Lá ổi được biết đến với nhiều công dụng tuyệt vời với sức khỏe, bạn đã biết về những công dụng này chưa? Trong dân gian, lá ổi là một trong những bài thuốc để trị tiêu chảy, đầy hơi cực kỳ hiệu quả. Bài viết dưới đây có lẽ sẽ khiến bạn bất ngờ về loại cây ăn quả phổ biến này.
1. Một số thông tin khoa học về cây ổi, lá ổi
1.1. Cây ổi
Tên khoa học: Psidium guajava
Họ: Thuộc họ Đào kim nương (Myrtaceae)
Tên gọi khác: Thu quả, Kê thị quả, Bạt tử, Phan quỷ tử, Phan thạch lựu
Nguồn gốc: từ Brazil, thường được trồng ở những nơi có khí hậu ẩm
Ngoài việc được trồng như một cây ăn quả phổ biến, ổi còn được trồng để làm thuốc. Một số bộ phận của cây ổi được dùng để làm thuốc như búp non, lá non, quả, vỏ rễ và vỏ thân. Trong đó lá ổi được biết đến với nhiều công dụng tuyệt vời như rối loạn tiêu hóa cho trẻ em, chữa bệnh đái tháo đường, đau răng,…
1.2. Lá ổi
Có được nhiều công dụng tốt như vậy bởi lẽ trong lá ổi có chứa rất nhiều những hoạt chất có tác dụng dược lý. Trong các lá ổi non có chứa 7 đến 10% là tanin, 3% nhựa và các chất chống oxy hóa, kháng viêm, kháng khuẩn. Cụ thể thành phần hóa học trong lá ổi gồm:
- Beta-sitosterol: được dùng để điều trị các bệnh tim và cholesterol cao. Nó cũng được sử dụng để tăng cường hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa ung thư ruột kết, sỏi mật,…
- Quereetin: là một sắc tố thực vật (flavonoid). Chất này cũng có tác dụng cải thiện các bệnh tim, xơ vữa động mạch, cholesterol cao, đái tháo đường đường, nhiễm virus, chữa ung thư và phòng ngừa ung thư
- Avicularin: cũng là một flavonoid. Chất này có tác dụng hạ đường huyết điều trị bệnh đái tháo đường.
- Guaijaverin
- Leucocyanidin
Ngoài ra, lá ổi còn chứa tinh dầu dễ bay hơi, Eugenol. Quả chứa nhiều Vitamin C và các Polysaccharide (Fructoza, Xyloza, Glucoza, Rhamnoza, Galactoza,…).
2. Công dụng của lá ổi với sức khỏe và cách dùng
Lá ổi có thành phần chứa nhiều các hoạt chất có tác dụng dược lý được biết đến là dược liệu có nhiều công dụng. Vậy cụ thể lá ổi có tác dụng gì với cơ thể con người?
1.1. Điều trị tiêu chảy
Công dụng được biết đến nhiều nhất và ứng dụng rộng rãi hơn cả là tác dụng điều trị tiêu chảy bằng lá ổi non.
Theo một vài nghiên cứu khoa học cho biết, trong lá ổi và búp ổi xanh có chứa nhiều thành phần tanin (hàm lượng cao ở lá non). Những hoạt chất này có tác dụng làm săn niêm mạc ruột, giảm tình trạng tăng tiết và kích thích ở màng ruột,giảm nhanh các triệu chứng tiêu chảy. Các nghiên cứu cho thấy rằng nó có thể làm giảm cường độ và thời gian tiêu chảy.
Ngoài ra kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn Staphylococcus aureus (nguyên nhân chính gây ra tiêu chảy). Lá ổi có khả năng kháng khuẩn. Điều này có nghĩa là nó có thể vô hiệu hóa các vi khuẩn có hại trong đường ruột có thể gây tiêu chảy.
Cách làm:
- Lấy 15 – 20 lá ổi non đem rửa sạch và ngâm nước muối loãng 5 – 7 phút để loại bỏ ký sinh trùng, bụi bẩn bám trên lá
- Sau đó vò nát lá ổi và cho vào ấm đun sôi với 500ml nước
- Sau khi đun sôi khoảng 30 phút, tắt bếp và chắt lấy nước thuốc
Người bệnh nên chia nước thuốc thành 3 phần bằng nhau và uống trước bữa ăn 15 phút để các hoạt chất có trong lá ổi thấm sâu giúp làm ngưng tiêu chảy.
Lá ổi còn được kết hợp với nhiều vị thuốc được dùng để điều trị tiêu chảy rất hiệu quả. Có thể kể đến sự kết hợp với gừng, riềng được chế biến như sau
Cách làm:
- Cho lá ổi non hoặc búp ổi (12 – 20g) sao sơ, gừng (10g) nướng, củ riềng khô (10 -12g), vỏ quýt khô (10 – 12g) vào ấm
- Sau đó thêm 500ml nước vào và sắc đến khi cạn còn 200ml, tắt bếp và lọc lấy nước thuốc
Uống trước khi ăn, bệnh nhân nên dùng hằng ngày cho đến khi hết tình trạng tiêu chảy.
Lá ổi non còn được kết hợp với lá nhót, khổ sâm, ngải cứu trong một số bài thuốc điều trị tiêu chảy khác. Ngoài ra còn có thể ăn sống lá ổi non mỗi ngày cùng với một ít muối.
Xem thêm: 8 mẹo dân gian trị tiêu chảy hiệu quả
2.2. Giảm lượng đường trong máu – Điều trị đái tháo đường
Lá ổi đã được thử nghiệm chứng minh về công dụng giúp kiểm soát đường huyết và cải thiện tình trạng kháng Insullin. Do thành phần chứa các flavonoid như Quereetin, Avicularin có tác dụng ức chế sự hấp thu glucose qua trung gian α-GLUT4.
Nghiên cứu cho thấy rằng:
- Uống trà lá ổi có thể làm giảm lượng đường trong máu sau bữa ăn. Hiệu quả kéo dài đến hai giờ.
- Người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 uống trà lá ổi làm giảm lượng đường trong máu sau bữa ăn tới hơn 10%
Việc uống trà pha từ lá ổi giúp phòng và điều trị đái tháo đường. Lá ổi, rửa sạch, phơi khô sau đó pha loãng, uống như nước trà.
2.3. Tăng cường sức khỏe tim mạch
Lá ổi có thể có tác động tích cực đến sức khỏe tim mạch:
- Với hàm lượng chất chống oxy hóa và vitamin cao, lá ổi có thể giúp bảo vệ trái tim khỏi sự tác động của các gốc tự do.
- Hàm lượng kali và chất xơ hòa tan cao trong ổi cũng được cho là góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch.
- Beta-sitosterol đóng vai trò trong sự hình thành mạch máu vì vậy mà lá ổi còn có tác dụng trong trường hợp xơ vữa động mạch và các tình trạng về mạch máu. Beta- sitosterol hình thành mạch máu trong thiếu máu cục bộ, vì vậy được cho rằng có khả năng phòng đột quỵ
Các thành phần trong lá ổi giúp giảm huyết áp, giảm cholesterol LDL “xấu” và tăng cholesterol HDL “tốt”. Giúp kiểm soát huyết áp và giảm nguy cơ đột quỵ.
Uống nước lá ổi thường xuyên giúp hạ mỡ máu mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào.
2.4. Hỗ trợ ngăn ngừa ung thư
Chiết xuất lá ổi đã được chứng minh là có tác dụng chống ung thư. Các nghiên cứu trên ống nghiệm và động vật cho thấy chiết xuất ổi có thể ngăn ngừa và thậm chí ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Do hàm lượng cao các chất chống oxy hóa mạnh ngăn chặn các gốc tự do gây hại cho tế bào, một trong những nguyên nhân chính gây ung thư
- Lá ổi chứa nhiều lycopen, giúp chống lại ung thư vú, ung thư miệng, ung thư tuyến tiền liệt.
- Ngoài ra, nó còn sản sinh androgen, loại hormon nam giúp ngăn ngừa sự phát triển ung thư tuyến tiền liệt. Bên cạnh đó, lá ổi còn có khả năng ngăn ngừa ung thư dạ dày.
- Thành phần hoạt chất chứa trong lá ổi như quercetin, lycopene và vitamin C có thể chống khối u. Chúng làm trung hòa các tế bào gốc tự do trong cơ thể.
- Nhờ nồng độ aromandreno, tanin, nerolidol, triterpenoids, β-bisabolene, p-selinene và caryophyllene cao nên lá ổi hỗ trợ hoạt động ngăn ngừa ung thư cực kỳ hiệu quả.
Một nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy tinh dầu lá ổi có hiệu quả ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư gấp 4 lần so với một số loại thuốc ung thư
2.5. Tác dụng giúp giảm cân
Lá ổi chưa các thành phần gồm polyphenol, tanin, flavonoid, carotenoid tác dụng làm giảm hấp thu glucose từ tinh bột và thức ăn, hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Ngoài ra trong lá ổi có chứa các vitamin B như B2, B3, B5, B6
Không chỉ quả ổi giúp chị em giảm cân lấy lại vóc dáng hiệu quả. Lá ổi cũng nên được biết đến để góp phần hữu hiệu trong chế độ ăn uống và tập luyện.
2.6. Hỗ trợ điều trị bệnh gout
Lá ổi có công dụng hỗ trợ điều trị bệnh gout rất hiệu quả mà không phải ai cũng biết. Theo Y học cổ truyền, nó có vị đắng, tính ẩm, tác dụng giải độc, tiêu thũng rất tốt, trong đó khả năng đào thải acid uric dư thừa trong máu.
Lá ổi được kết hợp trong bài thuốc, điều trị hỗ trợ cho bệnh nhân gout
Bài thuốc 1:
- Lấy 20g lá ổi, 20g lá sa kê, 5 trái đậu bắp non sắc với 1 lít nước
- Nấu cạn còn 300ml thì dừng.
- Lấy ra uống khi còn nóng. Chia làm 3 lần uống trong ngày, mỗi lần 100ml.
Bài thuốc 2:
- Lấy 20g mỗi vị đều nhau gồm lá ổi, cây sói rừng, tía tô, cây lược vàng.
- Nấu với 1 lít nước, cạn còn 1 bát thì lấy uống.
Sử dụng đều đặn bài thuốc trên giúp cải thiện tình trạng bệnh, dùng đều đặn đến khi khỏi hẳn thì thôi. Trong quá trình uống thuốc, cần hạn chế rượu bia, hải sản và thức ăn chứa nhiều đạm.
2.7. Giảm cholesterol máu – Điều trị mỡ máu
Việc sử dụng nước lá ổi thường xuyên mỗi ngày sẽ giúp giảm choleterol LDL xấu và triglyceride mà không ảnh hưởng gì đến cholestetol HDL tốt. Trên tạp chí Nutrition and Metabolism công bố, uống nước lá ổi thường xuyên giúp hạ mỡ máu mà không có bất kỳ tác dụng phụ nào
2.8. Điều trị sưng nướu răng, đau răng
Trong lá ổi có chứa dược chất astringents làm chặt chân răng và nướu răng giúp cơn đau răng tạm thời xoa dịu đi. Đau răng lại có một vị thuốc sẵn có trong vườn nhà, bạn nên biết về tác dụng tuyệt vời này.
Tạp chí Pharmacognosy Review đã công bố một nghiên cứu lá ổi tươi dã nát đắp nên vùng chân răng bị viêm nhiễm giúp chống viêm và kháng khuẩn bảo vệ răng và nướu khỏi viêm và các vấn đề khác liên quan đến răng và nướu.
2.9. Giúp tăng cường sức khỏe cho da và tóc
Một loạt các vitamin và chất chống oxy hóa có trong ổi có thể mang lại hiệu quả kỳ diệu cho làn da của bạn .
Chất chống oxy hóa của lá ổi có thể bảo vệ làn da của bạn khỏi bị hư hại, có thể làm chậm quá trình lão hóa của nó, giúp ngăn ngừa nếp nhăn
Hơn nữa, chiết xuất lá ổi thậm chí có thể giúp điều trị mụn trứng cá khi thoa trực tiếp lên da của bạn. Điều này có được có thể là do đặc tính kháng khuẩn và chống viêm.
Ngoài ra giúp cho tóc chắc khỏe và giảm hư tổn tóc, tăng sự phát triển đến các tế bào tóc.
Dùng nước lá ổi pha với nước ấm rửa mặt hàng ngày giúp điều trị mụn cực kỳ hiệu quả. Hoặc có thể sắc từ nước lá ổi giúp cho da mịn màng hơn và se khít lỗ chân lông.
2.10. Giảm các triệu chứng đau đớn của kỳ kinh nguyệt
Có lẽ bạn sẽ phải bất ngờ vì tác dụng này của lá ổi. Đã có một số bằng chứng cho thấy chiết xuất lá ổi có thể làm giảm cường độ đau của các cơn đau bụng kinh.
Nghiên cứu cho thấy uống 6mg lá ổi mỗi ngày giúp giảm cường độ cơn đau. Nó thậm chí còn mạnh hơn một số loại thuốc giảm đau
Chiết xuất lá ổi cũng được cho là giúp làm giảm các cơn co thắt tử cung.
Lá ổi còn được sử dụng với rất nhiều công dụng khác. Là một loại cây ăn quả phổ biến những ổi còn được biết đến với nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Mọi bộ phận của cây dường như đều có thể ứng dụng làm thuốc cho con người.
3. Lưu ý khi sử dụng lá ổi
Mặc dù đây là loại thảo mộc tự nhiên, lành tính, tốt cho sức khỏe nhưng người bệnh cần sử dụng phù hợp, không nên quá lạm dụng và đặt lòng tin quá lớn vào hiệu quả chữa bệnh mà lá ổi mang lại.
Lá ổi có tác dụng chữa bệnh tiêu chảy. Tuy nhiên chỉ mang tác dụng làm thuyên giảm triệu chứng tạm thời và chỉ đath hiệu quả khi sử dụng đúng cách và đúng bệnh. Do đó, trước khi sử dụng, bệnh nhân nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ có chuyên môn.
Trong trường hợp tiêu chảy do vi khuẩn, vi rút, nấm hoặc ký sinh trùng trong ruột gây nên, chữa bệnh bằng lá ổi không đáp ứng điều trị. Việc sử dụng lá ổi chỉ khiến tình trạng bệnh trở nên nặng và kéo dài hơn. Nếu trẻ bị tiêu chảy nhiều lần trong ngày, cha mẹ nên đưa con đến bệnh viện để khám, chẩn đoán và chữa trị kịp thời.
Hỗ trợ điều trị bệnh và có tác dụng trong một số trường hợp bệnh nhẹ, chưa xuất hiện biến chứng.
Cần kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý để nâng cao hiệu quả sử dụng. Tham khảo ý kiến, lời khuyên từ bác sĩ trước khi thực hiện.
Không khó để trả lời cho câu hỏi“Lá ổi ăn có tác dụng gì?” nhưng việc sử dụng sao cho hợp lý thì cần rất cẩn trọng. Tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi áp dụng các tác dụng của lá ổi.
Xem thêm: 10+ lợi ích bất ngờ khi sử dụng lá mơ
Dược sĩ Lâm sàng – Đại Học Dược Hà Nội
Dược sĩ Tuyết Thanh là chuyên gia hàng đầu về lợi khuẩn – men vi sinh và đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu chuyên sâu về ứng dụng thực tế của lợi khuẩn trong chăm sóc sức khỏe. Với hơn 10 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực y tế, dược sĩ Tuyết Thanh đã tư vấn, hỗ trợ hàng ngàn người bệnh giúp cải thiện tiêu hóa, tăng cường miễn dịch để có một cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc hơn. Dược sĩ Tuyết Thanh mong muốn chia sẻ tới bạn đọc những kiến thức thực tế về bệnh và phương pháp xử trí để có thêm nhiều người được chăm, sóc, hỗ trợ và điều trị đúng cách.
Hiện nay, dược sĩ Tuyết Thanh là chuyên gia tư vấn tại Imiale.