Bất dung nạp Lactose có thể xảy ra với bất kỳ đối tượng nào, bao gồm cả trẻ sơ sinh đang bú mẹ. Khi gặp phải tình trạng này, bé sẽ không thể thủy phân và tiêu hóa được đường Lactose có trong sữa, ảnh hưởng đến sự hấp thu dinh dưỡng của trẻ. Vậy bé bị bất dung nạp lactose mẹ kiêng gì, ăn gì? Hãy cùng Imiale tìm hiểu về chủ đề này.
Mục lục
1. Thế nào là bất dung nạp Lactose
Bất dung nạp Lactose ở trẻ sơ sinh xảy ra do hệ tiêu hóa của trẻ không thể thủy phân, tiêu hóa và hấp thu đường Lactose – chất có nhiều trong sữa mẹ và các loại sữa công thức.
Nguyên nhân của tình trạng này là do hệ vi nhung mao ruột của trẻ không tiết hoặc tiết ra rất ít enzyme Lactase – giúp thủy phân đường đôi Lactose thành hai loại đường đơn là Glucose và Galactose.
Việc thiếu hụt enzym Lactase khiến đường Lactose khi đưa vào cơ thể bé không được phân hủy và hấp thụ. Lactose dư thừa đi xuống trực tràng và bị lên men bởi các vi khuẩn tại đây tạo thành acid lactic và Cacbondioxit có thể gây ra cho bé các tình trạng như tiêu chảy, sôi bụng, đi ngoài phân chua,…
1.1. Các nguyên nhân gây ra tình trạng bất dung nạp Lactose ở trẻ sơ sinh
Bất dung nạp Lactose nguyên phát:
Thường xảy ra ở những trẻ đã lớn, thường sau 5 tuổi. Lúc này, chế độ dinh dưỡng của trẻ có sự thay đổi so với trước, trẻ không dùng nhiều sữa và các sản phẩm từ sữa nữa.
Lượng Lactose đưa vào cơ thể ít sẽ làm các enzyme Lactase được tiết ra ít hơn, dần dần sẽ dẫn tới tình trạng thiếu enzym Lactase tương đối.
Bất dung nạp Lactose thứ phát:
Xảy ra khi trẻ bị tổn thương đường ruột gây ra bởi các loại vi khuẩn, virus,… Nếu đường tiêu hóa của trẻ được cải thiện và hồi phục thì tình trạng bất dung nạp Lactose sẽ không còn nữa.
Trong trường hợp đường ruột của trẻ chưa hồi phục hoàn toàn mà khi trẻ bú mẹ bị tiêu chảy do bất dung nạp Lactose thì lúc này, lượng enzyme Lactase đang giảm nghiêm trọng, trẻ sẽ càng bị tiêu chảy nặng hơn và lâu hơn.
Bất dung nạp Lactose bẩm sinh:
Tình trạng này diễn ra không nhiều, với tỷ lệ thấp 1/1000. Bất dung nạp Lactose bẩm sinh thường xảy ra với những trẻ sinh non. Khi đó đường ruột của trẻ chưa phát triển hoàn thiện nên vi nhung mao ruột sản sinh ra ít enzyme Lactase.
Đồng thời lượng enzyme Lactase được sinh ra nhiều nhất trong ba tháng cuối thai kỳ nên trẻ sinh non dễ bị thiếu hụt enzyme này.
Ngoài ra, bất dung nạp Lactose bẩm sinh còn có thể xảy ra do bị rối loạn nhiễm sắc thể khiến vi nhung mao ruột giảm tiết enzyme Lactase.
1.2. Các triệu chứng điển hình khi trẻ bị bất dung nạp Lactose
Đầy hơi, chướng bụng: Lactose không được tiêu hóa bị đẩy xuống đại tràng sẽ bị lên men yếm khí bởi các vi khuẩn sinh ra khí Carbondioxid gây nên tình trạng đầy hơi, khó chịu ở trẻ.
Tiêu chảy kéo dài: Lactose không được tiêu hóa bị đẩy xuống đại tràng. Tại đây nó hấp phụ rất nhiều nước và đào thải trực tiếp theo phân gây ra tình trạng tiêu chảy, phân lỏng, nát.
Nôn, trớ: Trẻ bị bất dung nạp Lactose thường bị đầy hơi, chướng bụng nên dễ bị đẩy ngược lên thực quản rồi ra ngoài qua miệng gây nôn, trớ
Quấy khóc: Tuy trẻ bị nôn, trớ nhưng do đầy bụng chứ không phải ăn quá no. Lượng Lactose đưa vào không được phân giải và hấp thu mà bị đào thải trực tiếp ra ngoài theo phân khiến trẻ không hấp thu được các chất dinh dưỡng nên bị đói bụng dẫn tới quấy khóc
Đau quặn bụng: Trẻ có triệu chứng co thắt bụng, chân tay co lại, lưng cong do bị đau.
Khi trẻ bú mẹ, chế độ ăn của mẹ có ảnh hưởng đến tình trạng bất dung nạp của bé bởi bé hấp thu các chất dinh dưỡng trực tiếp từ sữa mẹ, trong đó có đường Lactose. Do đó, mẹ cần có chế độ ăn hợp lý, hạn chế ăn đồ ăn có chứa lactose bởi đường tiêu hóa của trẻ bị bất dung nạp Lactose không thể phân giải và tiêu hóa được. Điều này sẽ khiến trẻ gặp phải các tình trạng không mong muốn như trên.
2. Trẻ bị bất dung nạp Lactose mẹ nên kiêng gì
Với trẻ bú mẹ thì sự liên kết giữa mẹ và bé là rất lớn vì trẻ hấp thu các chất dinh dưỡng trực tiếp từ sữa mẹ. Do đó, với trẻ bị bất dung nạp Lactose thì các bà mẹ cần lưu ý chế độ ăn của mình để con không gặp phải những tình trạng xấu như tiêu chảy, quấy khóc,… Mẹ cần hạn chế các thực phẩm như sau:
Bánh kẹo, đồ ngọt: những thực phẩm này chứa nhiều đường Lactose. Khi mẹ ăn quá nhiều bánh kẹo, đường sữa sẽ dẫn tới tình trạng đưa một lượng lớn Lactose vào cơ thể bé khi bú mẹ. Do trẻ bị bất dung nạp Lactose nên không thể phân hủy và tiêu hóa được, huống chi là với một lượng lớn Lactose được đưa vào như vậy nên mẹ cần tránh bánh kẹo, đồ ngọt.
Hoa quả nhiều đường: cũng giống như bánh kẹo, đồ ngọt ở trên, việc đưa một lượng lớn Lactose vào trẻ nhỏ qua việc trẻ bú mẹ khiến trẻ không thể tiêu hóa được Lactose khiến trẻ bị khó chịu, mệt mỏi, tiêu chảy,…
Hải sản: mẹ ăn quá nhiều hải sản khiến trẻ có thể bị dị ứng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột của trẻ. Khi đó đường ruột bị tổn thương sẽ khiến enzyme Lactase bị sụt giảm nghiêm trọng càng làm nặng hơn tình trạng bất dung nạp Lactose.
>>>Xem thêm: Lactase là gì? Công dụng và lưu ý khi sử dụng
3. Mẹ cần lưu ý gì khi trẻ bất dung nạp Lactose
Khi trẻ bị bất dung nạp Lactose, mẹ cần lưu ý các vấn đề sau:
3.1. Với trẻ bú mẹ
Cần vắt bỏ sữa đầu bởi sữa đầu chứa nhiều Lactose và ít chất béo. Chất béo giúp tăng thời gian lưu ở dạ dày, kéo dài thời gian để tiết enzym lactase giúp cải thiện tình trạng bất dung nạp Lactose ở trẻ. Đồng thời lượng Lactose trong sữa đầu nhiều khiến trẻ không thể tiêu hóa hết được lượng đường đưa vào gây ra các triệu chứng không mong muốn.
Kết hợp với chế độ ăn của mẹ: mẹ cần hạn chế các thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, hoa quả nhiều đường, hải sản,… để tránh làm nặng thêm tình trạng bất dung nạp Lactose của trẻ
Bổ sung lợi khuẩn: Lợi khuẩn giúp tạo hàng rào bảo vệ cho các tế bào vi nhung mao ruột và giúp cải thiện, phục hồi tổn thương đường tiêu hóa do lợi khuẩn tiết ra những chất nhầy giúp hấp phụ những độc tố do vi khuẩn có hại tiết ra.
Trong các loại lợi khuẩn thì Bifidobacterium có vai trò quan trọng trong việc cải thiện bất dung nạp Lactose. Do đây là loại lợi khuẩn chiếm số lượng lớn trong đường ruột và khi bổ sung loại lợi khuẩn này, đường ruột được kích thích tiết ra hơn 3000 loại enzyme khác nhau, trong đó có Lactase. Khi lượng Lactase được tiết ra nhiều hơn giúp tình trạng bất dung nạp Lactose ở trẻ có xu hướng tốt lên.
Trong các loại men vi sinh cung cấp lợi khuẩn giúp tình trạng bất dung nạp Lactose ở trẻ trở nên tốt hơn trên thị trường thì Imiale được nhiều bà mẹ sử dụng.
Men vi sinh này chứa chủng lợi khuẩn Bifidobacterium – BB12 có vai trò quan trọng trong việc cải thiện bất dung nạp Lactose như đã nói ở trên.
Hơn nữa Imiale có nguồn gốc từ Đan Mạch, tuyệt đối an toàn cho bé, được chứng nhận bởi cục quản lý Dược phẩm, Thực phẩm Hoa Kỳ FDA và cơ quan an toàn thực phẩm châu Âu EFSA nên các bà mẹ hoàn toàn có thể yên tâm sử dụng Imiale cho trẻ.
3.2. Với trẻ dùng sữa công thức
Mẹ nên dùng sữa free lactose cho trẻ để tránh đưa vào cơ thể trẻ một lượng lớn đường Lactose khiến trẻ không thể tiêu hóa được.
Đồng thời bổ sung lợi khuẩn cho trẻ bằng men tiêu hóa. Sau đó giảm dần lượng sữa free lactose, tăng dần sữa chứa lactose để trẻ làm quen dần và kết hợp theo dõi tình trạng của bé để cải thiện.
3.3. Với trẻ ăn dặm
Trẻ cần có chế độ ăn hợp lý, tránh một số thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, đồ ngọt, đồng thời bổ sung lợi khuẩn cho trẻ để cải thiện tình trạng bất dung nạp Lactose.
4. Bé bất dung nạp Lactose kiêng ăn gì
Khi trẻ bị bất dung nạp Lactose, trẻ cần hạn chế ăn các thực phẩm như:
Các loại sữa (sữa mẹ, sữa bò, sữa dê,…): do trong sữa chưa nhiều đường Lactose khiến những trẻ bị bất dung nạp Lactose không thể phân giải và tiêu hóa được Lactose khiến trẻ có thể bị đầy bụng, tiêu chảy, đau bụng quặn,…
Các sản phẩm từ sữa (phô mai, sữa chua, kem,…): tương tự như sữa, các sản phẩm này chứa nhiều Lactose nên ảnh hưởng xấu đến những trẻ bị bất dung nạp Lactose
Các thực phẩm chế biến sẵn (khoai tây chiên, bánh kẹo, đồ ngọt,…): những sản phẩm này chứa Lactose nên mẹ cần xem kỹ thành phần để tránh cho trẻ ăn
Hoa quả nhiều đường: chứa nhiều Lactose nên cần hạn chế với trẻ bị bất dung nạp Lactose
Hải sản: trẻ có thể bị dị ứng khiến đường ruột bị tổn thương gây ảnh hưởng không tốt đến tình trạng bất dung nạp Lactose.
Trên đây là những thông tin về tình trạng bất dung nạp Lactose của trẻ nhỏ và những thực phẩm mẹ và bé nên hạn chế sử dụng để không gây ra những triệu chứng không mong muốn với trẻ. Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho các bà mẹ có con em đang gặp phải tình trạng này. Nếu có bất cứ thắc mắc hay cần sự hỗ trợ của chuyên gia về chủ đề “Bé bị bất dung nạp lactose mẹ kiêng gì, ăn gì?”, mẹ hãy liên hệ ngay HOTLINE 19009482 hoặc 0988410182 để được giải đáp sớm nhất.
>>>Xem thêm: TOP 7 enzyme lactase cho bé tốt nhất thị trường
