1. Tổng quan về chủng lợi khuẩn Lactobacillus rhamnosus, LGG®

Lactobacillus rhamnosus GG (LGG®) là chủng lợi khuẩn Lactobacillus được nghiên cứu nhiều nhất trên thế giới. Chủng này được phân lập từ hệ vi sinh vật đường ruột người khỏe mạnh vào năm 1985 bởi hai nhà khoa học người Phần Lan Sherwood Gorbach & Barry Goldin và mang tên viết tắt từ họ của họ: “GG”.

Hiện nay, LGG® được đăng ký bảo hộ độc quyền bởi Chr. Hansen, tập đoàn hơn 150 năm tuổi uy hàng đầu thế giới trong lĩnh vực vi sinh. Từ những năm 1990, LGG® đã được sử dụng rộng rãi tại trên khắp thế giới trong nhiều sản phẩm thức ăn, thực phẩm bổ sung với hồ sơ an toàn cao và không ghi nhận biến cố bất lợi nghiêm trọng nào.

Cho đến nay, trải qua hơn 250 nghiên cứu lâm sàng, LGG® đã cho thấy lợi ích rõ rệt đối với sức khỏe tiêu hóa, miễn dịch và răng miệng ở nhiều nhóm đối tượng, bao gồm: trẻ sơ sinh, trẻ sinh non, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người lớn và người cao tuổi. Vì vậy, LGG®  được xem là chủng Lactobacillus có hồ sơ nghiên cứu đầy đủ và đáng tin cậy nhất, được lựa chọn làm thành phần chính trong nhiều sản phẩm chăm sóc sức khỏe trên toàn cầu.

2. Vai trò của chủng lợi khuẩn Lactobacillus rhamnosus, LGG®  đối với sức khỏe

Kết quả từ hơn 250 nghiên cứu lâm sàng đã khẳng định hiệu quả vượt trội của chủng lợi khuẩn Lactobacillus rhamnosus, LGG®

Đối với trẻ em:

• Hỗ trợ cải thiện tiêu chảy: LGG® đã được chứng minh giúp giảm số ca mắc cũng như rút ngắn thời gian tiêu chảy do virus (như rotavirus) và tiêu chảy liên quan đến sử dụng kháng sinh ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, chủng này còn giúp cải thiện độ sệt phân và phục hồi nhanh hệ vi sinh đường ruột
• Giảm nguy cơ sức khỏe do điều trị nội trú: Các nghiên cứu cho thấy LGG® giúp giảm tỷ lệ rối loạn tiêu hóa,nhiễm trùng tiêu hóa hoặc khó chịu tại đường hô hấp sau nằm viện
• Giảm nguy cơ đối với trẻ sinh non: Bổ sung LGG® giúp giảm nguy cơ viêm ruột hoại tử >=giai đoạn 2, nhiễm trùng huyết khởi phát muộn và tử vong ở trẻ sơ sinh non tháng sinh ra ở tuần thai ≤32.
• Hỗ trợ cải thiện hội chứng ruột kích thích: Trong nhiều nghiên cứu, LGG® được chứng minh giúp cải thiện biểu mô ruột, giảm đáng kể tần suất và mức độ đau bụng ở trẻ em mắc hội chứng ruột kích thích
• Tăng cường miễn dịch hô hấp: LGG®  có khả năng làm giảm tỷ lệ mắc bệnh hô hấp kéo dài hơn 3 ngày và giảm đáng kể số ngày trẻ có biểu hiện khó chịu đường thở. 
• Hỗ trợ sức khỏe răng miệng: Một số nghiên cứu cho thấy LGG® góp phần kiểm soát số lượng vi khuẩn gây sâu răng, hỗ trợ giảm tình trạng viêm nước và giúp răng khỏe hơn.

Đối với người lớn:

• Phòng và giảm tiêu chảy liên quan đến du lịch hoặc kháng sinh: LGG® được chứng minh giúp giảm đáng kể tỷ lệ tiêu chảy ở người đi du lịch quốc tế (do tiếp xúc với hệ vi sinh lạ) và làm giảm nguy cơ tiêu chảy do sử dụng kháng sinh dài ngày
• Hỗ trợ điều trị vi khuẩn H.p: Bổ sung LGG® trong liệu trình điều trị Hp giúp tăng tỷ lệ diệt trừ vi khuẩn và cải thiện sự tuân thủ điều trị
• Hỗ trợ miễn dịch: Chủng LGG® được nghiên cứu cho khả năng kích thích tăng tiết các kháng thể, giúp nâng cao khả năng bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh từ môi trường.

3. Tính an toàn của chủng lợi khuẩn Lactobacillus rhamnosus, LGG®

LGG® có hồ sơ an toàn đầy đủ, lịch sử sử dụng an toàn từ những năm 1990 và được đánh giá an toàn qua những nghiên cứu lâm sàng trên người.

Bởi vậy, Lactobacillus rhamnosus GG (LGG®) là một trong số rất ít chủng lợi khuẩn được cả hai tổ chức an toàn thực phẩm lớn nhất thế giới công nhận: “Đủ điều kiện an toàn” QPS của CƠ quan An toàn thực phẩm Châu Âu và “Được công nhận an toàn” GRAS của Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ.

Ngoài ra, LGG® còn được ghi nhận trong nhiều hướng dẫn lâm sàng của Tổ chức Tiêu hóa thế giới WGO với mức độ bằng chứng cao.

Lactobacillus Rhamnosus GG Là một chủng probiotic thường có mặt trong nhiều sản phẩm men vi sinh. Ngoài tác dụng trên đường tiêu hóa, các nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra tác dụng của chủng này trên khả năng điều hòa miễn dịch. Dưới đây là một số bằng chứng lâm sàng chứng minh tác dụng của LGG® trên bệnh lý miễn dịch, dị ứng.

1. Cơ chế tác động các bệnh miễn dịch của Lactobacillus rhamnosus GG®

Các nghiên cứu thực nghiệm cho thấy LGG® có thể:

• Điều hòa cân bằng Th1/Th2: giảm ưu thế đáp ứng Th2 (liên quan dị ứng), tăng đáp ứng Th1 bảo vệ.

• Kích hoạt Treg (tế bào T điều hòa): giúp cơ thể tăng dung nạp với dị nguyên, hạn chế phản ứng dị ứng quá mức.

• Tăng cường hàng rào biểu mô ruột: ngăn chặn dị nguyên xâm nhập.

• Giảm viêm hệ thống thông qua điều chỉnh cytokine (giảm IL-4, IL-5, tăng IL-10).

Nhờ vậy, LGG® có tiềm năng tác động không chỉ tại ruột mà còn ở các cơ quan liên quan miễn dịch khác, bao gồm da và đường hô hấp.

2.Các nghiên cứu lâm sàng chứng minh hiệu quả của Lactobacillus rhamnosus GG® trên các bệnh miễn dịch và dị ứng

2.1 Nghiên cứu về hiệu quả trong bệnh viêm da cơ địa

Lactobacillus rhamnosus GG® trên bệnh nhân viêm da cơ địa được thực hiện vào năm 200 tại Phần Lan. Isolauri et al. và các công sự đã thực hiện thử nghiệm trên 27 trẻ sơ sinh bị viêm da ở độ tuổi trung bình là 4,6 tháng tuổi. 27 trẻ đang bị viêm da cơ địa, bú sữa mẹ hoàn toàn, chưa từng tiếp xúc với bất kỳ loại sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh. Trẻ được chia làm 3 nhóm ngẫu nhiên. Một nhóm được sử dụng sữa công thức có bổ sung chủng lợi khuẩn Bifidobacteirum BB-12®, một nhóm được sử dụng sữa công thức có bổ sung chủng lợi khuẩn Lactobacillus rhamnosus GG® và một nhóm khác dùng sữa công thức không bổ lợi khuẩn (nhóm chứng).

Sau hai tháng thử nghiệm, điểm SCORAD (điểm đánh giá mức độ bệnh viêm da cơ địa) giảm đáng kể ở các nhóm sử dụng sữa công thức có bổ sung lợi khuẩn (Trước thử nghiệm điểm SCORAD trung bình là 16).

• Điểm SCORAD ở nhóm có bổ sung Lactobacillus rhamnosus GG® giảm từ 16 (7-25) còn 1 (0,1 – 8,7)
• Điểm SCORAD ở nhóm có bổ sung Bifidobacterium BB-12® giảm từ 16 (7-25) còn 0 (0-3,8)
• Nhóm chứng con số này là 13,4

Ngoài ra kết quả cũng cho thấy nồng độ CD4 trong huyết thanh và protein ái toan trong nước tiểu cũng giảm.

Qua thử nghiệm này có thể thấy rõ việc bổ sung men vi sinh có chủng Lactobacillus rhamnosus GG® có thể cải thiện tình trạng trên trẻ nhỏ.  

2.2 Nghiên cứu lâm sàng trên các bệnh dị ứng của chủng Lactobacillus rhamnosus GG®

Một nghiên cứu kinh điển của Kalliomäki và cộng sự (2001) tại Phần Lan cho thấy mẹ bầu và trẻ sơ sinh dùng LGG® đã giảm một nửa tỷ lệ viêm da cơ địa ở con đến 2 tuổi so với giả dược. Đối tượng tham gia gồm 132 trẻ sơ sinh có nguy cơ dị ứng cao (có cha/mẹ bị viêm da cơ địa, viêm mũi dị ứng hoặc hen suyễn ). Đối tượng thí nghiệm được chia ngẫu nhiên thanh 2 nhóm. Các bà mẹ được cho uống LGG® (1 × 10^10 CFU/ngày) hoặc giả dược trong 2–4 tuần cuối thai kỳ. Sau khi sinh, trẻ sơ sinh tiếp tục được bổ sung LGG® hoặc giả dược trong 6 tháng đầu đời. Trẻ được theo dõi đến khi 2 tuổi. Kết quả cho thấy nhóm bổ sung LGG® thì có 23%(15/64) các bé bị mắc các bệnh dị ứng. Ở nhóm dùng giả dược thì con số này là 46% (31/68). Bổ sung LGG® cho mẹ bầu cuối thai kì và cho trẻ trong 6 tháng đầu đời có thể giảm 50% (p=0.008) nguy cơ mắc bệnh dị ứng.

Các nghiên cứu lâm sàng đã chứng minh Lactobacillus rhamnosus GG® có tác dụng trong điều hòa miễn dịch, đặc biệt trong bệnh viêm da dị ứng. Mặc dù hiệu quả chưa đồng nhất trong tất cả bệnh dị ứng, LGG® vẫn được xem là một trong những probiotisc có bằng chứng mạnh nhất hiện nay

Viêm ruột hoại tử (necrotizing enterocolitis – NEC) là một trong những bệnh lý đường tiêu hóa nghiêm trọng ở trẻ sơ sinh, đặc biệt ở nhóm trẻ sinh non nhẹ cân. Tỷ lệ tử vong do NEC cao và có thể gây ra nhiều biến chứng như thủng ruột, viêm phúc mạch, hẹp ruột…). Mặc dù chưa xác định được nguyên nhân rõ ràng gây ra bệnh nhưng yếu tố nguy cơ lớn gây ra viêm ruột hoại tử là suy giảm hệ miễn dịch, thiếu hụt lợi khuẩn và sự xâm nhập của hại khuẩn vào ruột non. Nhiều thử nghiệm lâm sàng đánh giá hiệu quả của lợi khuẩn trong bệnh lý này.

Dưới đây là các bằng chứng lâm sàng chứng minh tác dụng của Bifibacterium BB-12® trong bệnh lý viêm ruột hoại tử ở trẻ

1. Nghiên cứu lâm sàng của Bifidobacteirum BB-12® trong viêm ruột hoại tử ở trẻ

Một thử nghiệm được đăng trên tạp trí Pediatrics năm 2013 chứng minh được tác dụng của BB-12® trong phòng ngừa và giảm nguy cơ viêm ruột hoại tử ở trẻ sinh non. Nghiên cứu được thực hiện bởi Susan E.Jacobs và các cộng sự tại 10 bệnh viện tại Úc và New Zealand trên 1099 trẻ sinh non <32 tuần và có cân nặng dưới 1500g. Trẻ được chia ngẫu nhiên vào 2 nhóm: nhóm 1 bổ sung hỗn hợp lợi khuẩn trong đó có Bifidobacterium animalis subsp. lactis BB-12 với liều lượng (3,5×10^8 CFU/ngày) và nhóm dùng giả dược. Trẻ nhỏ được theo dõi từ khi bé ăn được ≥1ml sữa/4h cho tới khi ra viện hoặc đạt tuổi hiệu chỉnh đủ tháng.

Kết quả cho thấy: tỉ lệ NEC Bell stage ≥ 2 (Chắc chắc viêm ruột hoại tử hoặc viêm ruột hoại tử nặng) ở nhóm bổ sung lợi khuẩn là 2.0% (11/548 trường hợp) và 4,4% ở nhóm dùng giả dược (24/551 trường hợp) RR=0,46 (95% CI 0,23–0,93), p = 0,03. Bổ sung lợi khuẩn giảm 54% nguy cơ mắc viêm ruột hoại tử ở trẻ sinh non.

2. Cơ chế tác động của BB-12® trong phòng ngừa viêm ruột hoại tử

Bifidobacterium BB-12® giúp bảo vệ đường ruột của trẻ thông qua nhiều cơ chế:

• Khôi phục cân bằng hệ vi sinh: BB-12® chiếm ưu thế trong ruột, ức chế vi khuẩn Gram âm sinh độc tố.
• Tăng cường hàng rào niêm mạc ruột: Giúp giảm tính thấm, hạn chế vi khuẩn và độc tố xâm nhập.
• Điều hòa miễn dịch: Giảm sản xuất cytokine gây viêm (TNF-α, IL-6), tăng IL-10 chống viêm.
• Kích thích miễn dịch tại chỗ: Tăng tiết IgA, bảo vệ niêm mạc ruột non còn non yếu

3. Imiale – Men vi sinh tiên phong chứa chủng Bifidobacterium BB-12®  từ Chr.Hansen

Bifidobacterium animalis subsp. lactis BB-12® được phân lập và phát triển bởi tập đoàn Chr. Hansen (nay thuộc Novonesis, Đan Mạch). Đây là một trong những chủng probiotic được nghiên cứu nhiều nhất trên thế giới, với hơn 300 công bố khoa học và 200 thử nghiệm lâm sàng. Tại Việt Nam, Imiale là sản phẩm tiên phong chứa chủng Bifidobacteirum BB-12® nhập khẩu trực tiếp từ Chr.Hansen.

Ưu điểm nổi bật của Bifidobacterium BB-12® trong Imiale:

• Được bao kép bởi công nghệ Cryprotectant tăng khả năng bám dính mạnh vào đích tác dụng
• Nhiều bằng chứng chứng minh an toàn và hiệu quả trên đối tượng trẻ sơ sinh và trẻ sinh non.

• Hỗ trợ cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường miễn dịch, đặc biệt hữu ích với:

  • Trẻ sinh non, nhẹ cân.

  • Trẻ gặp rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, nôn trớ).

  • Trẻ cần khôi phục đường ruột sau khi dùng kháng sinh.

Nhờ nền tảng khoa học vững chắc cùng chất lượng chuẩn châu Âu, Imiale trở thành lựa chọn đầu tay của nhiều bậc phụ huynh và chuyên gia y tế trong việc kiến tạo hệ tiêu hóa khỏe mạnh cho trẻ ngay từ những năm tháng đầu đời.

Probiotic hiện nay được sử dụng phổ biến để hỗ trợ tình trạng rối loạn tiêu hóa, tăng cường đề kháng cho trẻ nhỏ. Chính vì vậy độ an toàn của lợi khuẩn luôn là yếu tố được quan tâm, đặc biệt với đối tượng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Trong số các chủng lợi khuẩn hiện nay, Bifidobacterium BB-12® là một trong những chủng được nghiên cứu nhiều nhất về cả hiệu quả lẫn an toàn. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp các bằng chứng khoa học chứng minh độ an toàn của chủng men Bifidobacterium BB-12®.

1. Các nghiên cứu lâm sàng

1.1 Các nghiên cứu lâm sàng trên trẻ sinh non thiếu tháng

Một nghiên cứu đầu tiên chứng minh về an toàn của chủng Bifidobacterium lactis BB-12® được thực hiện từ tháng 8/2003 đến tháng 6/2005 tại bệnh viện Ernst von Bergmann, Potsdam, Đức. Nghiên cứu này được Ruchika Mohan và các cộng sự thực hiện trên 69 trẻ sinh non có tuổi thai <37 tuần. Các trẻ sơ sinh được phân ngẫu nhiên vào nhóm dùng giả dược (nhóm chứng) và nhóm bổ sung Bifidobacterium lactis BB-12®(nhóm thử). Sau 3 tuần, nhóm dùng BB-12® có mật độ lợi khuẩn Bifidobacterium trong ruột tăng rõ rệt, đồng thời giảm vi khuẩn có hại (Enterobacteriaceae và Clostridium) so với nhóm chứng. Kết quả cho thấy chủng BB-12 được dung nạp tốt và an toàn. Không có bất cứ tác dụng phụ nào được ghi nhận trong toàn thời gian diễn ra nghiên cứu.[1]

Ngoài ra, một bài báo tổng hợp 51 thử nghiệm trên trẻ sinh non cũng đã củng cố vững chắc về tính an toàn của chủng Bifidobacterium lactics BB-12®. Trong 51 thử nghiệm với sự tham gia của 10.664 trẻ sinh non, chủng B.lactis BB-12® được chứng minh hiệu quả giảm nguy cơ viêm ruột hoại tử ở trẻ sinh non. Trong toàn bộ thử nghiệm hoàn toàn không có tác dụng có hại nào ở nhóm bổ sung men vi sinh. Kết quả này cho thấy việc bổ sung Bifidobacterium BB-12® cho trẻ sinh non vừa hiệu quả trong ngăn ngừa các bệnh lý, vừa an toàn về mặt lâm sàng[2]

1.2 Các nghiên cứu trên trẻ sơ sinh từ 0-12 tháng tuổi

Trong bối cảnh nhiều trẻ tiêu thụ probiotic dưới dạng sữa chua, Saavedra và cộng sự đã thực hiện nghiên cứu ngẫu nghiên về khả năng dung nạp và tính an toàn của việc bổ sung lâu dài của chủng men Bifidobacterium lactics BB-12® và Streptococcus thermophilus. Năm 2024, thử nghiệm được thực hiện ngẫu nhiên trên 118 trẻ khỏe mạnh ở độ tuổi từ 3 – 24 tháng tuổi. Các đối tượng được chia ngẫu nhiên thành 3 nhóm

Nhóm 1: Bổ sung sữa công thức chứa lợi khuẩn Bifidobacterium lactics BB-12® và Streptococcus thermophilus với liều lượng 10^7 CFU/gram sữa

Nhóm 2: Bổ sung sữa công thức chứa lợi khuẩn Bifidobacterium lactics BB-12®và Streptococcus thermophilus với liều lượng 10^6 CFU/gram sữa

Nhóm 3: Bổ sung sữa công thức không có chứa lợi khuẩn

Sau khoảng 7 tháng diễn ra thử nghiệm, kết quả cho thấy sữa công thức có bổ sung lợi khuẩn Bifidobacterium lactics BB-12® và Streptococcus dung nạp tốt và không gây ra bất kì phản ứng có hại nào. Thậm trí nhóm sử dụng lợi khuẩn có tỷ lệ khóc dạ đề (cơn colic) thấp hơn và sử dụng kháng sinh ít hơn đáng kể so với nhóm không bổ sung lợi khuẩn. Kết luận việc bổ sung lợi khuẩn Bifidobacterium lactics BB-12 và Streptococcus thermophilus trong thời gian dài an toàn và mang lại một số lợi ích sức khỏe kèm theo.[3]

Hai năm sau thử nghiệm trên, một nghiên cứu khác được  Weizman và các cộng sự thực hiện để kiểm tra tính an toàn và khả năng dung nạp của hai chủng men Bifidobacterium lactics BB-12® và Lactobacillus reuteri ATCC 55730. Đối tượng tham gia bao gồm 59 trẻ sơ sinh (3-65 ngày tuổi) khỏe mạnh. Nhóm đối tượng được chia làm 3 nhóm ngẫu nhiên: Nhóm uống sữa công thức bổ sung chủng Bifidobacterium lactics BB-12, nhóm uống sữa công thức bổ sung chủng Lactobacillus reuteri ATCC 55730 và nhóm sữa công thức không bổ sung lợi khuẩn. Sau thời gian nghiên cứu các nhóm bổ sung lợi khuẩn không cho thấy bất kì tác dụng phụ nào. Các thông số tăng trưởng, đại tiện, khóc không thấy bất kỳ sự khác biệt đáng kể nào giữa các nhóm. Kết luận của nghiên cứu là việc sử dụng sữa công thức có bổ sung chủng Bifidobacterium lactics BB-12 và Lactobacillus reuteri ATCC 55730 trong giai đoạn đầu đời là an toàn, dung nạp tốt và không ảnh hưởng đến sự phát triển, thói quen đại tiện hoặc hành vi của trẻ sơ sinh[4]

1.3 Các nghiên cứu thực hiện trên trẻ ở độ tuổi từ 1 đến 5 tuổi

Nghiên cứu được thực hiện vào năm 2017 để chứng minh độ an toàn của chủng lợi khuẩn Bifidobacterium Lactics BB-12®. Thử nghiệm ngẫu nhiên với sự tham gia của 60 bé khỏe mạnh. Trẻ được chia làm 2 nhóm: nhóm dùng 4 ounce sữa chua có bổ sung lợi khuẩn chủng Bifidobacterium Lactics BB-12® với nồng độ ~1.3 tỷ CFU/120ml (nhóm thử) và nhóm dùng 4 ounce sữa chua không chứa lợi khuẩn. Tiêu chí chính là số lượng sự cố bất lợi được báo cáo, ngoài ra đánh ra thay đổi hệ vi sinh đường ruột trước – sau can thiệp. Kết quả: Không có tác dụng phụ nào được ghi nhận khi liên quan đến sử dụng sữa chua có bổ sung BB-12®[5]

2. Chứng nhận an toàn của tổ chức y tế trên thế giới

Chủng lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12® cũng đã được hai tổ chức Y tế lớn trên thế giới công nhận về tính an toàn

• Chứng nhận GRAS từ FDA Hoa, chứng nhận an toàn khi sử dụng trong thực phẩm, bao gồm cả thực phẩm cho trẻ sơ sinh (FDA GRAS Notice No. GRN 000049)[6]
• Chứng nhận an toàn từ EFSA (Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu.

3. Imiale chứa chủng Bifidobacteirum BB-12® dẫn đầu về an toàn và hiệu quả

Tại Việt Nam, TPBVSK Imiale là sản phẩm tiên phong sử dụng chủng lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12® nhập khẩu trực tiếp từ tập đoàn Chr.Hansen Đan Mạch (Nay là Novonesis). Imiale được tối ưu cho trẻ sơ sinh và trẻ sinh non. Dẫn đầu về bằng chứng khoa học với hơn 300 nghiên cứu quốc tế bảo chứng về chất lượng. Hiệu quả trong các trường hợp:

• Bé bị rối loạn tiêu hóa: tiêu chảy, táo bón, đầy hơi, nôn trớ
• Rối loạn tiêu hóa khi sử dụng kháng sinh
• Bé sinh non, sinh mổ sức đề kháng yếu
• Bé bất dung nạp Lactose, dị ứng đạm sữa bò
• Bé khóc dạ đề (cơn Colic)

Tài liệu tham khảo

1. Mohan, R., Koebnick, C., Schildt, J., Schmidt, S., Mueller, M., Possner, M., & Radke, M. (2006). Effects of Bifidobacterium lactis Bb12 supplementation on intestinal microbiota of preterm infants: A double-blind, placebo-controlled, randomized study. Journal of Clinical Microbiology, 44(11), 4025–4031.
2. Aceti, A., Gori, D., Barone, G., Callegari, M. L., Di Mauro, A., Fantini, M. P., & Corvaglia, L. (2015). Probiotics for prevention of necrotizing enterocolitis in preterm infants: A systematic review and meta-analysis. Nutrition, 31(6), 1001–1009.
3. 3.Saavedra, J. M., Abi-Hanna, A., Moore, N., & Yolken, R. H. (2004). Long-term consumption of infant formulas containing live probiotic bacteria: tolerance and safety. American Journal of Clinical Nutrition, 79(2), 261–267.
4. Weizman, Z., Asli, G., & Alsheikh, A. (2005). Effect of a probiotic infant formula on infections in child care centers: Comparison of two probiotic agents. Pediatrics, 115(1), 5–9.
5. Thomas, D. W., Greer, F. R., & the Committee on Nutrition. (2010). Probiotics and prebiotics in pediatrics. Pediatrics, 126(6), 1217–1231.
6. U.S. Food and Drug Administration. (2001). GRAS Notice No. GRN 000049. https://www.fda.gov
7. EFSA Panel on Biological Hazards (BIOHAZ). (2015). Scientific opinion on the update of the list of QPS-recommended biological agents intentionally added to food or feed. EFSA Journal, 13(12):4331.

Bifidobacterium BB-12® (BB-12®) thuộc bộ sưu tập lợi khuẩn của nhà sản xuất Chr.Hansen Đan Mạch, là một loại vi khuẩn hình que được phân lập từ trẻ sơ sinh bú mẹ khỏe mạnh. Với khả năng sống vượt trội qua môi trường acid dạ dày, muối mật và độ bám dính cao lên niêm mạc ruột, BB‑12® trở thành chủng Bifidobacteirum được nghiên cứu nhiều nhất trên thế giới. Hơn 300 tài liệu khoa học, trong đó có hơn 200 nghiên cứu lâm sàng đã được công bố.

Bài viết dưới dây tổng hợp những bằng chứng khoa học mới nhất về hiệu quả của BB‑12® đối với hỗ trợ chức năng ruột, cải thiện tình trạng táo bón.

1. Cơ chế của Bifidobacterium BB‑12® trong điều hòa chức năng ruột

• Tăng sản xuất acid béo chuỗi ngắn (SCFA): BB‑12® lên men chất xơ tạo SCFA như butyrate, acetate. Đây là là nguồn năng lượng cho tế bào niêm mạc ruột và kích thích nhu động ruột tự nhiên.
  
• Điều chỉnh pH đường ruột và khôi phục hệ vi sinh: BB‑12® làm giảm pH tại đại tràng, cạnh tranh vị trí bám và dinh dưỡng, tạo môi trường thuận lợi cho lợi khuẩn phát triển, ức chế các vi khuẩn có hại
  
• Điều hòa trục não – ruột: Tăng tiết serotonin, góp phần cải thiện nhu động đại tràng và  kích thích phản xạ đi tiêu tự nhiên
  
• Giảm viêm tại chỗ: Ổn định hàng rào ruột, giảm viêm mạn tính nhẹ ở đại tràng – yếu tố thường thấy ở người táo bón mạn.

2. Nghiên cứu lâm sàng chứng minh hiệu quả cải thiện táo bón của Bifidobacterium BB‑12®

Hiệu quả của BB‑12® trong cải thiện táo bón đã được kiểm chứng qua nhiều nghiên cứu lâm sàng có đối chứng, thực hiện trên các nhóm đối tượng khác nhau.

Một trong những nghiên cứu tiêu biểu là thử nghiệm của Eskesen và cộng sự (2015), được công bố trên British Journal of Nutrition. Nghiên cứu được tiến hành tại nhiều trung tâm ở Châu Âu với 1.248 người trưởng thành có tần suất đại tiện thấp (1–3 lần/tuần). Sau 4 tuần sử dụng BB‑12®, nhóm bổ sung lợi khuẩn ghi nhận sự cải thiện đáng kể: tần suất đi tiêu tăng lên trung bình 6–8 lần/tuần, phân mềm hơn và cảm giác đầy bụng giảm rõ rệt. Đặc biệt, ngay cả liều thấp 1 tỷ CFU/ngày cũng đã cho hiệu quả tương đương liều cao hơn, cho thấy ngưỡng tác động tối ưu của chủng BB‑12® ở liều 1 tỷ CFU/ngàyTại Nhật Bản, Nishida et al. (2004) thực hiện một nghiên cứu trên nhóm phụ nữ trưởng thành bị táo bón. Kết quả cho thấy việc sử dụng sản phẩm chứa lợi khuẩn BB‑12® trong 2 tuần giúp tăng đáng kể khối lượng phân và giảm số ngày bị táo bónTrên nhóm đối tượng cao tuổi, nghiên cứu của Pitkälä và cộng sự (2007) tiến hành tại các viện dưỡng lão ở Phần Lan đã ghi nhận BB‑12® giúp cải thiện rõ rệt tần suất đại tiện. Sau thời gian bổ sung từ 1-7 tháng với liều 1 tỷ CFU/ngày, tỷ lệ số ngày đại tiện bình thường trong nhóm bổ sung BB‑12® là 26,9%, cao hơn hẳn so với 20% ở nhóm giả dược. Đồng thời, số người có >30% số ngày đại tiện bình thường cũng tăng 114%Một thiết kế tương tự được thực hiên tại Nhật, Uchida và cộng sự (2005) tại Nhật đã báo cáo rằng BB‑12® với liều 1 tỷ CFU/ngày hỗ trợ tăng số lần đi tiêu và làm mềm phân chỉ sau 2 tuần sử dụng.

Bifidobacterium BB-12® (hoặc viết tắt là BB-12®) là chủng lợi khuẩn thuộc Chr.Hansen Đan Mạch, đã được nghiên cứu rộng rãi trong các tài liệu khoa học và sử dụng an toàn trên toàn thế giới từ năm 1986. Chủng vi khuẩn này được chứng minh có vai trò tích cực trong hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa và tăng cường miễn dịch. Bài viết dưới đây tập trung vào các bằng chứng lâm sàng về hiệu quả của BB-12® trong cải thiện tình trạng tiêu chảy, bao gồm cả tiêu chảy liên quan đến việc sử dụng kháng sinh.

1. Ưu điểm của Bifidobacterium BB-12® đối với hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Hệ vi sinh đường ruột của trẻ sơ sinh khác biệt rõ rệt so với người trưởng thành. Trong những năm tháng đầu đời, chi Bifidobacterium có vai trò thiết yếu – chiếm tới hơn 90% tổng số lợi khuẩn trong ruột của trẻ khỏe mạnh. Đây là nhóm vi khuẩn chủ lực giúp phân giải thức ăn, điều hòa nhu động ruột và tạo hàng rào bảo vệ chống lại tác nhân gây bệnh.

Trong số hàng chục chủng Bifidobacterium đã được phân lập và nghiên cứu, Bifidobacterium animalis subsp. lactis hay Bifidobacterium Bifidobacterium BB-12® nổi bật là chủng sở hữu khả năng chống chịu acid dạ dày, muối mật và bám dính niêm mạc ruột tốt nhất. Đồng thời, Bifidobacterium BB-12® cũng là chủng Bififdobacterium được ghi chép nhiều nhất với hơn 300 tài liệu khoa học, trong đó có hơn 200 nghiên cứu lâm sàng. Đây là những bằng chứng giá trị nhất để khẳng định hiệu quả của Bifidobacterium BB-12® trong việc hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường miễn dịch.

Bifidobacterium BB-12® là chủng lợi khuẩn độc quyền được phát triển bởi Chr.Hansen Đan Mạch – nhà sản xuất vi sinh hàng đầu với hơn 150 năm kinh nghiệm. Các sản phẩm của Chr.Hansen có mặt tại hơn 140 quốc gia và được sử dụng rộng rãi trong các chế phẩm men vi sinh cho trẻ trên toàn cầu. 

2. Cơ chế của  Bifidobacterium BB-12® trong cải thiện tiêu chảy

Bifidobacterium BB-12® hỗ trợ cải thiện tiêu chảy, ổn định tiêu hóa thông qua nhiều cơ chế tác động đồng thời:

• Ức chế hại khuẩn phát triển: BB-12® cạnh tranh không gian bám và chất dinh dưỡng với vi khuẩn gây bệnh; đồng thời tiết ra acid hữu cơ và hydrogen peroxide (H₂O₂) có tác dụng kháng khuẩn tại chỗ.
• Khôi phục cân bằng hệ vi sinh: BB-12® định cư tại ruột, tăng số lượng những vi khuẩn có lợi trong đường ruột, giúp điều chỉnh lại hệ vi sinh đang bị rối loạn – nguyên nhân của tiêu chảy kéo dài hoặc tiêu chảy tái phát.
• Tăng sản xuất acid béo chuỗi ngắn (SCFA) – là dưỡng chất quan trọng cho tế bào niêm mạc ruột, giúp phục hồi niêm mạc và điều hòa nhu động ruột.
• Kích thích tiết chất nhầy bảo vệ niêm mạc ruột: Giúp hình thành một lớp hàng rào cơ học ngăn cản sự bám dính và xâm nhập của mầm bệnh.
• Điều hòa miễn dịch tại đường ruột: BB-12® hỗ trợ tăng tiết các kháng thể IgA, IgG và cytokine chống viêm, giúp kiểm soát tình trạng viêm và ngăn chặn sự tiến triển nặng của tiêu chảy, đồng thời tăng đề kháng đường ruột, dự phòng tiêu chảy

3. Các nghiên cứu lâm sàng chứng minh hiệu quả cải thiện tiêu chảy của Bifidobacterium BB-12®

3.1. Nghiên cứu của Bifidobacterium BB-12® trong dự phòng và hỗ trợ điều trị tiêu chảy

Một trong những nghiên cứu đầu tiên ghi nhận tác động của lợi khuẩn trong phòng ngừa tiêu chảy là thử nghiệm do Saavedra và cộng sự công bố năm 1994 trên tạp chí The Lancet. Nghiên cứu được thực hiện trên 55 trẻ sơ sinh (5–24 tháng tuổi) đang điều trị nội trú, với thiết kế ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng giả dược. Trẻ được chia thành hai nhóm: một nhóm sử dụng sữa công thức tiêu chuẩn và một nhóm sử dụng công thức tương tự có bổ sung Bifidobacterium BB-12®. Sau 17 tháng theo dõi, tỷ lệ mắc tiêu chảy ở nhóm dùng sữa bổ sung lợi khuẩn là 7%,  giảm 77% so với 31% ở nhóm đối chứng. Đồng thời, tỷ lệ thải rotavirus (một trong những nguyên nhân chính gây tiêu chảy cấp ở trẻ nhỏ) cũng giảm 74% (10% so với 39%). Kết quả này cho thấy tác động vượt trội của Bifidobacterium BB-12® trong việc phòng ngừa tiêu chảy và lây lan mầm bệnh.

Kết quả trên được củng cố bởi nghiên cứu của Chouraqui và cộng sự tại Pháp vào năm 2004. Trong thử nghiệm ngẫu nhiên, mù đôi, có đối chứng, 90 trẻ sơ sinh khỏe mạnh (trung bình từ 3–5 tháng tuổi) được chia thành hai nhóm: một nhóm sử dụng sữa công thức bổ sung lợi khuẩn  Bifidobacterium BB-12® và một nhóm không bổ sung. Trẻ được theo dõi và thống kê tần suất mắc tiêu chảy, số lần tiêu chảy trong một ngày và thời gian tiêu chảy. 

Tỷ lệ mắc tiêu chảy ở nhóm Bifidobacterium BB-12® là 28,3%, thấp hơn 1,4 lần so với 38,6% ở nhóm chứng. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng ghi nhận tần suất tiêu chảy mỗi ngày ở nhóm Bifidobacterium BB-12®  giảm 1,9 lần so với nhóm chứng, thời gian tiêu chảy kéo dài tương ứng giảm (1.15 ± 2.5 ngày so với 2.3 ± 4.5 ngày). Những dữ liệu này chứng minh  Bifidobacterium BB-12® có khả năng phòng và giảm triệu chứng tiêu chảy cấp ở trẻ.

Tại Israel, Weizman và cộng sự (2005) tiếp tục khẳng định hiệu quả của BB-12® thông qua một nghiên cứu kéo dài 12 tuần trên 201 trẻ từ 4–10 tháng tuổi. Trẻ được chia thành ba nhóm sử dụng sữa công thức bổ sung Bifidobacterium BB-12®, Lactobacillus reuteri hoặc không bổ sung lợi khuẩn. Trong đó, nhóm dùng Bifidobacterium BB-12® có số lần tiêu chảy trung bình là 0,13 [0,05-0,21] thấp hơn nhiều so với 0,31 [0,22-0,40] ở nhóm chứng, đồng thời số ngày tiêu chảy cũng ngắn hơn.

Gần đây nhất vào năm 2020, nghiên cứu tại Thổ Nhĩ kỳ cho thấy tiềm năng vượt trội của  Bifidobacterium BB-12® trong hỗ trợ điều trị tiêu chảy cấp ở trẻ nhập viện. Sau 5 ngày can thiệp, tỷ lệ trẻ hết tiêu chảy sau 72 giờ ở nhóm sử dụng lợi khuẩn lên tới 60%, cao hơn gấp đôi so với nhóm chứng là 33,8%. Đặc biệt, thời gian tiêu chảy trung bình cũng được rút ngắn gần 24 giờ (từ 98,4 giờ xuống còn 74,5 giờ), mức cải thiện có ý nghĩa thống kê.

Những dữ liệu lâm sàng trên đã chứng minh một cách thuyết phục rằng Bifidobacterium BB‑12 cho hiệu quả rõ rệt trong phòng ngừa cũng như giảm tỷ lệ mắc và thời gian diễn tiến tiêu chảy ở trẻ nhỏ.

3.2. Nghiên cứu của Bififobacterium BB-12® trong dự phòng và cải tiêu chảy do kháng sinh

Kháng sinh là một phần không thể thiếu trong điều trị nhiễm khuẩn, nhưng cũng chính là “con dao hai lưỡi” với hệ tiêu hóa. Việc sử dụng kháng sinh, đặc biệt là trong thời gian dài, không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh mà còn phá vỡ sự cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột với các biểu hiện thường gặp như tiêu chảy, phân sống hoặc rối loạn hấp thu.  Bifidobacterium BB-12® đã được chứng minh giảm đáng kể các tác dụng phụ liên quan đến kháng sinh, giúp phục hồi hệ vi sinh, đồng thời nâng cao đáp ứng điều trị và cải thiện sức khỏe đường ruột tổng thể.

Một nghiên cứu đa trung tâm, ngẫu nhiên, có đối chứng giả được đã đánh giá hiệu quả của  Bifidobacterium BB-12® trong việc ngăn ngừa tiêu chảy liên quan đến kháng sinh ở 343 bệnh nhân điều trị kháng sinh trong 7 ngày. Sau 14 ngày, tỷ lệ mắc tiêu chảy ở nhóm bổ sung lợi khuẩn giảm đáng kể xuống còn 10,8% so với 15,56% ở nhóm dùng giả dược. Tỷ lệ tiêu chảy nặng giảm mạnh từ 96% xuống còn 31,6% (P < 0,001) và thời gian tiêu chảy trung bình cũng rút ngắn từ 4 ngày xuống còn 2 ngày. 

Những số liệu này cho thấy Bifidobacterium BB-12® không chỉ có khả năng phòng ngừa, mà còn làm giảm mức độ nghiêm trọng và thời gian kéo dài của tiêu chảy do kháng sinh.

Một nghiên cứu khác được thực hiện trên bệnh nhân nhiễm H. pylori được điều trị kháng sinh trong 5 tuần. Thống kê sau 8 tuần cho thấy, thời gian mắc tiêu chảy ở nhóm sử dụng lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12® ngắn hơn đáng kể (4 ngày so với 10 ngày ở nhóm chứng). Đồng thời, nhóm này cũng ghi nhận cải thiện rõ rệt chức năng tiêu hóa và giảm tác dụng phụ thường gặp của kháng sinh như đầy hơi, chướng bụng và phân lỏng.

Tác dụng bảo vệ của Bifidobacteirum B-12 khi phối hợp trong điều trị H.pylori cũng được làm rõ hơn trong nghiên cứu của Sheu và cộng sự (2002) tại Đài Loan. Nghiên cứu tiến hành trên 160 bệnh nhân nhiễm H. Pylori, chia ngẫu nhiễn thành 2 nhóm: nhóm điều trị phối hợp 3 kháng sinh và nhóm dùng 3 kháng sinh kết hợp bổ sung Bifidobacterium BB-12®. Kết quả cho thấy, tỷ lệ hoàn thành phác đồ điều trị cao hơn đáng kể ở nhóm dùng lợi khuẩn (68% so với 44%), đồng thời tỷ lệ tiêu diệt H. pylori cũng cao hơn (91% so với 78%). Các tác dụng phụ thường gặp như buồn nôn, tiêu chảy, vị kim loại trong miệng… đều giảm rõ rệt.

Đặc biệt, phân tích mẫu phân cho thấy nhóm sử dụng BB-12® đã phục hồi số lượng lợi khuẩn sau 4 tuần. Như vậy, BB-12® có thể làm giảm tác dụng phụ của kháng sinh, cải thiện tỷ lệ tiêu diệt H.pylori, đồng thời có khả năng khôi phục hệ vi sinh đường ruột.

4. Bifidobacterium BB-12® – Đạt chứng nhận an toàn quốc tế

Bên cạnh hiệu quả đã được chứng minh lâm sàng, Bifidobacterium BB-12® còn là một trong số rất ít chủng lợi khuẩn trên thế giới đạt được các chứng nhận từ các tổ chức y tế uy tín toàn cầu: 

• Chứng nhận GRAS (Generally Recognized As Safe) bởi FDA – Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ
• Chứng nhận QPS (Qualified Presumption of Safety) bởi EFSA – Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu
• Khuyến nghị sử dụng bởi ESPGHAN – Hiệp hội Tiêu hóa, Gan mật và Dinh dưỡng Nhi khoa Châu Âu trong các hướng dẫn về sử dụng men vi sinh cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Việc được công nhận đồng thời bởi các cơ quan y tế lớn ở Hoa Kỳ và Châu Âu là minh chứng rõ ràng nhất cho hồ sơ hiệu quả và an toàn của Bifidobacterium BB-12®. Đây cũng là cơ sở vững chắc để các chuyên gia và cha mẹ an tâm khi lựa chọn sử dụng các sản phẩm chứa chủng lợi khuẩn này cho trẻ nhỏ từ giai đoạn đầu đời.

Men vi sinh (Lợi khuẩn) đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường sức khỏe miễn dịch. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế không phải lúc nào cũng rõ rệt. Nguyên nhân phần lớn là do lợi khuẩn không thể sống sót qua quá trình sản xuất, bảo quản hoặc đi qua hệ tiêu hóa. Để khắc phục hạn chế này, các nhà khoa học đã nghiên cứu nhiều phương pháp bảo vệ lợi khuẩn, trong đó nổi bật là công nghệ bao kép Cryoprotectant – được phát triển bởi Chr.Hansen Đan Mạch, mang đến bước tiến đột phá trong việc nâng cao độ bền và hiệu quả sinh học của lợi khuẩn

1. Tại sao lợi khuẩn cần được “bao kép” bảo vệ?

Lợi khuẩn là các vi sinh vật sống rất nhạy cảm với môi trường. Trong suốt quy trình sản xuất men vi sinh, đặc biệt là giai đoạn sấy đông khô, vốn được sử dụng để kéo dài thời hạn sử dụng và ổn định chế phẩm, lợi khuẩn phải chịu nhiều tác động có thể làm biến tính protetin, gây mất nước, phá cấu trúc, tổn thương màng tế bào,…Sau đó, trong suốt quá trình bảo quản, chúng tiếp tục đối mặt với các yếu tố bất lợi như độ ẩm, ánh sáng, oxy và nhiệt độ môi trường. Ngay cả khi sản phẩm đến được tay người dùng, qua đường uống, chúng sẽ tiếp xúc với acid dạ dày có độ pH rất thấp và muối mật ở ruột non. Đây đều là những tác nhân gây tiêu diệt phần lớn lợi khuẩn. Nếu không có phương pháp bảo vệ thích hợp, tỷ lệ sống sót của lợi khuẩn sẽ rất thấp, khiến hiệu quả sinh học gần như không đáng kể.

Đây là biểu đồ thể hiện sự phân bố lợi khuẩn tự nhiên trong ruột, chỉ có 0,01% lợi khuẩn tồn tại được tại pH dạ dày.

Một số chế phẩm sử dụng lợi khuẩn dạng bào tử Bacillus với khả năng “ngủ đông”, sống sót qua môi trường acid khắc nghiệt. Tuy nhiên, đây không phải là nhóm vi sinh vật phổ biến thường trú trong ruột người. Chúng cần thời gian kích hoạt khi đến ruột và không được khuyến khích sử dụng trong thời gian dài. Do đó, để mang lại hiệu quả và an toàn thực sự, đặc biệt cho nhóm trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cần sử dụng lợi khuẩn bản địa thiết yếu kết hợp với một công nghệ bảo vệ đủ mạnh, giúp chúng sống sót từ khâu sản xuất, bảo quản đến khi phát huy tác dụng trong cơ thể.

2. Công nghệ Cryoprotectant – Bao kép 2 lớp đảm bảo lợi khuẩn sống, gắn đích

Chr.Hansen – “ông lớn” trong ngành vi sinh với hơn 150 kinh nghiệm thấu hiểu sâu sắc những thách thức trong việc sản xuất lợi khuẩn. Bằng nền tảng khoa học vững chắc, đội ngũ nghiên cứu hàng đầu và hệ thống thiết bị hiện đại, Chr.Hansen đã phát triển thành công công nghệ bao kép Cryoprotectant. Đây là giải pháp giúp lợi khuẩn bền vững qua môi trường acid khắc nghiệt, đảm bảo đến đúng đích và phát huy tối đa tác dụng.

Công nghệ bao kép Cryoprotectant là sự kết hợp giữa hai lớp bảo vệ độc lập nhưng bổ trợ lẫn nhau. Lớp thứ nhất sử dụng chất bảo quản lạnh (cryoprotectant) hoạt động trong giai đoạn sản xuất, đặc biệt là trước và trong quá trình sấy đông khô. Lớp thứ hai là vi nang sinh học (microencapsulation), đảm nhiệm vai trò bảo vệ lợi khuẩn trong suốt quá trình lưu hành sản phẩm và khi đi qua hệ tiêu hóa.

2.1. Chất bảo quản lạnh

Chất bảo quản lạnh là nhóm hợp chất được sử dụng để bảo vệ lợi khuẩn trong giai đoạn đóng băng – sấy đông khô (mục đích để tách nước nhằm tăng sự ổn định của lợi khuẩn). 

Ý tưởng về các chất này ra đời từ đầu thập niên 90, khi các nhà khoa học biết đến khả năng chịu lạnh ở côn trùng. Khi nhiệt độ tới điểm đông, chất lỏng chuyển sang trạng thái rắn, nước kết tinh thành các tinh thể rắn. Những tinh thể góc cạnh này sẽ gây tổn thương đến màng tế bào và các bào quan, kích hoạt chu trình chết của tế bào. Các nhà nghiên cứu đã khám phá ra rằng, nhờ vào các polyols có trong cơ thể côn trùng giúp chúng có thể sống sót qua mùa đông băng giá. Ứng dụng nguyên tắc này, các chất bải quản lạnh phát triển mạnh trong ngành y học, thực phẩm cũng như công nghiệp vi sinh. 

Cơ chế hoạt động của chất bảo quản lạnh là những chất lỏng đóng băng ở nhiệt độ thấp hơn nhiều so với nước, ngăn sự hình thành tinh thể băng gây tổn hại màng tế bào. Đồng thời, chúng tạo ra một khối đặc trong suốt như thủy tinh giúp ổn định cấu trúc tế bào trong điều kiện lạnh.

Chr.Hansen đã thực hiện nhiều nghiên cứu công thức cryoprotectant độc quyền. Một số bằng sáng chế tiêu biểu bao gồm:

2.2. Công nghệ vi nang

Sau khi được sấy khô với sự hỗ trợ của cryoprotectant, lợi khuẩn cần thêm một lớp bảo vệ để tồn tại trong suốt thời gian bảo quản và sử dụng. Đây là lúc công nghệ vi nang sinh học (microencapsulation) phát huy vai trò của mình.

Vi nang là lớp màng sinh học bao quanh từng tế bào lợi khuẩn, thường được cấu tạo từ polymer tự nhiên như alginate, whey protein, gelatin, gum arabic, pectin hoặc tinh bột. Lớp bao này tạo ra cấu trúc vi cầu tinh thể lỏng đa lớp – là hàng rào vật lý và hóa học ngăn cản các tác nhân bất lợi như oxy, ánh sáng, ẩm độ và acid. Đặc biệt, vi nang được thiết kế để phân hủy có kiểm soát, nghĩa là chỉ vỡ ra tại vị trí sinh lý mong muốn tại ruột – nơi mà lợi khuẩn cần phát huy tác dụng.

Các kỹ thuật tạo vi nang phổ biến bao gồm sấy phun, đùn kết hợp gel lạnh và hệ thống kim đôi, có thể kiểm soát kích thước và độ dày của lớp bao. Chr.Hansen được cấp bằng sáng chế riêng cho công nghệ vi nang US20180084805A1, mô tả quy trình tạo vi nang chứa chủng Bifidobacterium B-12 bằng cách phối hợp alginate, protein sữa và các chất phụ trợ khác để đảm bảo độ ổn định cao.

Sự phối hợp của hai lớp bảo vệ này tạo nên lớp bao kép vững chắc, giúp tăng tỷ lệ sống sót và gắn đích của lợi khuẩn lên mức tối ưu.

3. Imiale – Ứng dụng công nghệ bao kép tiên tiến từ Chr.Hansen

Imiale là sản phẩm men vi sinh nhỏ giọt dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, được phát triển bởi Chr.Hansen. Không chỉ được bào chế với công nghệ Cryoprotectant, sản phẩm còn sở hữu chủng lợi khuẩn chủ lực đường tiêu hóa trẻ Bifidobacterium BB-12. Đây là lợi khuẩn Bifidobacterium được đánh giá tốt nhất về khả năng chống chịu với acid dạ dày và bám dính vào niêm mạc ruột.

Chính vì lý do đó, lợi khuẩn trong Imiale sống, gắn đích lên tới 90% mang lại hiệu quả cao trong hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường đề kháng. Lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12 đã được chứng minh qua hơn 300 tài liệu khoa học, hơn 200 nghiên cứu lâm sàng:

• Cải thiện táo bón, làm mềm phân²
• Giảm 77% tỷ lệ mắc tiêu chảy ở trẻ ^3, bao gồm tiêu chảy do sử dụng kháng sinh⁴
• Giảm hơn 2 lần nguy cơ mắc viêm ruột hoại tử ở trẻ⁵
• Giảm co thắt đường ruột, giảm 50% thời gian khóc trong Khóc dạ đề⁶
• Giảm 31% tỷ lệ mắc nhiễm trùng hô hấp⁷
• Tăng 65% nồng độ kháng thể IgG⁸

Công nghệ bao kép Cryoprotectant thực sự là một bước tiến vượt bậc trong ngành vi sinh, giúp nâng cao tối đa hiệu quả của lợi khuẩn. Với công nghệ này, lợi khuẩn không còn chỉ là “ý tưởng tốt” trên lý thuyết, mà thực sự có thể sống, đến đích và phát huy tác dụng trong chăm sóc sức khỏe con người.

Tài liệu tham khảo:

(1) Bằng sáng chế Chr.Hansen

• US10093894B2 – Process for freeze-drying microorganisms with improved survival
  https://patents.google.com/patent/US10093894B2/en

• WO2014029783A1 – Composition comprising a microorganism and a combination of protective agents
  https://patents.google.com/patent/WO2014029783A1/en

• US9289003B2 – Use of nucleic-acid biosynthesis compounds as cryoprotective agents
  https://patents.google.com/patent/US9289003B2/en

• EP2649175B1 – Starter culture compositions
  https://patents.google.com/patent/EP2649175B1/en

• WO2005/080548A1 – Frozen pellets comprising microorganisms
  https://patents.google.com/patent/WO2005080548A1/en

• US20180084805A1 – Encapsulated microorganisms
  https://patents.google.com/patent/US20180084805A1/en

(2) Eskesen, D. et al. (2015), ‘Effect of the probiotic strain Bifidobacterium animalis subsp. lactis BB-12® on defecation frequency in healthy subjects with low defecation frequency and abnormal discomfort: a randomised, double-blind, placebo-controlled, parallel-group trial’, British Journal of Nutrition, Nov 28: 114(10) :1638–1646

(3) Saavedra J.M., et al. Feeding of Bifidobacterium bifidum and Streptococcus thermophilus to infants in hospital for prevention of diarrhoea and shedding of rotavirus. Lancet. 1994;344:1046–1049.

(4) Chatterjee S., et al. 2013 Randomised placebo-controlled double blind multicentric trial on efficacy and safety of Lactobacillus acidophilus LA-5 and Bifidobacterium BB-12 for prevention of antibiotic-associated diarrhoea. The Journal of the Association of Physicians of India, 2013. 61(10): p. 708-12.

(5) Bin-Nun, Alona, et al. “Oral probiotics prevent necrotizing enterocolitis in very low birth weight neonates.” The Journal of pediatrics 147.2 (2005): 192-196

(6) Nocerino R., et al. The therapeutic efficacy of Bifidobacterium animalis subsp. lactis BB-12® in infant colic: A randomised, double blind, placebo-controlled trial. Alimentary pharmacology & therapeutics, 2020. 51(1): p. 110-120.

(7) Taipale T., et al,. Bifidobacterium animalis subsp. lactis BB-12 in reducing the risk of infections in infancy. The British journal of nutrition, 2011. 105(3): 409-16.

(8) Rizzardini G., et al. Evaluation of the immune benefits of two probiotic strains Bifidobacterium animalis ssp. lactis, BB-12® and Lactobacillus paracasei ssp. paracasei, L. casei 431® in an influenza vaccination model: A randomised, double-blind, placebo-controlled study. Br. J. Nutr. 2012;107:876–884.

Men vi sinh Imiale chứa lợi khuẩn sống – gắn đích Bifidobacterium BB-12, đã được chứng minh có vai trò quan trọng trong cải thiện tình trạng quấy khóc ở trẻ mắc hội chứng Colic. Gần đây, Imiale đã cập nhật thêm bằng chứng khoa học chứng minh hiệu quả trên. Chi tiết được trình bày trong bài viết dưới đây. 

1. Hội chứng Colic ở trẻ sơ sinh 

Hội chứng Colic (Infant colic) – đau bụng co thắt ở trẻ sơ sinh là một rối loạn tiêu hóa chức năng, thường xảy ra trong 3 tháng đầu đời và phổ biến nhất ở trẻ 6 tuần tuổi. Trẻ mắc hội chứng Colic có triệu chứng quấy khóc nhiều, hơn 3 giờ mỗi ngày, trong hơn 3 ngày mỗi tuần. 

Hội chứng Colic có thể tự hết khi trẻ ngoài 6 tháng tuổi, nhưng tình trạng quấy khóc kéo dài ít nhiều gây ảnh hưởng đến sức khỏe bé và ảnh hưởng đến tâm lý của cha mẹ. Đây có thể là nguyên nhân dẫn đến nhiều hậu quả như: trầm cảm sau sinh, cho con ngừng bú sớm, sử dụng thuốc cho con không hợp lý, thay đổi sữa công thức dẫn đến dị ứng, rối loạn giấc ngủ của con…

Hiện nay, nguyên nhân dẫn đến hội chứng Colic chưa được biết rõ. Tuy nhiên, một số nghiên cứu chỉ ra, phần lớn trẻ mắc hội chứng này có số lượng lợi khuẩn giảm và tăng số lượng hại khuẩn trên đường tiêu hóa. Điều này gợi ý tình trạng rối loạn hệ vi sinh đường ruột có liên quan đến hội chứng Colic ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, thiết lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò then chốt trong cải thiện hội chứng Colic. 

>>> Xem thêm: Giải mã trẻ sơ sinh hay khóc đêm – Mẹ đã thực sự hiểu đúng? 

2. Bằng chứng khoa học của Imiale (chứa Bifidobacterium BB-12) hỗ trợ cải thiện Hội chứng Colic ở trẻ sơ sinh 

Bifidobacterium là chi lợi khuẩn ưu thế, chiếm đến 90% lợi khuẩn đường ruột ở trẻ nhỏ. Trong đó, chủng lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12 có khả năng bám dính tốt, đặc biệt tại đại tràng và có số lượng nghiên cứu hiệu quả trên lâm sàng khá đồ sộ. 

Vai trò của lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12 trong cải thiện hội chứng Colic ở trẻ sơ sinh cũng được các nhà khoa học quan tâm và không ngừng nghiên cứu. Các nghiên cứu đều chỉ ra việc bổ sung lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12 cho trẻ sơ sinh quấy khóc do đau bụng co thắt là cần thiết. 

2.1. Imiale làm giảm thời gian khóc sau 2 tuần và giảm tần suất khóc ở trẻ sơ sinh 

Năm 2019, Nocerino và cộng sự đã tiến hành nghiên cứu chứng minh hiệu quả của Bifidobacterium BB-12 trên trẻ sơ sinh đau bụng do co thắt (Hội chứng Colic). 

Nghiên cứu được tiến hành trên 80 đối tượng là trẻ sơ sinh và chia thành 2 nhóm, mỗi nhóm 40 trẻ. Một nhóm sử dụng men vi sinh, mỗi ngày 1 tỷ lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12 và một nhóm sử dụng giả dược, kéo dài trong 28 ngày. 

Kết quả là: 

• Tỷ lệ trẻ giảm hơn 50% thời gian khóc trung bình hàng ngày ở nhóm được bổ sung Bifidobacterium BB-12 tăng (80%) so với nhóm chứng (31,5%), bắt đầu từ cuối tuần thứ 2. 
• Giảm số lần khóc trung bình, từ 8 lần/ngày giảm còn 3 lần/ngày ở nhóm dùng Bifidobacterium BB-12, trong khi nhóm sử dụng giả dược số lần trẻ khóc là lần/ngày. 

2.2. [Cập nhật] Imiale giảm thời gian khóc 1 giờ 20 phút, giảm 5 lần khóc mỗi ngày và tăng thời gian ngủ trung bình của bé thêm 1 giờ

Năm 2021, một nghiên mới của K.Chen được công bố, củng cố thêm bằng chứng hỗ trợ cải thiện hội chứng Colic của Imiale. 

Nghiên cứu được tiến hành trên 192 trẻ sơ sinh Trung Quốc được bú sữa mẹ, từ 12 tuần tuổi trở xuống. Trong 21 ngày, trẻ sơ sinh được dùng giả dược hoặc bổ sung 1 tỷ lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12. 

Kết quả cho thấy những trẻ sơ sinh quấy khóc do co thắt (Hội chứng Colic) được bổ sung Bifidobacterium BB-12 khóc ít hơn 1 giờ 20 phút mỗi ngày và trung bình ít khóc hơn năm lần mỗi ngày. 

Nghiên cứu trên cũng đánh giá hiệu quả của Bifidobacterium BB-12 đối với giấc ngủ của trẻ. Trẻ sơ sinh được bổ sung lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12 trong 21 ngày giúp tăng thời gian ngủ thêm trung bình một giờ mỗi ngày. 

Hơn nữa, cha mẹ có trẻ sơ sinh mắc hội chứng Colic được bổ sung lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12 có sự cải thiện đáng kể về tinh thần. 

Cuối cùng, nghiên cứu nhận thấy, trẻ được sử dụng lợi khuẩn có tần suất đi tiêu đều đặn, thể chất phân tương đồng giữa các lần. Điều này chứng tỏ tác dụng cải thiện các vấn đề trên tiêu hóa ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ của Bifidobacterium BB-12, tương đồng với kết quả các nghiên cứu trước của Imiale. 

3. Cơ chế cải thiện quấy khóc ở trẻ sơ sinh của Imiale (Bifidobacterium BB-12) 

Imiale bổ sung lợi khuẩn thiết yếu Bifidobacterium BB-12, đóng vai trò quan trọng trong cải thiện hội chứng Colic ở trẻ. Điều này được các nhà khoa học giải thích dựa trên 4 cơ chế chính:  

• Thiết lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột: Imiale bổ sung lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12 cạnh tranh vị trí bám và dinh dưỡng với hại khuẩn. Từ đó, hại khuẩn bị ức chế và tiêu diệt, giúp thiết lập lại cân bằng vi sinh đường ruột. 
• Điều hòa nhu động ruột: Bifidobacterium BB-12 có vai trò điều hòa nhu động ruột, giảm tình trạng co thắt gây đau bụng ở trẻ bị hội chứng Colic. 
• Tạo hàng rào bảo vệ niêm mạc ruột: Lợi khuẩn bám dính tại niêm mạc ruột tạo hàng rào bảo vệ vững chắc, ngăn vi khuẩn có hại xâm nhập và tăng sinh, gây mất cân bằng với lợi khuẩn. Ngoài ra, Bifidobacterium BB-12 có khả năng bám dính vượt trội, cho hiệu quả tác dụng cao hơn các chủng lợi khuẩn thông thường. 
• Kích thích sinh kháng thể: Bifidobacterium BB-12 kích thích cơ thể sản sinh kháng thể, tăng cường miễn dịch, giúp cơ thể không bị tấn công bởi vi khuẩn gây hại gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. 

Imiale là sản phẩm độc quyền tại Việt Nam chứa chủng lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12, được nhập khẩu từ nhà sản xuất lợi khuẩn hàng đầu Đan Mạch Chr. Hansen với 148 năm kinh nghiệm. Imiale ứng dụng công nghệ bao kép độc đáo Cryoprotectant, đảm bảo lợi khuẩn sống sót khi qua môi trường acid dịch vị để tới gắn đích và thể hiện tác dụng tối đa. 

Imiale có tới 307 nghiên cứu quốc tế chứng minh hiệu quả – an toàn, hiệu quả trong cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón, phân sống, đầy hơi, chướng bụng…), tăng cường miễn dịch và cải thiện hội chứng Colic ở trẻ sơ sinh. Imiale an toàn tuyệt đối cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, được chứng nhận của FDA – Hoa Kỳ và Hiệp hội Tiêu hóa, dinh dưỡng và Nhi khoa châu Âu ESPGHAN khuyên dùng.

Nếu có bất cứ thắc mắc hay cần sự hỗ trợ của chuyên gia khi bé gặp Hội chứng Colic – quấy khóc do đau bụng co thắt, mẹ liên hệ ngay hotline 1900 9482 hoặc 0988 410 182 để được giải đáp sớm nhất.

Nguồn tham khảo:

1. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/apt.15561
2. https://www.chr-hansen.com/en/media/press-releases/2021/10/new-study-shows-favorable-impact-of-bifidobacterium-bb12-on-infants-with-colic-symptoms 

1. Lợi khuẩn là gì và những vai trò của lợi khuẩn đối với cơ thể?

1.1. Định nghĩa

Theo FAO/WHO đã định nghĩa

Lợi khuẩn (men vi sinh hay probiotics) là những vi sinh vật còn sống khi đưa vào cơ thể một lượng đầy đủ sẽ có lợi cho sức khỏe của ký chủ.

Theo đó, một vi sinh vật được coi là lợi khuẩn phải thỏa mãn tối thiểu 3 tiêu chí:

• Vi sinh vật đó phải còn sống
• Vi sinh phải tồn tại khi tới được cơ quan đích tác dụng
• Vi sinh vật khi bổ sung với liều lượng xác định phải cho những tác dụng có lợi nhất định đối với sức khỏe thông qua các bằng chứng nghiên cứu lâm sàng.

1.2. Vai trò của lợi khuẩn đối với sức khỏe

Men vi sinh duy trì sự cân bằng của vi khuẩn đường ruột và có nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm các lợi ích về dinh dưỡng, sức khỏe tiêu hóa, chức năng miễn dịch,… Nghiên cứu được xuất bản bởi American College of Gastroenterology[1] chỉ ra rằng các chủng probiotics cụ thể có thể:

• Hỗ trợ, tăng cường chức năng tiêu hóa
• Phòng ngừa và làm giảm nguy cơ tiêu chảy nặng
• Phòng ngừa và làm giảm nguy cơ nhiễm trùng âm đạo
• Giảm mức độ và ngăn ngừa các bệnh tự miễn dịch
• Giảm nguy cơ mắc các bệnh về da như chàm, dị ứng, …
• Phòng chống lại nhiễm trùng tiết niệu

2. Phân loại lợi khuẩn

Có rất nhiều các loại vi sinh vật khác nhau trong cơ thể. Tuy nhiên, hiện nay, Bifidobacterium và Lactobacillus là 2 chi lợi khuẩn thiết yếu, phổ biến thường được ứng dụng, nghiên cứu và phát triển thành các men vi sinh.

2.1. Bifidobacterium

Đây là chi lợi khuẩn chủ yếu tại đại tràng, chiếm tới 90% tổng số vi khuẩn tại đây. Chi vi khuẩn này thường được sử dụng trong thực phẩm và chất bổ sung nhằm

• Cân bằng hệ vi sinh, hạn chế sự gia tăng của các vi khuẩn có hại
• Hỗ trợ hầu hết các hoạt động tiêu hóa ở khu vực đại tràng
• Tăng cường hỗ trợ hệ thống miễn dịch
• Kích thích cơ thể sản xuất các enzyme để phân hủy các chất thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể có thể hấp thu được.

2.2. Lactobacillus

Chi vi khuẩn này thường được tìm thấy tại khoang miệng, ruột non và âm đạo. Chúng có khả năng hỗ trợ kích thích sản sinh lactase và acid lactic. Vì vậy chúng hỗ trợ cơ thể hấp thu, cân bằng hệ vi sinh, hình thành cơ cũng như tăng cường hấp thu khoáng chất.

2.3. Các chi lợi khuẩn khác

Ngoài 2 chi lợi khuẩn này ra, 1 số các lợi khuẩn lẻ khác cũng được nghiên cứu và đánh giá là có lợi cho cơ thể. Ví dụ như

• Saccharomyces boulardii
• Streptococcus thermophilus
• Bacillus
• ….

» Xem thêm: [Tổng quan] Bào tử lợi khuẩn Bacillus clausii & Vai trò

3. Lactobacilus là gì? Vai trò của Lactobacilus với cơ thể là gì?

3.1. Lactobacilus là gì?

Lactobacillus (đôi lúc được hiểu như thuốc lactobacillus) là một chi lợi khuẩn tồn tại chủ yếu trong hệ tiêu hóa, tiết niệu và sinh dục của con người. Ngoài ra, Lactobacillus cũng có trong một số thực phẩm lên men như sữa chua, phô mai và thực phẩm chức năng.

Chi Lactobacillus là nhóm lợi khuẩn lớn và đa dạng bậc nhất trong số các vi khuẩn sản xuất axit lactic. Vi khuẩn này phát triển tối ưu ở pH 5.5 – 5.8 và có khả năng sinh axit lactic từ quá trình lên men carbohydrate. Bên cạnh đó, chúng còn có khả năng sản xuất protein bacteriocin, tạo ra hàng rào ngăn cản vi sinh vật có hại phát triển.

3.2. Đặc điểm của chi lactobacilus

• Chi Lactobacilluslà một chi phức tạp, bao gồm hơn 170 loài. Các loài không thể dễ dàng phân biệt về mặt kiểu hình mà thường dùng cách xác định phân tử (xác định về bộ gen của chúng)
• Vi khuẩn gram dương, hình que và không hình thành bào tử. (Bào tử ở đây có thể hiểu là trạng thái ngủ đông của vi khuẩn, cấu trúc bền vững và không diễn ra hoạt động trao đổi chất).
• Có khả năng sinh trưởng trong môi trường hiếu kỵ khí tùy ý, tức là chúng có thể tồn tại trong cả điều kiện hiếu khí (có oxy) và kỵ khí (không có oxy).
• Ở người trưởng thành, nồng độ Lacobacillus có thể đạt được từ 10⁴ – 10⁵ CFU lợi khuẩn
• Lactobacillus có thể sản sinh ra acid lactic và có khả năng lên men glucose.

3.3. Vai trò của chi lactobacilus

3.3.1. Kiểm soát pH và phòng ngừa một số bệnh ở khu vực âm đạo

Một số chủng lợi khuẩn thuộc Lactobacillus có thể ngăn ngừa sự phát triển quá mức của vi khuẩn trong âm đạo. Cơ chế chính được cho là:

• Lactobacillus giảm pH âm đạo, tạo môi trường không thuận lợi cho vi khuẩn gây hại.
• Lactobacillus tiết chất kháng các loại nấm, vi khuẩn trong âm đạo.
• Tăng tiết chất nhầy, duy trì độ ẩm trong âm đạo.

Nhằm khẳng định điều này, năm 2014, TS Homayouni, Aziz cùng các cộng sự đã tiến hành một nghiên cứu để đánh giá hiệu quả của lợi khuẩn trong việc phòng ngừa tình trạng viêm âm đạo do vi khuẩn. Đây là một nghiên cứu mù đôi, đối chứng với giả dược, bệnh nhân được bổ sung Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus rhamnosus GR-1 và Lactobacillus fermentum RC-14 với liều ít nhất 10 CFU/ngày trong 2 tháng.

Kết quả nghiên cứu cho thấy bổ sung probiotics thuộc chi Lactobacilus có vai trò trong việc phòng ngừa hoặc điều trị viêm nhiễm khuẩn âm đạo.

3.3.2. Hỗ trợ cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn đường ruột

Lactobacillus đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn ruột bằng cách:

• Kiểm soát độ pH tại ruột thông qua việc sản xuất các axit lactic, làm tăng tính axit, giảm độ pH trong ruột. Từ đó, hạn chế sự phát triển của nhiều vi khuẩn có khả năng gây bệnh.
• Hỗ trợ tăng tiết các chất có khả năng ức chế vi khuẩn có hại như bacteriocin.
• Cạnh tranh vị trí bám và chất dinh dưỡng của vi khuẩn gây bệnh. Từ đó, giúp thiết lập lại cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Hệ vi sinh đường ruột khỏe mạnh giúp hoạt động tiêu hóa diễn ra trơn tru và ổn định hơn, cải thiện các vấn đề về hệ tiêu hóa như:

• Tiêu chảy: Lactobacillus hỗ trợ làm giảm nguy cơ tiến triển nặng hơn tiêu chảy ở trẻ 1 – 36 tháng tuổi. [1] Ngoài ra, chúng cũng được chứng minh là có khả năng ngăn ngừa tình trạng tiêu chảy liên quan tới sử dụng kháng sinh. Dòng lactobacillus được nghiên cứu kỹ lưỡng, có khả năng làm giảm nguy cơ tiêu chảy khoảng 60% đến 70% khi được sử dụng trong vòng 2 ngày kể từ khi bắt đầu điều trị kháng sinh và kéo dài ít nhất sau 3 ngày kết thúc kháng sinh.[2]
• Táo bón: Uống lactobacillus trong 4-8 tuần có thể làm giảm các triệu chứng táo bón như khó chịu, đầy hơi và khó tiêu.[3]
• Nhiễm trùng đường tiêu hóa: Có nghiên cứu chỉ ra rằng dùng men vi sinh Lactobacillus cùng với “liệu pháp bộ ba” gồm kháng sinh clarithromycin, amoxicillin và thuốc ức chế bơm proton giúp điều trị loét dạ dày do Helicobacter pylori hiệu quả hơn so với nhóm chỉ dùng liệu pháp bộ ba này.[4]
• Viêm loét đại tràng: bổ sung Lactobacillus có thể làm thuyên giảm rõ rệt ở người bị viêm loét đại tràng. Có nghiên cứu cho rằng dùng sản phẩm kết hợp Lactobacillus, Bifidobacterium và Streptococcus có thể tăng hiệu quả gần gấp 2 lần khi được sử dụng với phương pháp điều trị viêm loét đại tràng thông thường.

3.3.2. Tham gia vào hệ thống miễn dịch

Một số chủng lợi khuẩn Lactobacilus giúp hỗ trợ tăng cường sức đề kháng nhờ:

• Gia tăng sản xuất các chất kháng khuẩn như mucin, ức chế vi khuẩn gây bệnh.
• Tăng cường các hoạt tính của tế bào diệt tự nhiên, bạch cầu đa nhân và thực bào.
• Thiết lập sự cân bằng đáp ứng miễn dịch của các tế bào lympho T, kích thích sản xuất interleukin 10 (IL10) và yếu tố làm biến đổi sự phát triển (transforming growth factor – TGFβ). Hai yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong đáp ứng miễn dịch, nên có tác dụng giảm dị ứng.
• Tăng các tế bào bài tiết IgA, IgG, IgM.
• Thúc đẩy đáp ứng miễn dịch dịch thể thông qua IgA tiết (IgAs). Đây là thành phần quan trọng nhất và chiếm ưu thế trong bề mặt niêm mạc có khả năng chống lại các yếu tố gây bệnh tiềm tàng.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra hiệu quả khi bổ sung một số chủng thuộc chi Lactobacillus trong việc ngừa nhiễm trùng đường thở ở trẻ em và các phản ứng dị ứng, chẳng hạn như hen suyễn, sổ mũi và chàm ở trẻ sơ sinh có tiền sử gia đình mắc bệnh này.[5]

3.4. Một số các chủng lợi khuẩn thuộc chi Lactobacilus thường dùng

• L. acidophilus: Điều trị viêm loét đại tràng
• L. plantarum: Phòng ngừa và quản lý bệnh ruột kích thích (IBD), hội chứng ruột kích thích (IBS), bệnh tim mạch vành, ung thư và các triệu chứng tiêu hóa
• L. reuteri: Điều trị hiệu quả chứng đau bụng ở trẻ sơ sinh, ngăn ngừa nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori, ngăn ngừa và điều trị bệnh tiết niệu sinh dục, sâu răng và mẫn cảm với thức ăn. Ví dụ như L.reuteri DSM 17938 (Biogaia)
• L. casei: Ức chế sự phát triển của vi khuẩn helicobacter pylori – đặc tính của lợi khuẩn trong việc ngăn ngừa tiêu chảy liên quan đến kháng sinh và Clostridium difficile. Ví dụ Lactobacillus casei LcS (Yakult)

» Xem thêm: Tổng quan thông tin khoa học về chi lợi khuẩn Lactobacillus

4. Bifidobacterium là gì? Vai trò của chúng trong cơ thể là gì?

4.1. Bifidobacterium là gì?

Bifidobacterium (đôi lúc được hiểu như thuốc Bifidobacterium) là một chi lợi khuẩn tồn tại chủ yếu trong hệ tiêu hóa và cụ thể là đại tràng của con người. Có thể tìm thấy chúng trong phân, răng, âm đạo.

Đây là một nhóm lợi khuẩn lớn và đa dạng. Vi khuẩn này phát triển tối ưu ở 6 ± 7, hầu như không phát triển ở pH 4,5 ± 5,0 trở xuống hoặc ở pH 8,0 ± 8,5 trở lên. Nhiệt độ tăng trưởng tối ưu là 37 ± 41 ^oC, tăng trưởng tối đa ở 43 ± 45 C và hầu như không tăng trưởng ở 25 ± 28 ^oC hoặc thấp hơn.

4.2. Đặc điểm của chi lợi khuẩn Bifidobacterium

• Vi khuẩn Bifidobacterium lần đầu tiên được phân lập và mô tả vào năm 1899 bởi Tissier. Chúng được mô tả là vi sinh vật kỵ khí hình que, sinh sản vô tính, có hình dạng chữ Y và được tìm thấy trong phân của trẻ sơ sinh bú sữa mẹ.
• Bifidobacterium là vi khuẩn kỵ khí gram dương, không hình thành bào tử, không di động và âm tính với catalase [7]. Chúng có nhiều hình dạng khác nhau bao gồm que ngắn, cong và que hình chữ Y chia đôi.
• Hiện nay, đã xác định được khoảng 30 loài trong chi Bifidobacterium, 10 trong số đó được tìm thấy ở người (sâu răng, phân và âm đạo), 17 loài đường ruột động vật ăn cỏ, 2 từ nước thải và 1 từ sữa lên men.
• Cũng như Lactobacillus, Bifidobacterium cũng có khả năng tạo ra axit axetic và axit lactic mà không tạo ra CO2.

4.3. Vai trò của Bifidobacterium đối với cơ thể

4.3.1. Trên tiêu hóa

Lợi khuẩn Bifido tiết dịch nhầy bao phủ thành ruột tạo thành một lớp lá chắn bảo vệ hệ tiêu hoá khỏi các tác nhân gây bệnh. Nhờ đó, chúng có thể chống lại sự phá huỷ đường ruột của virus Rota gây tiêu chảy kéo dài và liên tục ở trẻ em, giúp cân bằng lại hệ vi sinh đường ruột. Nhờ vậy mà giải quyết các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy, …

• Táo bón:

Năm 2015, trung tâm nghiên cứu tiêu hóa, đại học Nam Manchester, Anh Quốc và Trung tâm nghiên cứu tiêu hóa Park- Klinik tại Đức đã tiến hành một thí nghiệm trên 1248 trẻ táo bón tham gia nghiên cứu. Số này được bổ sung 1 tỷ lợi khuẩn Bifidobacterium BB-12® trong vòng 4 tuần liên tiếp. Bệnh nhân được theo dõi tình trạng đi tiêu mỗi ngày và thống kê số lần đi tiêu mỗi tuần.

Kết quả nghiên cứu ủng hộ mạnh mẽ việc sử dụng lợi khuẩn chứa chủng BB-12® cho trẻ bị táo bón. 100% tình trạng táo bón giảm nhanh ngay từ những ngày đầu sử dụng và cải thiện hoàn toàn sau 4 tuần sử dụng. Bắt đầu khi được đưa vào nghiên cứu, các bệnh nhân thường chỉ đi tiêu 1 lần trong một tuần, tình trạng đi tiêu gặp rất nhiều khó khăn và đau đớn. Kết quả cải thiện rõ rệt sau tuần đầu tiên, bệnh nhân tăng số lần đại tiện lên 3 lần/ tuần, và dần dần là 4-5 lần vào các tuần tiếp theo.

• Tiêu chảy

90% lợi khuẩn tại khu vực đại tràng là lợi khuẩn thuộc chi Bifidobacterium. Chính vì vậy nó quyết định tới hầu hết các hoạt động ở khu vực tiêu hóa. Nhờ khả năng sản sinh ra acid axetic có tác động diệt khuẩn mạnh mẽ, chống lại các vi khuẩn gây bệnh tiêu chảy do kháng sinh, Bifidobacterium giúp cải thiện tình trạng tiêu chảy cấp, tiêu chảy du lịch, tiêu chảy nhiễm trùng, táo bón, phân sống ở trẻ nhỏ như: Salmonella, E.coli, Shigella,…

Năm 2004, Chouraqui J.P. và các cộng sự đã tiến hành một nghiên cứu đánh giá hiệu quả của Imiale® (Bifidobacterium BB12®) trong phòng ngừa tiêu chảy và loại trừ rotavirus ở trẻ nhỏ. Đây là một nghiên cứu đa trung tâm, mù đôi, có đối chứng để. Nghiên cứu tiến hành trên 90 trẻ khỏe mạnh dưới 8 tháng tuổi, được chia thành 2 nhóm. Một nhóm được bổ sung 10¹⁰ CFU BB12 trong sữa công thức hàng ngày, một nhóm dùng sữa bình thường và theo dõi tỷ lệ trẻ bị tiêu chảy trong 5 tháng.

Kết quả cho thấy, nhóm bổ sung Bifidobacterium BB12 có tỷ lệ mắc bệnh tiêu chảy giảm hơn nhóm còn lại, với 28,3% trẻ sơ sinh dùng BB-12 ^® bị tiêu chảy cấp so với 38,6% ở nhóm chứng. Bên cạnh đó số ngày bị tiêu chảy cũng như xác suất tiêu chảy trong ngày ở nhóm BB-12 ^® thấp hơn. Những kết quả này cho thấy rằng BB-12 ^® có tác dụng phòng ngừa nguy cơ tiêu chảy ở trẻ.

• Các bệnh lýđại tràng

Ngoài ra, một số lợi khuẩn thuộc chi Bifidobacterium còn được chứng mình là có vai trò cải thiện tình trạng viêm loét đại tràng, bệnh Celiac, giảm được mức độ nghiêm trọng của hội chứng ruột kích thích. Một nghiên cứu lớn trên 362 người cho thấy rằng dùng men vi sinh Bifidobacteria trong bốn tuần đã cải thiện đáng kể các triệu chứng của IBS^[5]

Các nghiên cứu khác cho thấy rằng cùng một loại men vi sinh Bifidobacteria cũng làm giảm viêm ở những người bị bệnh viêm ruột, viêm loét đại tràng, hội chứng mệt mỏi mãn tính và bệnh vẩy nến ^[6]

• Bệnh lý về dạ dày, tiêu diệt HP

160 bệnh nhân nhiễm H. pylori được chia ngẫu nhiên thành một nhóm 2 nhóm ngẫu nhiên bổ sung BB12 – LA5 và nhóm chứng. Kết quả cho thấy, nhóm bổ sung BB-12 ® và LA-5 ® có thể làm giảm tác dụng phụ của điều trị kháng sinh, hỗ trợ tuân thủ điều trị, cải thiện tỷ lệ diệt trừ H. pylori và tái thiết lập hệ vi sinh vật.

4.3.2.Trên hệ miễn dịch

Lợi khuẩn Bifidobacterium sẽ bảo vệ tế bào miễn dịch ruột bằng cách thiết lập một màng bao bọc niêm mạc ruột. Đây là nơi chiếm 70% tế bào miễn dịch nhờ đó sẽ tăng cường được sức đề kháng của trẻ nhỏ.

Bổ sung lợi khuẩn Bifidobacterium có thể ngăn ngừa các bệnh liên quan đến miễn dịch do có tác dụng chống viêm. Như trong trường hợp trẻ bị viêm mãn tính là căn nguyên của nhiều bệnh và tính trạng sức khoẻ của trẻ. Men vi sinh phát huy tác dụng trong ruột, nơi chứa 80% hệ thống miễn dịch của trẻ sẽ làm cải thiện tình trạng bệnh lý của trẻ.

Khi hệ tiêu hoá bị tổn thương, lợi khuẩn Bifidobacterium sẽ tạo ra màng nhầy bao phủ vết thương và kích thích niêm mạc ruột để tổng hợp kháng thể IgA. Chúng sẽ bám dính vào các kháng nguyên lạ như: virus, vi khuẩn, độc tố,…để vô hiệu hoá kháng nguyên này.

4.3.3. Vai trò trong phát triển trí não

Bifidobacterium giúp cải thiện được các tình trạng rối loạn tiêu hoá ở trẻ như: tiêu chảy, táo bón, phân sống, nôn trớ, đau bụng,… Do đó, khả năng phát triển về trí não của trẻ không bị ảnh hưởng đến não bộ của trẻ nên được phát triển hoàn thiện hơn.

Lợi khuẩn cũng giúp trẻ hấp thu tốt các chất dinh dưỡng tốt cho não bộ và giúp tổng hợp vitamin cần thiết cho sự phát triển của trẻ, vì vậy giúp trẻ thông minh hơn và khỏe mạnh hơn.

4.3.4. Vai trò phòng ngừa các bệnh lý mạn tính

Khi lợi khuẩn Bifido vào ruột non và đại tràng sẽ nhanh chóng tiết ra kháng sinh, giúp nhanh lành vết loét và mau lên da non. Chúng cũng tạo lớp chất nhầy bao tráng lên niêm mạc dạ dày, đặc biệt là những vết sẹo mới lành nên điều trị dứt điểm tình trạng tái đi tái lại, cũng như là phòng ngừa các bệnh mạn tính xảy ra.

4.3.5. Vai trò trên chuyển hóa

Chất xơ đã được chứng minh là giúp giảm tăng cân và nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, bệnh tim và các rối loạn mãn tính khác. Bifidobacteria có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh này bằng cách phân giải, tiêu hóa chất xơ. Khi tiêu hóa chất xơ, những vi khuẩn có lợi này tạo ra các hóa chất quan trọng được gọi là axit béo chuỗi ngắn (SCFAs). Acid béo chuỗi ngắn là sản phẩm của quá trình lên men chất xơ ở ruột già, vừa là nguồn năng lượng cho tế bào ruột già, vừa đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe và phòng ngừa, điều trị một số vấn đề bệnh lý về tiêu hóa và chuyển hóa.

Bifidobacteria cũng giúp sản xuất các hóa chất quan trọng khác, bao gồm vitamin B và axit béo lành mạnh

4.4. Một số chủng lợi khuẩn của chi Bifidobacterium thường gặp

• B. animalis: Loài này là một thành phần trong sản phẩm Activia của sữa chua Dannon. Nó được đánh giá là có hiệu quả trong việc hỗ trợ tiêu hóa và chống lại vi khuẩn lây truyền qua thức ăn cũng như tăng cường hệ thống miễn dịch.
• B. breve: Loài này thường được tìm thấy trong đường tiêu hóa và trong âm đạ. Ở cả hai nơi, nó có vai trò chống lại vi khuẩn gây nhiễm trùng hoặc nấm men. Loài này cũng giúp cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng bằng cách lên men đường và phá vỡ chất xơ thực vật để làm cho nó có thể tiêu hóa được.
• B. lactis: Loại này có nguồn gốc từ sữa tươi. Đó là một thành phần trong sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh chứa probiotic của Nestle, được gọi là Good Start Natural Cultures. Ngoài ra, Bifidobacterium BB12 cũng là một lợi khuẩn thiết yếu cho hệ tiêu hóa, đặc biệt là hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ. Nó cũng cũng giúp lên men:
  • Sữa bơ
  • Pho mát
  • Các sản phẩm khác từ sữa

• B. longum: Loài này sống trong đường tiêu hóa của bạn. Nó giúp phân hủy carbohydrate và cũng có thể là một chất chống oxy hóa.

5. Lactobacilus và Bifidobacterium nên bổ sung chi lợi khuẩn nào?

• Mỗi chi lợi khuẩn sẽ có nhiều loài lợi khuẩn, và trong mỗi loài sẽ có nhiều chủng lợi khuẩn. Mỗi chủng lợi khuẩn sẽ có vị trí, vai trò và nồng độ cho tác dụng khác nhau. Cả Bifidobacterium và Lactobacillus đều là những vi khuẩn có lợi đối với sức khỏe của con người, nhưng với mỗi chi lợi khuẩn sẽ có vị trí tác dụng, vai trò khác nhau. Ví dụ, như Bifidobacterium là chi lợi khuẩn chiếm tới 90% tại đại tràng – nơi quyết định hầu hết các hoạt động tiêu hóa của cơ thể. Chính vì vậy, phần lớn các nghiên cứu của Bifidobacterium BB12 được chứng minh có hiệu quả trong cải thiện và phòng ngừa các tình trạng rối loạn tiêu hóa như táo bón, tiêu chảy,… Chính vì vậy, việc lựa chọn bổ sung lợi khuẩn nào cần xác định xem mục đích cần bổ sung cũng như chủng lợi khuẩn muốn
• Bổ sung lợi khuẩn cần dựa trên những nghiên cứu lâm sàng đã được chứng minh: Không phải bất cứ chủng lợi khuẩn nào thuộc chi Bifidobacterium cũng đều được phân lập hay chứng minh là có tác dụng đối với sức khỏe. Thêm vào đó, có rất nhiều những lợi khuẩn mới được đánh giá hiệu quả trong môi trường phòng thí nghiệm, chưa được ứng dụng trên cơ thể hoàn chỉnh. Vì vậy, khi lựa chọn bổ sung lợi khuẩn, cần xem xét, cân nhắc các nghiên cứu của lợi khuẩn đó trên lâm sàng.
• Đối tượng sử dụng: Tháng 2/2012, Hiệp Hội dinh dưỡng Tiêu hóa Nhi Khoa Châu Âu (ESPGHAN) đã đưa ra khuyến nghị không nên sử dụng các lợi khuẩn có gen kháng kháng sinh hoặc sản sinh ra D-lactate cho trẻ sinh non vì có khả năng gây độc cho hệ tiêu hóa. Chính vì vậy, việc sử dụng sản phẩm lợi khuẩn nào cũng cần phải cân nhắc dựa trên đối tượng cụ thể.
• Lựa chọn lợi khuẩn theo tiêu chí nào? Thực tế, ngày nay có rất nhiều các chủng lợi khuẩn và cũng có rất nhiều chế phẩm trên thị trường. Việc lựa chọn bổ sung lợi khuẩn đôi khi cũng trở nên khó khăn cho người tiêu dùng. Chính vì thế, WHO đã xây dựng nên 5 tiêu chí của một lợi khuẩn lý tưởng để các mẹ có thể cân nhắc lựa chọn.

» Xem thêm: 5 tiêu chí của WHO dành cho một lợi khuẩn lí tưởng

Tổng kết

Bifidobacterium và Lactobacillus đều là những chi lợi khuẩn có lợi cho cơ thể, sức khỏe con người. Tuy nhiên, tùy vào mục đích sử dụng và đối tượng sử dụng, người dùng cần có sự cân nhắc lựa chọn khác nhau. Bên cạnh đó là cần phải xác định xem lợi khuẩn đã thỏa mãn các tiêu chí, quy trình nhất định.

Đặt mua Imiale – lợi khuẩn sống, gắn đích từ Đan Mạch TẠI ĐÂY

Nguồn tham khảo

1. Elservier
2. Healthline
3. Pubmed

1. Hội chứng ruột kích thích – IBS (đại tràng co thắt) là gì?

Hội chứng ruột kích thích – IBS (Irritable Bowel Syndrome) là tình trạng rối loạn chức năng ruột mạn tính bao gồm đau bụng, cảm giác đầy bụng và rối loạn đại tiện.

2. Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích

Hiện nay, chưa có một nguyên nhân rõ ràng nào gây nên hội chứng ruột kích thích. Đa số trường hợp rối loạn chức năng ruột đều do yếu tố sinh lý trong cơ thể gây ra, song cũng không thể phủ nhận rằng nó còn chịu tác động của các yếu tố tâm lý xã hội. Thường thì hai yếu tố này sẽ tác động qua lại lẫn nhau và gây nên biểu hiện rối loạn trong cơ thể.

Sau đây là một số nguyên nhân gây nên hội chứng ruột kích thích

Rối loạn khuẩn chí đường ruột

Đây là tình trạng gia tăng quá mức các vi khuẩn có hại trong đường ruột, gây nên các biểu hiện như tiêu chảy, táo bón,…Hiện nguyên nhân này vẫn đang còn là một dấu hỏi lớn.

Viêm niêm mạc mức độ tiềm tàng

Có dấu hiệu tổn thương niêm mạc ở dạ dày, tá tràng,… nhưng chưa biểu hiện rõ ràng.

Tăng nhạy cảm nội tạng

Tăng nhạy cảm nội tạng là biểu hiện nhạy cảm của ruột đối với các hoạt động sinh lý diễn ra trong cơ thể như sự co giãn cơ trong lòng ruột, tăng cảm giác đau đối với quá trình lưu thông khí bình thường diễn ra trong lòng ruột.

Sau nhiễm khuẩn

 Một số nghiên cứu của Tổ chức Tiêu hóa trên thế giới cũng chỉ ra rằng, ở một số bệnh nhân sau khi bị viêm dạ dày, ruột cấp xuất hiện các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (hội chứng ruột kích thích hậu nhiễm trùng).

Rối loạn hoạt động tiêu hoá: 

• Tăng phản xạ giữa dạ dày và ruột (đáp ứng co bóp quá mức) sau ăn dẫn đến tình trạng đau bụng, các cơn co thắt quá mức với biên độ cao ở đại tràng.
• Việc ăn quá nhiều thức ăn dầu mỡ cũng làm tăng tính thấm với ruột, gây nên các phản ứng quá mẫn. 
• Các thức ăn giàu tinh bột lên men (bánh mì, bánh ngọt,…) kém hấp thu ở ruột non, chúng bị đẩy xuống đại tràng khiến đại tràng bị kích thích, tăng tiết dịch tiêu hóa.

Sự biến đổi nội tiết tố ở nữ giới

Sự biến đổi hormon ở nữ giới trong thời kỳ kinh nguyệt cũng ảnh hưởng đến chức năng ruột (độ nhạy cảm của trực tràng cao hơn so với lúc bình thường)

Trầm cảm

Trầm cảm là một yếu tố tâm lý xã hội tác động trực tiếp tới hội chứng ruột kích thích. Ở những người bị rối loạn cảm xúc, lo âu do bị thiếu hụt Serotonin thì biểu hiện rõ nhất trên hệ tiêu hóa (đau bụng, rối loạn tiêu hóa,…). Bởi vì khoảng 80% serotonin của cơ thể nằm trong các tế bào ở đường tiêu hóa, nó có vai trò điều hòa chuyển động của ruột (kích thích tế bào thần kinh và nhu động ở ruột).

3. Để chẩn đoán hội chứng ruột kích thích thì cần dựa trên triệu chứng nào?

Để chẩn đoán một người có bị hội chứng ruột kích thích hay không, chúng ta sẽ dựa vào tiêu chuẩn Rome IV năm 2016:

Các dấu hiệu chẩn đoán

Đau bụng hay cảm giác khó chịu ở bụng tái diễn lớn hơn 3 ngày/ tháng,  trong 3 tháng gần đây, có 2 trong 3 đặc điểm sau:

• Đau giảm hoặc tăng sau khi đi đại tiện.
• Đau bụng đi kèm thay đổi số lần đi đại tiện,
• Đau bụng đi kèm thay đổi hình dạng phân.

Những triệu chứng trên sẽ kéo dài trên 6 tháng, gia tăng khi cơ thể stress, đi kèm lo âu, trầm cảm và xuất hiện sau bữa ăn.

Bên cạnh các triệu chứng kể trên, còn có một số triệu chứng thường gặp khác như là 

• Cảm giác đầy bụng
• Phân cứng hoặc lỏng
• Có sự thay đổi số lần đại tiện: < 3 lần/ tuần (táo bón) hay >3 lần/ ngày (tiêu chảy).
• Rặn khi đi đại tiện (táo bón) hay buộc đi đại tiện gấp, đi không hết, phân có nhiều chất nhầy (tiêu chảy).
• Khó tiêu, buồn nôn.
• Cơ thể mệt mỏi, chóng mặt, nhức đầu, rối loạn tiểu tiện,…

Chú ý: Trong trường hợp bạn là người lớn tuổi (> 50 tuổi), mới có triệu chứng gần đây, sút cân, có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại tràng, Celiac hay viêm ruột mạn tính, dùng kháng sinh dài ngày,… thì cần phải làm thêm một số xét nghiệm thăm dò khác (xét nghiệm máu, xét nghiệm phân, soi trực tràng, nội soi đại tràng,…) để chẩn đoán chính xác hơn.

4. Phân biệt giữa viêm đại tràng và hội chứng ruột kích thích

4.1. Viêm đại tràng

• Là tình trạng viêm nhiễm gây tổn thương ở niêm mạc đại tràng với mức độ nặng nhẹ khác nhau. Nếu không được điều trị kịp thời sẽ biến chứng thành các bệnh nguy hiểm như (viêm đại tràng mạn, thủng đại tràng, ung thư đại tràng,…).
• Nguyên nhân đa phần do bị viêm nhiễm (nhiễm khuẩn, nhiễm vi rút, nhiễm ký sinh trùng,…), đôi khi cũng liên quan đến việc dùng thuốc kháng sinh dài ngày dẫn đến rối loạn tiêu hóa, căng thẳng, mệt mỏi,…
• Triệu chứng: đau quặn bụng, người mệt mỏi, gầy, sút cân nhanh, phân có thể lẫn máu và chất nhầy, đi đại tiện nhiều (tiêu chảy) dẫn đến mất nước và chất điện giải, trường hợp táo bón có thể kết hợp với đau bụng hoặc tiêu chảy xen kẽ, đầy bụng,…

4.2. Hội chứng ruột kích thích

• Là tình trạng rối loạn chức năng ruột mạn tính.
• Nguyên nhân do các quá trình sinh lý diễn ra bất thường trong cơ thể hoặc do yếu tố tâm lý xã hội như căng thẳng, mệt mỏi, trầm cảm,…
• Các triệu chứng của bệnh thường diễn ra trong một thời gian dài (>6 tháng), rất khó để chẩn đoán. Hội chứng ruột kích thích được nghĩ đến cuối cùng sau khi đã loại trừ tất cả các trường hợp mắc bệnh về đường tiêu hóa khác có thể có.

Xem thêm: Viêm đại tràng – 9 điều cần biết

5. Phác đồ điều trị và thuốc sử dụng

Hiện nay, chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu cho hội chứng ruột kích thích, việc điều trị bệnh này chủ yếu dựa trên các mục tiêu sau:

• Tập trung cải thiện triệu chứng của bệnh.
• Cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.
• Phát hiện và điều chỉnh các rối loạn tâm lý của người bệnh.

Phác đồ điều trị hội chứng ruột kích thích chia làm 2 phần chính: điều trị không dùng thuốc và điều trị dùng thuốc.

Đối với trường hợp điều trị không dùng thuốc.

• Các cán bộ y tế cần giáo dục kiến thức cho bệnh nhân: giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn về bệnh.
• Với các bệnh nhân bị hội chứng ruột kích thích do căng thẳng, lo âu, trầm cảm thì dùng liệu pháp tâm lý để cải thiện.
• Khuyến khích bệnh nhân tiết thực: tăng cường chất xơ có trong các loại rau xanh, củ quả (rau cải, rau bina, khoai lang,…) trong khẩu phần ăn hằng ngày, tránh ăn phải các thức ăn sinh hơi (các thức ăn chứa nhiều tinh bột lên men, các loại đường đơn, đường đôi như bánh mì, bánh ngọt,…Nếu ăn quá nhiều sẽ đầy bụng, khó tiêu,…).
• Rèn luyện thể lực.

Đối với trường hợp điều trị dùng thuốc

Tùy vào mức độ nặng nhẹ của các triệu chứng mà bác sĩ sẽ cho bệnh nhân dùng thuốc phù hợp.

Dưới đây là một số thuốc và cơ chế của nó nhằm làm giảm các triệu chứng (đau bụng, trầm cảm, táo bón, tiêu chảy) trong việc điều trị hội chứng ruột kích thích.

Điều trị đau bụng: 

Cơ chế của thuốc điều trị đau bụng dựa trên việc làm giảm tình trạng co thắt các cơ trơn ở ruột.

Các thuốc chống co thắt gồm có:

• Mebeverine và Papaverin: chúng tác động trực tiếp lên sự giãn cơ trơn thành ruột.
• Bên cạnh đó, có thể làm giảm cơn đau bụng thông qua hoạt tính đối kháng cholinergic và kháng muscarin của các thuốc như dicyclomine, hyoscyamine, làm giảm co thắt cơ trơn ở ruột.

Điều trị trầm cảm

Các thuốc chống trầm cảm giúp hỗ trợ phóng thích endorphin nội sinh, ngăn cản tái hấp thu noradrenalin dẫn tới làm giảm cảm giác đau, bên cạnh đó nó còn có tác dụng khóa các nơron kích thích đau, serotonin. Đặc biệt hơn là các thuốc chống trầm cảm ba vòng thông qua hoạt tính kháng cholinergic cũng làm giảm nhu động ruột và cải thiện được tình trạng tiêu chảy ở trên bệnh nhân.

Một số thuốc điển hình là: amitriptyline, imipramine, nortriptyline, desipramine,…

Điều trị tiêu chảy

Các thuốc điều trị tiêu chảy phổ biến là:

• Loperamide: đây là một thuốc chống trầm cảm 3 vòng, nó làm giảm nhu động ruột do đó tình trạng tiêu chảy được cải thiện.
• Các thuốc đối vận thụ thể 5-HT3 (alosetron, ramosetron, …) làm giảm giải phóng serotonin, làm giảm tiết dịch, giảm nhu động ruột.

Điều trị táo bón

Có 2 nhóm thuốc được sử dụng để điều trị táo bón 

• Thuốc nhuận tràng: Poly Ethylene Glycol, Bisacodyl, Methyl cellulose,…

Cơ chế của thuốc: tăng áp lực thẩm thấu, giữ nước trong lòng ruột, tăng khối lượng phân, làm mềm phân,…

• Thuốc đồng vận thụ thể 5- HT4 giúp tăng giải phóng serotonin, kích thích tăng nhu động ruột, cải thiện được tình trạng táo bón như: Prucalopride, Naronapride, Velusetrag,…

Linaclotide, một thuốc mới hiện nay với cơ chế đồng vận Guanylate Cyclase nhằm kích thích tiết và vận chuyển dịch ruột, làm tăng tiết dịch, tăng nhu động ruột. Do đó việc sử dụng thuốc này cũng khiến cho tình trạng táo bón được cải thiện một cách đáng kể.

6. Cần làm gì để phòng ngừa hội chứng ruột kích thích

Để phòng ngừa hội chứng ruột kích thích, mọi người cần có chế độ ăn uống và sinh hoạt một cách khoa học.

• Mọi người nên hạn chế tối đa việc sử dụng các đồ ăn thức uống không lành mạnh: đồ uống có ga, bia, rượu, các thức ăn nhanh, bánh kẹo,…
• Bổ sung lợi khuẩn: giúp tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ hệ tiêu hóa làm việc một cách hiệu quả hơn.
• Luôn giữ cho tâm trạng được thoải mái, vui vẻ, tập cách thư giãn, giải tỏa stress, tránh suy nghĩ tiêu cực cũng là một cách giúp phòng ngừa hội chứng ruột kích thích hiệu quả.
• Ngoài ra, mọi người cũng nên tập cho mình thói quen ăn uống đúng giờ, đúng bữa,…

7. Chế độ ăn uống và sinh hoạt của người bị hội chứng ruột kích thích

Việc thay đổi chế độ ăn uống và sinh hoạt là một cách giúp cải thiện được tình trạng bệnh, có 2 câu hỏi lớn được đặt ra ở đây mà chúng ta cần phải đáp.

• Người bị hội chứng ruột kích thích nên ăn gì?
• Người bị hội chứng ruột kích thích kiêng ăn gì?

Người bị hội chứng ruột kích thích nên ăn các loại thực phẩm giàu chất xơ (các loại rau xanh, củ quả chín,…); sử dụng các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, cân bằng chất dinh dưỡng; uống đủ nước,…

Người bị hội chứng ruột kích thích cần kiêng ăn các loại thức ăn nhiều dầu mỡ, thức ăn chứa quá nhiều tinh bột lên men (bánh mì, bánh ngọt, …), nên hạn chế uống cà phê, trà, bia, rượu,…

Bên cạnh đó, việc bổ sung thêm lợi khuẩn đường ruột cũng rất cần thiết đối với những người bị hội chứng ruột kích thích. Lợi khuẩn có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng của cơ thể, bảo vệ đường ruột khỏi các tác nhân có hại từ bên ngoài. Đặc biệt chúng còn cải thiện được tình trạng rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón, …) 

• Với trường hợp bị tiêu chảy: Việc sử dụng lợi khuẩn Probiotic sẽ làm rút ngắn thời gian tiêu chảy trong ngày, giúp cơ thể cân bằng nước và điện giải.
• Với trường hợp táo bón: Bổ sung lợi khuẩn giúp kích thích bài tiết enzym tiêu hóa, tăng quá trình chuyển hóa thức ăn, điều tiết quá trình tái hấp thu nước trong phân, kích thích nhu động ruột do đó cải thiện tình trạng táo bón.  

Ngoài ra, mọi người cũng cần phải duy trì thói quen ăn uống đúng giờ giấc; thường xuyên tập thể dục thể thao; thư giãn đầu óc sau những giờ làm việc, học tập mệt mỏi,…

Xem thêm: Phác đồ điều trị viêm ruột hoại tử ở trẻ sơ sinh

TÓM LẠI:

Bài viết trên giúp cho mọi người hiểu rõ hơn về hội chứng ruột kích thích (khái niệm về bệnh, bệnh chưa có nguyên nhân rõ ràng cũng như chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, phác đồ điều trị nhằm làm giảm triệu chứng cũng như cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân,…). Mong rằng với những thông tin trên, mọi người sẽ có biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Mọi chi tiết thắc mắc xin liên hệ HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.

Tham khảo nguồn