Massage cho trẻ sơ sinh: 10 lợi ích & cách massage chuẩn

Đầy hơi và có ga là tình trạng thường thấy và gây khó chịu cho cả trẻ lẫn cha mẹ. Để giải quyết tình trạng này, nhiều cha mẹ thường massage cho trẻ sơ sinh. Thực hiện đúng cách massage cho trẻ sơ sinh có thể lưu thông khí một cách an toàn. Bài viết dưới đây sẽ giúp các mẹ hiểu rõ hơn về biện pháp này.

1. Massage cho trẻ sơ sinh là gì?

Hầu hết trẻ sơ sinh nào cũng sẽ gặp hiện tượng đầy hơi và có ga, nhất là khi bú. Khí ga hình thành trong quá trình bé tiêu hóa các chất như lactose, protein và các chất dinh dưỡng từ sữa. Đối với trẻ sơ sinh, khí có thể khiến trẻ khó chịu và đau đớn.

Massage cho bé thường là một giải pháp được khuyến khích áp dụng. Massage cho bé đem lại nhiều lợi ích. Với mỗi lần vuốt ve nhẹ nhàng, bé sẽ cảm thấy được nâng niu và yêu thương, tạo mối liên kết giữa cha mẹ và bé. Massage cũng giúp bé cảm thấy thư giãn hơn, giúp bé dễ ngủ.

2. Thời điểm nào có thể massage cho bé? Những trẻ nào nên được massage sớm?

Khi mới làm quen với khái niệm này, nhiều cha mẹ sẽ có thể có thắc mắc. Ví dụ khi nào cần massage cho trẻ, có những loại massage nào? Cách massage cho bé sơ sinh chuẩn là như thế nào?…

2.1. Khi nào có thể massage cho bé?

Theo IAIM khuyến cáo, cha mẹ nên áp dụng phương pháp da kề da hay phương pháp chuột túi ngay khi em bé chào đời. Cụ thể cha mẹ đặt con mình trên người, da trần để da trần. Khi ôm con vào lòng, cha mẹ bắt đầu cho trẻ làm quen với việc vuốt ve chân và lưng của con. Sau đó chuyển sang các vùng khác như cánh tay.

Sau vài tuần đầu tiên khi sinh, bạn có thể bắt đầu xoa bóp cho bé. Tuy nhiên, cần đảm bảo bé đang trong tình trạng tỉnh táo và thoải khi bạn sẵn sàng massage cho bé. Khi đó bạn có thể bắt đầu massage trong vài tuần đầu sau khi sinh và dần dần hình thành thói quen chăm sóc sẽ kéo dài.

Không bao giờ thực hiện bất kỳ kỹ thuật xoa bóp nào có vẻ khiến bé khó chịu.

Theo Mayo Clinic, khi bé quay đầu khỏi bạn hoặc cứng tay thì không nên massage cho bé. Các chuyên gia cũng đề nghị cần chờ ít nhất 45 phút sau khi cho bú để thực hiện xoa bóp. Vì nếu thực hiện cho trẻ quá sớm sau khi trẻ ăn có thể khiến trẻ bị nôn trớ.

2.2. Bao lâu cần thực hiện massage cho trẻ

Tần suất massage cho con như thế nào là tùy thuộc vào bạn và con bạn. Một số cha mẹ massage cho con hàng ngày, trong khi có những gia đình khác massage cho con họ cách ngày.

Bạn có thể massage cho bé vào buổi sáng để bắt đầu ngày mới hoặc buổi tối trước khi đi ngủ để massage cho bé dễ ngủ. Cha mẹ nên để ý các dấu hiệu của bé để giúp xác định thói quen mát-xa tốt nhất.

3. 10 lợi ích không ngờ của massage cho trẻ sơ sinh

Vậy việc massage cho trẻ sơ sinh thực sự có những tác dụng gì? Dưới đây là 10 lợi ích không ngờ của việc massage cho bé sơ sinh.

3.1. Massage cho bé giúp giảm tình trạng táo bón

Đối với trẻ sơ sinh, hệ thống thần kinh cũng như các cơ đều chưa phát triển hoàn thiện. Thông qua các tác động massage này các hệ cơ quan của trẻ có thể được kích thích và phát triển tốt hơn.

Đặc biệt với trẻ dưới 2 tháng tuổi, massage bụng cho trẻ sơ sinh có khả năng giúp thúc đẩy quá trình lưu thông máu dưới da và kích thích hoạt động của nhu động ruột, giúp đẩy phân dễ hơn.

3.2. Massage cho bé giúp giảm tình trạng đầy hơi, chướng bụng

Massage giảm tình trạng đây hơi cho trẻ sơ sinh vì biện pháp này giúp lưu thông khí bị mắc kẹt trong cơ thể..

Một số nghiên cứu cho thấy massage cho trẻ sơ sinh có thể giúp tăng nồng độ insulin hoặc hoạt động của dây thần kinh phế vị. Nhờ vậy, thời gian lưu giữ tại dạ dày được tăng lên. Đồng thời, quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng cũng được thúc đẩy hiệu quả hơn.

Vì vậy, massage thường xuyên giúp tăng cảm giác thèm ăn của trẻ, giúp bé lên cân tốt và chóng lớn hơn.

3.3. Massage cho bé giúp kích thích hệ tuần hoàn

Theo Hiệp hội Mát-xa Trẻ sơ sinh Quốc tế (IAIM) , mát-xa cho trẻ sơ sinh có thể giúp kích thích hệ tuần hoàn. Massage hỗ trợ rất tốt cho lưu thông máu và tim, làm giảm gánh nặng cho tim do làm giãn mạch, giúp máu lưu thông tốt hơn, nhanh hơn tới các vùng xa tim như đầu ngón tay, ngón chân….

3.4. Massage cho bé giúp bé ngủ ngon, thư giãn, bớt căng thẳng hơn

Theo một nghiên cứu của Thư viện Cochrane, Mát – xa có thể giúp trẻ sơ sinh thư giãn, ngủ ngon hơn và ít khóc hơn.

Các nhà nghiên cứu tới từ Viện Giáo dục tại Đại học Warwick của Anh đã tiến hành xem xét 23 nghiên cứu về massage cho trẻ sơ sinh. Qua đó đã chỉ ra “một số bằng chứng về lợi ích đối với sự tương tác giữa mẹ và trẻ sơ sinh, giấc ngủ, sự quấy khóc và các hormone liên quan đến mức độ căng thẳng” ở trẻ sơ sinh được mát-xa.

Cụ thể, những bé được mát-xa có nồng độ hormone căng thẳng – cortisol trong nước tiểu thấp hơn những đứa trẻ không được mát-xa.

Theo ThS.PGS Underdown: “Với tác dụng rõ ràng của việc mát-xa cho trẻ sơ sinh đối với nồng độ hormone căng thẳng, không có gì đáng ngạc nhiên khi tìm thấy một số bằng chứng về tác dụng đối với giấc ngủ và tiếng khóc.

3.5. Massage giúp trẻ bớt cảm giác đau và khó chịu, nhất là thời kỳ mọc răng

Khi massage, trẻ được thư giãn. Lúc này, Endorphins – một loại thuốc giảm đau tự nhiên cho cơ thể – được giải phóng. Vì thế, quá trình mát-xa cho bé có thể làm dịu cơn đau trong các trường hợp bé đang mọc răng, đau bụng nhất là đau bụng do lạnh hoặc kích thích…

Ngoài ra, có những động tác mát-xa cho bé cụ thể giúp giảm thiểu cơn đau đáng kể đối với một số triệu chứng thường gặp ở trẻ.

Ngoài ra, phương pháp massage cho bé làm giảm sự căng thẳng ở trẻ sơ sinh bằng cách kích thích sản sinh oxytocin, một loại hooc-môn giúp giảm stress.

3.6. Massage giúp trẻ bớt quấy khóc

Massage cũng giúp bé thư giãn tinh thần, ít quấy khóc hơn, ngủ ngon giấc hơn và tăng cân nhanh hơn. Giống như người lớn, khi bé được giảm thiểu căng thẳng và thư giãn, giấc ngủ sẽ sâu hơn.

3.7. Hệ thống nội tiết tố và miễn dịch

Một nghiên cứu với các bé 10 tuần tuổi cho thấy, những bé thường xuyên được mẹ massage lưng thì ít bị cảm lạnh và tiêu chảy hơn. Với những bé có hệ thống tiêu hóa ổn định và bình thường, thì hệ thống miễn dịch có ở ruột sẽ được phát triển hoàn thiện nhanh chóng hơn.

Điều này đồng nghĩa bé ít được mẹ xoa bóp có hệ miễn dịch kém hơn. Những cái chạm tay của mẹ vào bé giúp kích thích hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn.

3.8. Thúc đẩy quá trình phát triển toàn diện của trẻ, kích thích quá trình học hỏi từ sớm

Theo một nghiên cứu tới từ School of Nursing, Đại học Nam Xương, Nam Xương, Trung Quốc,  massage cho bé giúp thúc đẩy quá trình phát triển thể chất của trẻ. Cụ thể mát-xa thúc đẩy quá trình tăng cân, chiều dài người và vòng đầu của trẻ sơ sinh.

Ngoài ra, theo Smith và cộng sự việc trẻ tiếp xúc với mọi người sẽ góp vào sự phát triển các kỹ năng ngôn ngữ của trẻ. Mát-xa cho em bé khuyến khích sự vui chơi, và học tập của trẻ.

3.9. Massage tạo mối liên kết giữa bé với cha mẹ

Thường xuyên mát xa cho bé là một cách tuyệt vời giúp con bạn biết rằng chúng được yêu thương và trân trọng. Massage cho trẻ sơ sinh có thể giúp các gia đình tạo sự gắn kết. Nó có thể tạo điều kiện cho sự hiểu biết sâu sắc hơn, hòa nhập và kết nối với cha mẹ hoặc người chăm sóc với trẻ.

Một số gia đình nhận thấy rằng việc xoa bóp cho con của họ đặc biệt hữu ích trong việc tăng cường mối liên kết với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt.

3.10. Giảm nguy cơ trầm cảm sau sinh ở mẹ

Trong một nghiên cứu của Onozawa và cộng sự đã tiến hành một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng, tỷ lệ bà mẹ trầm cảm sau sinh ở nhóm có mát-xa cho trẻ sơ sinh  thấp hơn so với các nhóm các trẻ không được massage.

Cũng theo các tác giả cho rằng việc tham dự một lớp học mát-xa cho trẻ sơ sinh về cơ bản đã tạo sự tương tác giữa mẹ và trẻ sơ sinh đối. Đồng thời khi trẻ được thư giãn, bớt quấy khóc cũng sẽ giảm áp lực cho mẹ.

Nếu em bé của bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào, bạn nên nói chuyện với bác sĩ của họ trước để quyết định xem bạn có nên massage cho bé hay không.

4. Hướng dẫn massage cho trẻ sơ sinh chuẩn

Lợi ích mà massage cho bé đem lại là vô cùng lớn. Nhưng không phải ai cũng có thể massage cho bé đúng cách.

4.1. Nói chuyện với bác sĩ

Đầu tiên và quan trọng nhất, bạn nên nói chuyện với bác sĩ nhi khoa về bất kỳ phương pháp điều trị tại nhà nào mà bạn muốn thử. Bác sĩ của bạn có thể chia sẻ những cân nhắc quan trọng về tính an toàn hoặc hiệu quả, hoặc đưa ra các giải pháp, lời khuyên phù hợp.

4.2. Chọn một phòng yên tĩnh, ấm cúng

Mẹ nên xoa bóp cho bé ở nơi ấm áp, yên tĩnh. Cần đảm bảo rằng bạn và em bé của bạn đang ở trong một tư thế thoải mái.

Đặt bé trên một chiếc khăn trên lưng để chúng ta có thể giao tiếp bằng mắt với bé. Bạn có thể cho bé nằm trên bàn thay đồ của hoặc trên giường. Hãy cho bé biết đã đến lúc mát xa khi bạn cởi quần áo cho bé.

4.3. Bắt đầu chậm

Đặt trẻ nằm ngửa và bắt đầu bằng cách từ từ xoa từng bộ phận trên cơ thể. Và phải thật nhẹ nhàng

Dành thời gian xoa bóp từng bộ phận trên cơ thể chúng, bắt đầu từ đầu và di chuyển dần xuống chân. Không có khuyến nghị thời gian cụ thể cho việc mát-xa. Mỗi phần của mát-xa nên kéo dài miễn là bạn và con bạn thích thú.

Bạn cũng có thể thử đặt trẻ nằm sấp để mát-xa trong thời gian ngắn, mặc dù một số trẻ có thể không thích nằm sấp lâu.

4.4. Lặp lại tất cả một lần nữa

Nếu bạn và con bạn đang tận hưởng liệu pháp mát-xa, hãy tiếp tục lặp lại các chuyển động xoa bóp, bắt đầu lại từ đầu và di chuyển xuống chân.

4.5. Tiếp tục nói chuyện

• Luôn trao đổi với bé trong quá trình mát-xa. Lặp lại tên của bé và từ “thư giãn” để giúp họ bình tĩnh.
• Mẹ cũng có thể kể một câu chuyện hoặc hát bài dân ca yêu thích của chúng khi bạn massage quanh cơ thể bé
• Một số kỹ thuật massage bụng cho trẻ sơ sinh

Trong cuốn “Massage cho trẻ sơ sinh: Cẩm nang dành cho cha mẹ yêu thương” của Vimala McClure có liệt kê một số kỹ thuật dành cho các mẹ tham khảo bao gồm:

• Kim đồng hồ. Tưởng tượng mặt trên đồng hồ trên bụng của bé. Bắt đầu ở vị trí 7 hoặc 8 giờ và di chuyển từ trái sang phải theo hình nửa vầng trăng, ấn nhẹ và trượt tay theo chiều kim đồng hồ.
• Chèo thuyền. Dùng mặt dài, rộng, hồng hào của bàn tay đặt ngang trên bụng của bé, nhẹ nhàng ấn vào gần khung xương sườn và trượt xuống theo chiều dài bụng của bé.
• Ăn no. Đặt hai ngón tay cái của bạn nằm ngang bụng của trẻ, phía trên rốn. Nhẹ nhàng nhấn vào, trượt các ngón tay cái ra xa nhau.
• I love you. Bắt đầu từ phía bên phải của rốn của bé, theo dấu chữ I. Tiếp theo bằng cách vạch chữ L, sang một bên, bắt đầu từ góc trên bên trái của bụng bé, di chuyển ngang và xuống phía bên phải. Kết thúc với hình chữ U ngược, bắt đầu từ góc dưới cùng bên trái của bụng em bé và theo hướng lên trên, sau đó qua thân trên rốn và lùi xuống phía bên phải. Đừng bỏ lỡ cơ hội để nói với con bạn rằng bạn yêu chúng như thế nào trong thời gian này!
• Hướng tuần trăng. Bắt đầu ngay trên rốn ở phía bên trái, nhẹ nhàng đi bộ và trượt con trỏ và ngón giữa của bạn trên thân của em bé sang phía bên phải.

5. Lưu ý gì khi massage bụng cho trẻ táo bón

Trong quá trình massage bụng cho trẻ, bên cạnh việc thực hiện các thao tác chuẩn, các mẹ cũng nên chú ý:

Đúng thời điểm

Mẹ không nên massage cho bé ngay trước hoặc ngay sau khi cho trẻ ăn hoặc khi trẻ buồn ngủ để tránh làm cho bé cảm thấy khó chịu và nôn trớ. Thời điểm thích hợp nhất để massage cho bé là sau khi tắm xong hoặc sau khi khi bé mới thức dậy, trước khi bé đi ngủ buổi tối. Massage cách bữa ăn từ 1 đến 2 tiếng là phù hợp.

Tháo trang sức

Trước khi massage cho bé mẹ cần tháo toàn bộ các trang sức đeo trên tay để tránh trường hợp gây cọ sát hoặc kích ứng da của bé khi massage.

Thời gian massage

Không có thời gian khuyến cáo tối đa massage cho bé. Nhưng mẹ cần cố gắng duy trì thời gian massage cố định khoảng 15 phút mỗi lần. Mỗi ngày nên massage hai lần. Trong trường hợp bạn không có thời gian thì mỗi lần massage có thể kéo dài khoảng 5 đến 10 phút.

Theo dõi phản ứng của bé, nếu bé không thích thì hãy dừng lại

Một điều cần lưu ý khi massage cho bé và chính là hãy tôn trọng cảm xúc của bé. Cần chú ý những biểu hiện như trẻ quấy khóc, giãy nảy, xoay người, từ chối, giật mình, cau mày, hay quay người đi không muốn massage thì mẹ hãy dừng massage cho bé.

Khi nào không nên massage bụng cho trẻ

• Khi bé đang muốn đi ngủ
• Khi bé đang quấy khóc
• Ngay sau khi bé bú mẹ hay ăn (Mát xa phải được làm sau ăn/bú ít nhất 45 phút)
• Khi bị những dị ứng biểu hiện trên da như mẩn ngứa, rát, phát ban ngoài da,…
• Khi bé bị đau trong trường hợp bị gãy xương khớp hay có vết thương hở ngoài da,…

Tóm lại, massage cho trẻ sơ sinh là một liệu pháp chăm sóc hiện đại, an toàn và hiệu quả hiện nay. Các ông bố, bà mẹ nên bổ sung kiến thức, kỹ năng chăm sóc đúng cách để thể chất và trí tuệ của trẻ được phát triển toàn diện.

Link tham khảo:

1. https://www.healthline.com/health/baby/baby-massage-for-gas-2
2. https://www.webmd.com/parenting/baby/video/infant-massage

Liên hệ hotline: 19009482 hoặc 0967629482 để được hỗ trợ từ các chuyên gia của Imiale