Bên cạnh sữa mẹ, nhiều phụ huynh chọn bổ sung thêm sữa công thức cho trẻ nhỏ. Làm thế nào để biết trẻ có phù hợp để uống sữa công thức hay không? Những dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức trong bài viết này sẽ giúp mẹ phát hiện và xử lý nhanh chóng nhằm bảo vệ sức khoẻ của bé yêu được tốt nhất.
Mục lục
1. Nguyên nhân trẻ không hợp sữa công thức
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ nhỏ không hợp sữa công thức, chẳng hạn như:
- Dị ứng với thành phần của sữa: Đây là phản ứng của hệ miễn dịch khi nhận thấy thành phần trong sữa là tác nhân gây hại. Dị ứng đạm sữa bò là trường hợp dị ứng phổ biến nhất.
- Hệ tiêu hóa non yếu không hấp thu được các chất trong sữa: Enzyme tiêu hoá của trẻ ít và không ổn định, không thể tiêu hoá được sữa có hàm lượng dưỡng chất quá nhiều hoặc các chất khó tiêu, như sữa cao năng lượng.
- Cơ địa: Các loại sữa ngoại nhập tuy được đánh giá tốt nhất chỉ phù hợp với thể trạng của trẻ ở quốc gia đó. Hàm lượng và số lượng dưỡng chất có trong sữa không thích hợp với trẻ Việt Nam khiến bé không hợp sữa công thức.
- Di truyền: Nếu trẻ được sinh ra trong gia đình có người bị dị ứng sữa thì khả năng bé cũng có nguy cơ này lên đến 50 – 80%.
2. 10 dấu hiệu cảnh báo trẻ không hợp sữa công thức
Vì nhiều lý do, mẹ vẫn cần bổ sung sữa công thức cho trẻ bên cạnh sữa mẹ. Điều này không thể tránh khỏi những lúc bé không phù hợp với sữa ngoài. Dưới đây là những dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức mà mẹ cần biết để xử lý kịp thời:
2.1. Rối loạn tiêu hóa
Rối loạn tiêu hoá là dấu hiệu dễ nhận biết bé không hợp sữa công thức nhất nhưng lại dễ khiến mẹ nhầm với triệu chứng của bệnh đường tiêu hoá khác. Nếu mẹ thấy bé bị đi ngoài, tiêu chảy khi vừa cho con bú sữa công thức hoặc đổi loại sữa mới thì khả năng cao là do sữa.
Nguyên nhân của điều này là do hệ tiêu hoá của con vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, sức đề kháng yếu. Khi gặp thức ăn lạ, thay đổi bất ngờ khiến cho cơ thể chưa kịp điều tiết dẫn đến tình trạng tiêu chảy. Trong trường hợp mẹ thấy trẻ đi ngoài nhiều hơn 7 lần/ngày, kèm máu trong phân thì cần cẩn trọng vì có thể con đã bị dị ứng nặng với thành phần nào đó trong sữa công thức.
Bên cạnh tiêu chảy thì biểu hiện táo bón, xì hơi nhiều cũng là dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức. Lý do là cơ thể trẻ bị dị ứng với protein trong thành phần sữa. Mẹ không nên bỏ qua với những biểu hiện khác lạ này của con.
>>> Xem thêm: Bé uống sữa công thức bị táo bón là do đâu? Làm thế nào để khắc phục
2.2. Trẻ hay nôn trớ sau khi uống sữa
Phản ứng tự nhiên của cơ thể trẻ không hợp sữa công thức là tống khứ thực phẩm được nhận diện là gây hại ra ngoài. Mặc dù nôn trớ là hiện tượng thường gặp ở trẻ nhưng nếu tình trạng này lặp lại nhiều lần thì mẹ cần cẩn trọng. Biểu hiện của bệnh dị ứng bao gồm triệu chứng trào ngược, xảy ra với hiện tượng nôn trớ và khó nuốt.
2.3. Thường xuyên quấy khóc, gắt gỏng
Khi cơ thể khó chịu, con thường có biểu hiện quấy khóc, khóc nhiều, khóc lâu, dỗ mãi không nín, nhất là sau khi ăn xong. Đó có thể là do bé không hợp sữa công thức. Bụng trẻ có thể xuất hiện cơn đau dữ dội khiến bé không ngừng khóc.
2.4. Xuất hiện mẩn đỏ trên da
Một trong các dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức chính là nổi vết mẩn đỏ ở quanh miệng, chân tay, mặt… với dạng li ti dưới da. Đây là tình trạng phát ban dị ứng ở trẻ với tác nhân kích ứng. Kèm theo đó, con sẽ bị ngứa ngáy, khó chịu dẫn đến quấy khóc hơn bình thường. Mẹ hãy theo dõi, ngưng cho con bú sữa công thức và đưa bé đi khám nếu vết phát ban không hết.
2.5. Cân nặng không tăng
Điều quan trọng khi bổ sung sữa công thức cho trẻ là cung cấp thêm dinh dưỡng cho bé. Vì thế, nếu cân nặng của con chững lại hoặc không tăng thêm thì đây lại là vấn đề đáng lo ngại. Nguyên nhân có thể là do bé không dung nạp được dưỡng chất trong sữa công thức.
2.6. Chiều cao không thay đổi
Tác dụng của sữa công thức là tăng cường sức đề kháng và thúc đẩy sự phát triển toàn diện ở trẻ. Nếu con kém phát triển chiều cao sau một thời gian bú sữa công thức thì đồng nghĩa với việc cơ thể trẻ không hấp thu dưỡng chất, sữa không phát huy được đúng tác dụng của mình.
2.7. Hay ốm vặt
Các thành phần dưỡng chất trong sữa công thức giúp bổ sung đề kháng và hỗ trợ bé cứng cáp hơn. Trong trường hợp trẻ hay bị ốm, sốt liên miên thì có khả năng cơ thể con đang sản sinh tác dụng phụ khiến dưỡng chất trong sữa không phát huy được công dụng.
2.8. Chán ăn, bỏ bú
Nếu con từ chối uống sữa thì mẹ hãy đặt ngay câu hỏi rằng liệu bé có thực sự thích uống sữa này hay không. Chắc chắn phải có lý do nào đó khiến trẻ không chịu hợp tác ăn sữa. Việc bé bị dị ứng, cơ thể khó chịu sau khi uống sữa cũng là nguyên nhân khiến bé sợ ăn, không muốn ăn hay bỏ ăn.
2.9. Thường xuyên có vấn đề về hô hấp
Cảm lạnh là chứng bệnh phổ biến hay xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu bệnh đi kèm với các triệu chứng như thở khò khè, khó thở, chảy nước mũi, có dịch nhầy trong cổ họng thì đây lại là dấu hiệu không bình thường. Nguyên nhân của vấn đề này có thể là do cơ thể trẻ phản ứng lại các protein có trong sữa, thường thấy ở các bé bị dị ứng đạm sữa bò.
2.10. Không hoạt bát, năng động
Tuy nghe có vẻ vô lý nhưng trên thực tế, việc cơ thể con trẻ không dung nạp được nguồn chất dinh dưỡng từ sữa cũng là nguyên nhân khiến con bị trì trệ, kém năng động.
3. Trẻ không hợp sữa công thức, ba mẹ nên làm gì?
Khi nhận thấy các dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức, phụ huynh hãy thực hiện những biện pháp xử lý dưới đây:
3.1. Đổi sữa cho con
Đối với các bé dưới 6 tháng tuổi mà không phù hợp sữa công thức, mẹ hãy cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ. Đây là nguồn dưỡng chất an toàn và thiết yếu nhất cho hệ tiêu hóa non nớt của bé. Nếu mẹ bị ít sữa thì có thể cho con bú kết hợp giữa sữa mẹ và sữa công thức để cơ thể con thích nghi dần với sữa công thức, phòng ngừa dị ứng hiệu quả.
Trong trường hợp trẻ vẫn không hợp với sữa công thức, mẹ có thể dựa vào những kinh nghiệm sau để chọn sữa phù hợp cho bé:
- Chọn sữa phù hợp với độ tuổi: Bé dưới 6 tháng tuổi không nên uống sữa đặc hay sữa bò tươi mà nên uống sữa công thức 1. Loại sữa này có thành phần gần giống với sữa mẹ nhất. Trẻ lớn hơn có thể dùng sữa công thức 2 của cùng thương hiệu sữa công thức 1 trước đó để đảm bảo con không bị dị ứng với sữa.
- Chọn sữa có thành phần an toàn: Ba mẹ hãy nghiên cứu kỹ các thành phần trong sữa. Sản phẩm sữa có chứa thành phần an toàn với hệ tiêu hoá và sức khỏe của trẻ thì ưu tiên lựa chọn.
>>> Xem bài viết: Top 8 sữa công thức pha sẵn cho trẻ 1 tuổi dễ uống nhất [Review 2023]
3.2. Không thay đổi sữa thường xuyên và đột ngột
Trong trường hợp con đã có một khoảng thời gian gắn bó với sữa công thức thì cơ thể đã có khả năng thích nghi với loại sữa đó và đạt hiệu quả hấp thụ tốt nhất. Do vậy, mẹ nên hạn chế thay đổi sữa cho con để tránh gây biến đổi môi trường vi sinh đường ruột, hệ tiêu hoá bị ảnh hưởng khi phải hấp thụ loại sữa mới.
3.3. Pha sữa đúng theo hướng dẫn sử dụng
Trên các hộp sữa công thức đều hướng dẫn liều lượng pha sữa đúng cách mà mẹ cần áp dụng. Điều này cũng ảnh hưởng nhiều đến chất lượng sữa mà bé uống. Mẹ hãy dùng nước ấm để pha sữa, không nên dùng nước sôi hoặc đun sôi sữa để tránh gây biến đổi thành phần, mất hoặc hao hụt dưỡng chất, vitamin trong sữa.
3.4. Kiểm tra sức khỏe của bé tại cơ sở y tế gần nhất
Nếu thực hiện các cách trên mà vẫn không mang đến hiệu quả như mong muốn, bé vẫn không hợp sữa công thức thì phụ huynh hãy đưa trẻ đi khám. Bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân chính xác vì sao con không hợp sữa công thức và đưa ra hướng điều trị phù hợp. Dựa vào triệu chứng lâm sàng của bé và thu thập thông tin tiền sử bệnh lý của trẻ và gia đình, bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định xét nghiệm cần thiết để kết luận. Trong trường hợp nghi ngờ con bị dị ứng sữa do di truyền, mẹ không được tự ý mua thuốc cho con uống hay dùng phương pháp dân gian điều trị tại nhà để tránh khiến bệnh lý thêm trầm trọng.
3.5. Phục hồi hệ tiêu hóa bằng men vi sinh
Bên cạnh những phương pháp trên, bố mẹ cũng cần bổ sung men vi sinh cho trẻ để phục hồi hệ tiêu hoá. Việc sở hữu hệ tiêu hoá khoẻ sẽ giúp cơ thể bé hấp thu tốt dưỡng chất, nâng cao hệ miễn dịch. Một sản phẩm được các dược sĩ khuyên dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể kể đến là men lợi khuẩn sống Imialle đến từ Đan Mạch. Sản phẩm được nhập khẩu trực tiếp, bào chế theo dạng nhỏ giọt. Mỗi ngày uống 6 giọt sẽ giúp bổ sung cho bé hơn 1 tỷ lợi khuẩn sống Bifidobacterium BB-12 mang đến công dụng cải thiện táo bón, tiêu chảy, rối loạn tiêu hoá, biếng ăn. Trẻ sẽ tăng cường hấp thu, nâng cao sức đề kháng.
>>> Xem thêm: Tại sao nên bổ sung lợi khuẩn cho trẻ dùng sữa công thức
Mong rằng những chia sẻ trên đã giúp mẹ nhận biết được những dấu hiệu trẻ không hợp sữa công thức cũng như các nguyên nhân và cách xử lý. Bố mẹ hãy ghi chú lại để áp dụng nhằm đảm bảo bé luôn có sức khoẻ tốt, mau ăn chóng lớn nhé!
