Mất nước và điện giải có thể xảy ra hàng ngày, nhưng tùy vào mức độ mà bạn nên cân nhắc lựa chọn thuốc bù nước và điện giải hợp lý. Sử dụng oresol là một cách để giúp cơ thể bù nhanh chóng lượng chất điện giải và nước mất đi. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn biết oresol là gì và sử dụng như thế nào vừa an toàn lại đạt được hiệu quả tốt nhất cho cơ thể.
Mục lục
1. Oresol là gì?
Oresol là sản phẩm dùng đường uống có chứa glucose và các chất điện giải được khuyên dùng để bổ sung nước và điện giải do tiêu chảy ở cả người lớn và trẻ em.
Thành phần và hàm lượng các chất của oresol có thể thay đổi tùy theo nhà sản xuất. Tổ chức Y tế thế giới UNICEF khuyến cáo về hàm lượng các chất trong công thức điều chế oresol như sau:
Ngoài ra, nhà sản xuất có thể sử dụng natri bicarbonat, saccharose, fructose hoặc bột gạo và các hương liệu như cam, chanh… để kích thích vị giác của trẻ, dễ uống hơn.
Hiện nay trên thị trường có một số biệt dược: Oresol 245, Oresol cam,… Oresol được các nhà sản xuất bào chế dưới nhiều dạng khác nhau như bột uống, Oresol sủi, Oresol chai để thuận tiện cho quá trình sử dụng.
2. Cơ chế bù nước và điện giải của oresol
Oresol bù nước và điện giải theo cơ chế sau đây:
- Khi bị tiêu chảy cấp làm thay đổi hoạt động của niêm mạc ruột, ức chế hấp thu hoặc kích thích xuất tiết dẫn đến các chất điện giải và nước bị mất đi theo chất nôn và phân. Khả năng hấp thu nước và các chất điện giải của hệ tiêu hóa theo cơ chế thụ động bị rối loạn. Tuy nhiên cơ chế chủ động thứ phát ít bị ảnh hưởng.
- Lúc này tại ruột glucose được hấp thu tích cực kéo theo Natri được hấp thu theo tỉ lệ cân bằng phân tử. Do đó duy trì hệ thống vận chuyển glucose – natri trong niêm mạc ruột·non. Đây được coi là cơ sở của các thuốc bù nước và điện giải theo đường uống. Dung dịch bù nước và điện giải có tinh bột gạo được cho là tốt hơn so với glucose. Tinh bột sau khi vào cơ thể được thủy phân thành glucose duy trì hệ thống vận chuyển glucose – natri. Công thức dùng tinh bột gạo có ưu điểm hơn là ít gây tác dụng thẩm thấu và bổ sung nhiều năng lượng hơn một chút so với dung dịch có glucose.
- Kali là chất điện giải quan trọng được bổ sung dưới dạng muối kali clorua trong tiêu chảy cấp đặc biệt là với trẻ em vì trẻ mất kali trong phân nhiều hơn so với người lớn.
- Muối natri bicarbonat hoặc natri citrat trong dung dịch bù nước và điện giải có tác dụng như nhau trong việc khắc phục nhiễm toan chuyển hóa do mất nước.
Sử dụng Oresol để bù nước và điện giải ngay khi tiêu chảy mới xuất hiện, trước khi chức năng thận bị ảnh hưởng, thận có khả năng bù được toan chuyển hóa và thiếu hụt kali. Điều này sẽ ngăn ngừa tình trạng mất nước, hạn chế được những ảnh hưởng xấu tới cơ thể và giảm khả năng phải sử dụng biện pháp điều trị mạnh như truyền dịch tĩnh mạch.
» Xem thêm: Trẻ bị nhiễm khuẩn đường ruột uống thuốc gì?
3. Đối tượng nên sử dụng oresol
Oresol là một loại thuốc do đó không phải ai cũng có thể sử dụng. Một số đối tượng sau đây sẽ được chỉ định sử dụng nước uống bù điện giải.
- Oresol được sử dụng điều trị triệu chứng mất nước và điện giải trong các trường hợp tiêu chảy cấp từ nhẹ đến vừa, nôn, sốt cao ở cả người lớn và trẻ nhỏ.
- Ngoài ra, oresol còn được dùng cho những người mất nước và điện giải do đổ mồ hôi khi làm việc thời gian dài trong môi trường nắng nóng, các vận động viên, người tập gym…
- Oresol dùng được với phụ nữ mang thai và cho con bú.
Thuốc bù điện giải bằng đường uống oresol có thể sử dụng cho đa số người bị mất nước và điện giải. Tuy nhiên cũng cần lưu ý với một số trường hợp đặc biệt mà chúng tôi sẽ trình bày sau đây.
4. Chống chỉ định và thận trọng khi dùng oresol
Một số đối tượng sau đây cần chống chỉ định và thận trọng đối với oresol. Do sử dụng oresol không phù hợp trong trường hợp đó hoặc oresol gây ra các ảnh hưởng không tốt với cơ thể.
4.1. Chống chỉ định sử dụng oresol
- Oresol không dùng cho người vô niệu hoặc giảm niệu vì cơ thể cần có chức năng thận khỏe mạnh để kịp thời đào thải một lượng nước và các chất điện giải khi thừa. Đối với trường hợp này có thể bù nước và điện giải bằng đường tiêm để đảm bảo liều sử dụng chính xác.
- Mất nước nặng kèm triệu chứng sốc: Khi bệnh nhân rơi vào triệu chứng sốc cần phải bù nước và điện giải nhanh chóng, đường tiêm tĩnh mạch được ưu tiên sử dụng trước tiên cho bệnh nhân.
- Nôn nhiều và kéo dài: Trường hợp nôn nhiều và kéo dài bệnh nhân mất nước và muối nhưng khó bù lại bằng đường uống hoặc bù quá chậm.
- Tiêu chảy nặng (vượt quá 30ml/1kg thể trọng/ mỗi giờ
- Tắc ruột (các chất trong đường tiêu hoá bị ứ đọng không thể di chuyển), thủng ruột (xuất hiện lỗ trên thành ống tiêu hoá)
- Người mẫn cảm với thành phần của thuốc oresol
4.2. Thận trọng khi uống nước bù điện giải
- Thận trọng khi sử dụng với người bệnh bị suy tim xung huyết, phù hoặc tình trạng giữ natri vì dễ gây tăng natri huyết, kali huyết, suy tim hoặc phù.
- Người bệnh xơ gan và suy thận nặng do giảm chuyển hóa và thải trừ, nên lưu ý về liều lượng sử dụng.
- Trong quá trình sử dụng thuốc cần theo dõi nồng độ các chất điện giải và cân bằng acid – base trong cơ thể
5. Tác dụng không mong muốn bạn có thể gặp
Hiện nay chưa có nhiều thông báo về phản ứng có hại của thuốc bù nước và điện giải bằng đường uống với cơ thể.
- Thường gặp: Người bệnh nôn nhẹ
- Ít gặp: Tăng natri huyết, nặng mi mắt do bù nước quá mức do quá liều oresol.
- Hiếm gặp: Suy tim do bổ sung nước quá mức
Khi cơ thể có dầu hiệu nào bất thường, bạn không nên tự ý điều trị mà việc bạn cần làm là đến gặp bác sĩ để được giúp đỡ.
6. Liều dùng và cách dùng oresol an toàn, hợp lý
Oresol rất phổ biến và có tác dụng tốt nhưng không phải ai cũng biết cách tính liều và cách pha oresol hợp lý.
6.1. Liều dùng
Dưới đây là liều tham khảo cho bạn khi dùng oresol nhưng tốt hơn hết bạn nên hỏi ý kiến của nhân viên ý tế trong các trường hợp khác nhau.
Dược thư quốc gia khuyến nghị liều dùng như sau:
- Người lớn: Thường dùng 200 – 400 ml dung dịch sau mỗi lần mất nước (nôn hoặc tiêu chảy)
- Trẻ em:
- Trẻ sơ sinh từ 1-12 tháng tuổi: 1-1,5 thể tích một lần bú
- Trẻ từ 1-12 tuổi: Bổ sung 200ml sau mỗi lần mất nước (nôn hoặc tiêu chảy)
- Trẻ từ 12-18 tuổi: Bổ sung 200-400 ml sau mỗi lần mất nước (nôn hoặc tiêu chảy)
Ngoài ra, trong hướng dẫn sử dụng nhà sản xuất có nói đến liều dùng trong các trường hợp tiêu chảy từ nhẹ đến vừa như sau:
VỚI ORESOL 27,9 g
a. Bù nước
-
- Mất nước nhẹ: bắt đầu uống với liều 50ml/kg thể trọng trong 4-6 giờ
- Mất nước vừa: sử dụng 100ml/kg trong 4-6 giờ
Sau đó liều lượng và thời gian uống được điều chỉnh theo mức độ khát và đáp ứng với điều trị của bệnh nhân. Với trẻ nhỏ bạn nên cho trẻ uống từng thìa một và uống liên tục đến khi hết liều điều trị.
b. Sử dụng oresol duy trì nước
- Tiêu chảy nhẹ: Dùng 100 – 200 ml/kg thể trọng/ 24 giờ
- Tiêu chảy nặng: Dùng 15ml/kg thể trọng/ giờ cho tới khi hết tiêu chảy
6.2. Cách dùng:
Trước khi dùng bạn cần đọc kỹ hướng dẫn của nhà sản xuất để tránh trường hợp dùng sai liều gây hại với cơ thể.
- Với gói oresol dạng bột bạn nên pha toàn bộ lượng bột với thể tích nước mà nhà sản xuất đã hướng dẫn. Nước để pha oresol phải là nước đun sôi để nguội, không nên dùng nước khoáng hoặc nước nóng. Bởi trong nước khoáng có chứa một lượng chất điện giải, nếu sử dụng làm sai lệch tỉ lệ chất điện giải trong dung dịch uống dẫn đến quá liều hoặc giảm tính hấp thu của hệ vận chuyển glucose – natri.
- Với oresol sủi, mỗi viên pha trong 100-200ml, sau khi sủi xong lắc nhẹ và sử dụng ngay.
- Khi sử dụng oresol cho trẻ em, cho uống từng thìa nhỏ, uống liên tục đến khi hết liều quy định.
- Cần bù nước nhanh chóng trong vòng 3-4 giờ (trường hợp mất nước tăng natri máu bù nước chậm hơn, trong vòng 12 giờ). Bạn cần đánh giá lại tình trạng mất nước sau lần sử dụng đầu tiên, nếu vẫn còn thiếu nước cần tiếp tục bù nhanh.
- Người bệnh cần được tiếp tục uống bình thường để bù lại lượng dịch còn thiếu. Bên cạnh đó bạn nên ăn kèm các thức ăn như cháo gạo, khoai tây, đậu hoặc thức ăn chứa nhiều bột nhưng không có lactose.
Oresol thường được bào chế dưới dạng bột hoặc dạng sủi để quá trình bảo quản thuốc dễ dàng hơn. Tuy nhiên chính điều đó cũng khiến người dùng phải lăn tăn về cách pha như thế nào cho đúng. Vì thế, bạn hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc hoặc tốt nhất là bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về liều dùng và hướng dẫn pha oresol đúng cách trong các trường hợp cụ thể đảm bảo hiệu quả điều trị tốt nhất.
7. Cách xử trí khi sử dụng oresol sai cách
Trong trường hợp bạn pha oresol sai cách gây ra các triệu chứng quá liều cho cơ thể như:
- Triệu chứng của tăng natri huyết xảy ra do pha dung dịch oresol quá đặc làm nồng độ muối natri hấp thu vào máu tăng cao. Do đó xuất hiện các triệu chứng hoa mắt chóng mặt, tim đập nhanh, tăng huyết áp, sốt cao, cáu gắt…
- Triệu chứng thừa nước: Khi lượng nước nạp vào quá nhiều so với nhu cầu cơ thể mà thận chưa kịp thải gây ra các triệu chứng như mi mắt húp nặng, suy tim, phù toàn thân.
Khi đó người bệnh cần đến cơ sở y tế để được áp dụng một số phương pháp điều trị tùy theo triệu chứng của cơ thể:
- Điều trị tăng natri huyết: Truyền tĩnh mạch dung dịch nhược trương và cho uống nước.
- Điều trị thừa nước: Ngừng uống dung dịch bù nước và điện giải và dùng thuốc lợi tiểu làm tăng thải natri và nước nếu cần.
Để tránh quá liều oresol gây tăng natri huyết hoặc thừa nước, bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn của nhà sản xuất và tham khảo ý kiến của dược sĩ, bác sĩ trước khi sử dụng. Trong quá trình dùng thuốc cần theo dõi các phản ứng của cơ thể, nếu có các triệu chứng khác thường nên dừng uống oresol và tới gặp bác sĩ.
8. Lưu ý khi sử dụng oresol tránh tương tác
Cũng giống như khi sử dụng các thuốc khác, một điều mà bạn cần hết sức chú ý là tương tác giữa oresol với thuốc và thức ăn khi dùng cùng.
- Hiện nay chưa có thông báo nào về tương tác của oresol với thuốc khác vì thế nếu có đang sử dụng bất kỳ thuốc nào khác bạn nên theo dõi cơ thể khi có dấu hiệu bất thường cần đến gặp bác sĩ để được hướng dẫn xử lý.
- Bạn nên tránh dùng thức ăn hoặc dịch khác chứa các chất điện giải như: nước hoa quả hoặc thức ăn có muối cho đến khi ngừng sử dụng oresol, để tránh dùng quá nhiều chất điện giải hoặc tiêu chảy do thẩm thấu.
- Không được pha loãng với nước vì pha loãng làm sai tỉ lệ chất điện giải dẫn đến giảm hấp thu của hệ đồng vận chuyển glucose – natri.
9. Mức giá oresol trên thị trường
Trên thị trường hiện nay có nhiều công ty sản xuất và phân phối oresol với quy cách đóng gói khác nhau nên mức giá cũng có sự chênh lệch giữa các sản phẩm. Các oresol có thành phần Glucose khan, natri citrat, natri clorid, kali clorid có các mức giá như sau:
- Oresol 27,9g bột uống có giá 1440-1490 đồng/ gói
- Oresol hương cam gói 5,6g bột uống có giá 1470-1600 đồng/ gói
- Oresol sủi dao động từ 19000 – 20000 đồng 1 hộp/ 10 viên
Giá bán oresol giữa các nhà thuốc cũng có thể khác nhau nhưng dao động không đáng kể. Bạn có thể dễ dàng tìm mua oresol tại các nhà thuốc với mức giá tương đối rẻ để sử dụng tại nhà.
10. Những Lưu ý khi sử dụng oresol
Trong quá trình sử dụng oresol bạn nên lưu ý những điều sau đây để hạn chế ảnh hưởng có hại tới sức khỏe:
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất trước khi dùng oresol
- Bạn không nên chia nhỏ lượng bột để pha vì có thể làm sai lệch lượng chất trong thuốc.
- Pha oresol với nước sôi để nguội, không pha với nước khoáng hoặc nước nóng
- Sau khi pha dung dịch oresol bạn chỉ nên sử dụng trong vòng 24h, không nên để lâu do thuốc có thể bị nhiễm khuẩn trong quá trình bảo quản.
- Khi sử dụng oresol với trẻ, cần cho trẻ bú mẹ hoặc cho uống nước giữa các lần uống dung dịch bù nước và điện giải để tránh tăng natri huyết.
- Khi phát hiện cơ thể có bất kỳ triệu chứng khác thường nào nên đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được hỗ trợ xử trí kịp thời.
- Bạn nên bảo quản gói oresol ở nơi thoáng mát, nhiệt độ dưới 30°C, tránh ánh nắng mặt trời.
Tổng kết
Oresol được dùng để bù lại lượng nước và điện giải khi cơ thể bị mất do tiêu chảy, nôn hay đổ mồ hôi. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng bạn nên lưu ý sử dụng đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất về liều dùng cũng như pha oresol đúng cách để hạn chế tác dụng không mong muốn mà thuốc gây ra cho cơ thể. Khi sử dụng bạn cần theo dõi phản ứng của cơ thể nếu thấy mệt mỏi, nôn, nặng mi mắt hay tiêu chảy nặng thêm bạn hãy dừng uống oresol và đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ. Hy vọng bài viết giúp bạn có cái nhìn tổng quan nhất về thuốc bù điện giải oresol.
Để biết thêm thông tin chi tiết, vui lòng liên hệ với các chuyên gia của chúng tôi theo HOTLINE 1900 9482 hoặc 0967 629 482.
>> Xem thêm: [Cập nhật] Phác đồ điều trị tiêu chảy cấp do Rotavirus mới nhất
Tham khảo
