực tím B (UVB) từ ánh sáng mặt trời kích hoạt sự hình thành vitamin D3 từ hợp chất 7-dehydrocholesterol trong da.
• Tổng hợp từ nguồn bổ sung từ qua ăn uống hoặc các biện pháp bổ sung.

2. Vai trò của vitamin D3 đối với sức khỏe của trẻ

Vitamin D3 có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, một số vai trò có thể kể đến như:

• Làm tăng khả năng hấp calci vào thành ruột, giúp gắn kết calci vào xương. Vitamin D3 còn được tái hấp thu ở thận, đóng vai trò quan trong quá trình calci hoá sụn tăng trưởng.
• Tạo nên cấu trúc xương, răng thông qua việc phân phối calci và phospho trong cơ thể. 
• Giúp tăng trưởng tế bào, hỗ trợ chức năng thần kinh và chức năng miễn dịch của trẻ nhỏ.
• Giúp tăng cường protein tạo xương giúp khả năng thăng bằng của cơ thể tốt hơn, hạn chế được việc bé hay bị té ngã.

3. Trẻ sơ sinh có thật sự cần bổ sung vitamin D3 

Theo các chuyên gia, trẻ sơ sinh cần khoảng 400 IU vitamin D3 mỗi ngày. Đến khi trẻ 1 tuổi có thể tăng lên 600 IU và giữ nguyên cho tới khi trẻ trưởng thành. Khi trẻ sinh ra, đã có một lượng vitamin D3 chủ yếu được truyền từ mẹ sang thai nhi trong quá trình mang thai nhưng nó ở mức độ hạn chế. Nên việc bổ sung D3 cho trẻ sơ sinh rất cần thiết, nó mang lại nhiều lợi ích như:

• Giúp xương chắc khỏe hơn

Vitamin D3 giúp xương hấp thụ calci hiệu quả hơn, từ đó giúp xương chắc khỏe nên khả năng thăng bằng cơ thể của trẻ sơ sinh tốt hơn, hỗ trợ phát triển chiều cao.

• Tăng cường hệ miễn dịch

Vitamin D3 có vai trò điều chỉnh tế bào bạch cầu, cải thiện hệ miễn dịch giúp cơ thể trẻ khoẻ mạnh hơn.

• Chống lại bệnh tật

Bổ sung vitamin D3 cho trẻ sơ sinh giúp trẻ tăng khả năng miễn dịch giúp giảm khả năng mắc bệnh cúm (theo tạp chí dinh dưỡng Hoa Kỳ 2010), giảm nguy cơ phát triển bệnh tim ở trẻ,…

Trẻ sơ sinh thiếu vitamin D3 có thể gặp các vấn đề về xương như còi xương, chậm lớn. Chính vì vậy, mẹ hãy bổ sung vitamin D3 cho trẻ để giúp trẻ phát triển tốt nhất. Thông thường trẻ sau sinh 3 ngày mẹ có thể bổ sung cho trẻ. Vậy mẹ cần bổ sung liều như thế nào? có lưu ý gì khi sử dụng cho trẻ không? cùng đọc tiếp nhé.

4. Liều lượng và lưu ý khi bổ sung vitamin D3

Theo viện hàn lâm nhi khoa Hoa Kỳ (AAP 2008) đã đưa ra khuyến nghị bổ sung liều vitamin D3 và lưu ý cho trẻ như sau:

• Trẻ sơ sinh bú mẹ và trẻ bú mẹ một phần: Nên bổ sung 400 IU/ ngày vitamin D3 bắt đầu từ những ngày đầu đời.
• Trẻ sơ sinh thiếu tháng: Uống 400-800 IU mỗi ngày một lần hoặc 150-400 IU/kg/ngày.
• Trẻ sơ sinh và trẻ em: Uống 200 IU mỗi ngày
• Trẻ vị thành niên không đủ lượng vitamin D3: uống 400 IU mỗi ngày một lần
• Trẻ em tăng nguy cơ thiếu vitamin D3: Có thể bổ sung ở liều cao hơn để đạt được tình trạng vitamin D3 bình thường

Bổ sung vitamin D3 cho con theo nhiều cách khác nhau. Chúng có thể bao gồm:

• Cho trẻ tắm nắng, khoảng 15-20 phút ba ngày mỗi tuần thường là đủ. Thời điểm tắm nắng tốt nhất là trước 9h sáng và sau 4h chiều, khi ánh nắng không quá gay gắt.
• Thông qua các thực phẩm chứa có chứa vitamin D
• Thông qua các thực phẩm chức năng

Đó là 3 nguồn chủ yếu cung cấp vitamin D3 cho trẻ. Mẹ bổ sung cho trẻ sơ sinh đến khi trẻ biết đi và có khả năng đi ra ngoài nhiều, phơi nắng thường xuyên kết hợp với chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất và sử dụng thực phẩm chứa nhiều vitamin D3. Vậy nguồn thực phẩm nào chứa nhiều vitamin D3, cùng tìm hiểu tiếp dưới đây.

5. Nguồn thực phẩm chứa nhiều vitamin D3

Một số nguồn thực phẩm cung cấp vitamin D3

Bổ sung vitamin D3 cho trẻ trong chế độ ăn uống thích hợp có thể đạt được khối lượng xương đỉnh cao hơn ở tuổi trưởng thành, do đó ngăn ngừa loãng xương. Vitamin D3 chỉ có trong thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, một số thực phẩm mẹ có thể tham khảo như:

• Cá hồi

Cá hồi là một loại cá béo và là nguồn chứa nhiều vitamin D nhất.

Một tuần mẹ chỉ nên cho bé ăn 2 lần, mỗi lần khoảng 300gram cho trẻ 1-2 tuổi, 450gram cho trẻ 3-6 tuổi và 600gram cho trẻ trên 6 tuổi.

• Lòng đỏ trứng

Hầu hết protein được tìm thấy trong lòng trắng trứng, chất béo, vitamin và khoáng chất được tìm thấy trong lòng đỏ trứng. Một lòng đỏ trứng chứa 37 IU vitamin D.

Mẹ chỉ nên cho trẻ ăn 3-4 quả trứng/ tuần

• Tôm

Tôm là một loại động vật giáp xác rất phổ biến, tôm chứa rất ít chất béo nhưng chúng vẫn chứa một lượng vitamin D tốt cho cơ thể với hàm lượng 156 IU trong mỗi khẩu phần.

Ngoài ra tôm còn chứa acid béo omega-3 tốt cho sức khỏe của trẻ. 

Với trẻ nhỏ hơn 3 tuổi mẹ nên cho trẻ ăn 20-40g thịt tôm, khoảng 3-4 lần/ tuần.

Trên đây là một số nguồn thực phẩm chứa vitamin D3 và lượng dùng cho trẻ. Mẹ nên lưu ý chế độ bổ sung vitamin D3 cho trẻ tránh quá liều. Vậy bao nhiêu là quá liều, độc tính như thế nào, cùng tìm hiểu tiếp dưới đây.

6. Lưu ý về độc tính của vitamin D3 khi dùng quá liều 

Vitamin D3 rất tốt cho cơ thể của trẻ, nhưng không vì thế mà lạm dụng sử dụng nhiều cho trẻ. Nếu sử dụng vitamin D3 liều cao (40.000- 100.000 IU) trong thời gian dài có thể dẫn đến tích tụ quá nhiều trong cơ thể. Hậu quả chính của độc tính vitamin D là sự tích tụ calci trong máu, còn được gọi là tăng calci huyết. Các triệu chứng của việc tăng calci huyết như:

• Buồn nôn, nôn mửa và kém ăn

Các triệu chứng buồn nôn, nôn mửa và kém ăn xảy ra khi phản ứng với liều lượng vitamin D3 quá cao, dẫn tới mức calci lớn hơn 12 mg/dl (3,0 mmol/l). Tuy nhiên, các triệu chứng này không phải xảy ra ở tất cả những người có mức calci cao. Một nghiên cứu theo dõi ở 10 người, có nồng độ calci trong máu tăng cao khi cho uống vitamin D liều cao để điều chỉnh sự thiếu hụt vitamin này. Trong đó, có 4 người biểu hiện nôn mửa và buồn nôn, 3 người có biểu hiện kém ăn.

Tham khảo: Koul PA, et al. Vitamin d toxicity in adults: a case series from an area with endemic hypovitaminosis d. Oman Med J. 2011 May;26(3)

• Đau dạ dày, táo bón hoặc tiêu chảy

Theo nghiên cứu, khi một đứa trẻ 18 tháng tuổi, nếu cung cấp 50.000 IU vitamin D3 trong 3 tháng trẻ sẽ có các triệu chứng như đau dạ dày, táo bón, tiêu chảy,…Các triệu chứng này sẽ hết nếu ngừng dùng các chất bổ sung.

• Mất xương

Vitamin D rất cần thiết cho việc hấp thụ calci, nhưng hàm lượng cao có thể gây mất xương do cản trở hoạt động của vitamin K2 (bình thường vitamin K2 đóng vai trò chuyển hóa calci và khoáng chất chính cấu thành nên xương và răng trong cơ thể)

• Suy thận 

Quá nhiều vitamin D có thể dẫn tới chấn thương thận ở những người khoẻ mạnh, cũng như những người mắc bệnh thận.

Ngoài ra, còn có các triệu chứng: mệt mỏi, chóng mặt, hay nhầm lẫn, khát quá mức, đi tiểu thường xuyên, huyết áp cao,…

Chính vì những độc tính trên mẹ nên thận trọng dùng cho trẻ là lượng tối ưu nhất là 400-800 IU/ ngày cho trẻ. Vậy bổ sung vitamin D2 như thế nào là đúng cách.

7. Bổ sung vitamin D3 như thế nào là đúng cách

Bổ sung vitamin D3 rất cần thiết cho trẻ nhỏ, vì thế mẹ nên bổ sung cho trẻ đúng cách để thuốc được hấp thu tốt nhất, dưới đây là một số cách mẹ có thể tham khảo:

Kết luận

Bổ sung vitamin D3 rất cần thiết cho trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh, giúp trẻ phát triển cấu trúc xương, răng, tăng khả năng miễn dịch, giúp trẻ sơ sinh giữ được thăng bằng không bị té ngã. Ở từng trẻ sẽ có liều lượng khác nhau, có thể bổ sung vitamin này từ ánh sáng mặt trời, thuốc hay nguồn thực phẩm như: tôm, cá hồi, cá ngừ,…Mẹ không nên dùng quá 40.000-100.000 IU có thể gây độc với cơ thể của trẻ. Hy vọng rằng bài viết trên cung cấp đầy đủ thông tin cho mẹ và bổ sung như thế nào là đúng cách.

Để được tư vấn cụ thể về tình trạng sức khỏe của bé, vui lòng liên hệ với các chuyên gia của chúng tôi theo HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.

Dược sĩ Hải Yến

Dược sĩ Hải Yến tốt nghiệp ĐH Dược Hà Nội, có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực nhi khoa, dặc biệt lĩnh vực tiêu hóa, dinh dưỡng, da liễu nhi khoa. Hiện tại Dược sĩ Hải Yến đảm nhiệm vị trí tư vấn tại Imiale Việt Nam.